SZYMBORSKA Wisława (1923-2012) – materiały metodyczne

W 2023 roku przypada 100. rocznica urodzin Wisławy Szymborskiej, wybitnej polskiej poetki, eseistki, laureatki Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za 1996 rok, której twórczość spotyka się wciąż z żywym odbiorem zarówno w Polsce, jak i za granicą. W uznaniu zasług Senat Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił rok 2023 Rokiem Wisławy Szymborskiej, mając nadzieję, że będzie to doskonała okazja do pełniejszego zaprezentowania postaci poetki i jej twórczości. Senatorowie podkreślili w uchwale doniosłość literackiego dorobku polskiej poetki. Świadczą o nim liczne nagrody oraz fakt, że ma ona wciąż – pomimo upływu lat – wierne grono czytelników w Polsce i za granicą. Senatorowie przypomnieli również, że w 1996 r. Wisława Szymborska otrzymała literacką Nagrodę Nobla za „poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi wyjść na światło we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.  https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/userfiles/_public/k10/dokumenty/druki/700/704.pdf
W związku ze stałym zainteresowaniem postacią i dorobkiem poetki, ale również poszukiwaniami dobrych rozwiązań edukacyjnych Wydział Informacji, Bibliografii i Udostępniania Zbiorów przygotował zestawienie bibliograficzne Szymborska Wisława (1923-2012) – materiały metodyczne prezentujące wybór materiałów metodycznych, w tym opracowań wierszy, scenariuszy i konspektów lekcji dotyczących dorobku literackiego Noblistki. Niektóre pozycje bibliograficzne zawierają linki odsyłające do baz pełnotekstowych. Bibliografia gromadzi piśmiennictwo z lat 1994-2023, składa się z 154 opisów bibliograficznych, powstała na podstawie baz danych Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej i baz Biblioteki Narodowej. Książki dostępne w PBW w Opolu i filiach oznaczone są sygnaturami.

 

Książki:

 

1. Czy na „Miniaturę średniowieczną” Wisławy Szymborskiej można patrzeć za pomocą języka? : świat średniowiecznych i uniwersalnych wartości a świadomość językowa uczniów / Paulina Osak // W : Polonistyka i świat wartości : edukacja polonistyczna jako wartość / red. Magdalena Marzec-Jóźwicka, Agnieszka Karczewska, Sławomir Jacek Żurek. – Lublin : Wydawnictwo KUL, 2019. – S. 717-729

2. Czytanie tekstu poetyckiego w szkole poprzez język (na wybranych przykładach z poezji Wisławy Szymborskiej) / Małgorzata Burzka-Janik . – Bibliogr. // W : Świadomość językowa / pod red. Jolanty Nocoń i Anny Tabisz. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2014. – S. 201-213
M 010486″P” (Opole)

3. Dziewczynka źle zabita. Interpretacja „Śmiechu” Wisławy Szymborskiej / Ewa Graczyk // W : Sztuka interpretacji : poezja polska XX i XXI wieku / red. Dariusz Szczukowski i Grażyna B. Tomaszewska. – Gdańsk : Fundacja Terytoria Książki, 2014. – S. 237-243
I 213083 M 212889 M 213084 (Opole)

4. Kłopoty z pornografią : uwagi o nauczycielskich interpretacjach wiersza Wisławy Szymborskiej „Głos w sprawie pornografii” / Alicja Jakubowska-Ożóg // W : Relacje między kulturą wysoką i popularną w literaturze, języku i edukacji / pod red. Barbary Myrdzik, Małgorzaty Karwatowskiej. – Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2005. – S. 281-289
C 049843 (Brzeg), M 195859 (Opole)

5. Nobliści – od inspiracji do dydaktyki / pod redakcją Anny Zielińskiej. – Lublin : Norbertinum : Stowarzyszenie Nauczycieli Polonistów. Oddział w Lublinie, 2021. – 211 stron, [8] stron tablic : faksymile, fotografie, wykresy

6. O czym myślą Ludzie na moście z tomiku Wisławy Szmborskiej / Henryk Gradkowski // W : Lekcje poezji w szkole średniej. Cz. 1, Propozycje analiz i interpretacji wybranych utworów / red. Alicja Krawczyk ; wybór i wstęp Stanisław Żak. – Kielce : Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, 1992. – S. 159-164
M 54413 (Kędzierzyn-Koźle), C 047194/I M 047195/I (Kluczbork), M 055031/I M 056393/I (Nysa), M 164781/I M 164782/I M 170166/I (Opole)

7. O poezji Wisławy Szymborskiej : (opracowanie szkolne) / Bogdan Zeler. – Katowice : “Książnica”, 1996. – 120, [2] s. ; 20 cm. – ( Wiersze z Analizą Literacką )
C 048617 (Kluczbork)

8. O sztuce i historii na języku polskim : interpretacja Pierwszej fotografii Hitlera Wisławy Szymborskiej / Jadwiga Maksym-Kaczmarek // W : Język – lektura – interpretacja w dydaktyce szkolnej Wydanie I Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2018. – S. 191-203
Dostępne w Internecie: https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/19350/4/Maksym_Kaczmarek_O_sztuce_i_historii_na_jezyku_polskim_interpretacja_Pierwszej_fotografii_Hitlera.pdf [dostęp: 16.03.2023]

9. Obmyślam świat czyli O poezji Wisławy Szymborskiej / pod red. Stanisława Żaka. – Kielce : Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, 1998. – 151 s. ; 20 cm. ( Lektury Licealistów.)
M 201242 M 201243 (Opole)

10. Poezja polska po 1968 roku : [książka dla nauczycieli, studentów i uczniów] / Anna Legeżyńska , Piotr Śliwiński. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, cop. 2000. – S. 182-190 : Przygody poety w wierszach Wisławy Szymborskiej
C 059707 (Nysa), M 182068 (Opole)

11. Poezja współczesna : analiza i interpretacja wierszy objętych programem nauczania dla klas maturalnych / Bogusław Szpytma. – Warszawa : “MOREX”, 1995. – S. 85-91 : „Psalm” Wisława Szymborska
M 048458 (Brzeg), M 059426 (Nysa), C 173452 M 173465 (Opole)

12. Poststrukturalistyczne strategie interpretacyjne a poezja współczesna – „Pierwsza fotografia Hitlera” Wisławy Szymborskiej w szkole ponadgimnazjalnej / Natalia Grzeszczuk // W : Wokół edukacji polonistycznej : diagnozy – dylematy – propozycje / red. Beata Jarosz, Izabela Puchala, Judyta Wakulak. – Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2018. – S. 153-166
M 64969 (Kędzierzyn-Koźle), M 218895 (Opole)

13. Poststrukturalistyczne strategie interpretacyjne a poezja współczesna : Radość pisania Wisławy Szymborskiej w szkole ponadgimnazjalnej / Natalia Grzeszczuk // W : Edukacja polonistyczna jako zobowiązanie : powszechność i elitarność polonistyki. T. 2 Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016. – S. 445-458

14. Problem komunikacji na lekcjach języka polskiego w kontekście poezji Wisławy Szymborskiej / Jadwiga Maksym-Kaczmarek // W : Edukacja polonistyczna jako zobowiązanie : powszechność i elitarność polonistyki. T. 2 Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016. – S. 371-384

15. Scenariusze przekorne i prawie niemożliwe / Anna Biernacka, Stanisław Bortnowski. – Warszawa : Wydawnictwo Piotra Marciszuka „Stentor”, [2013]. – S. 83-136 : Szczęśliwy przypadek w szkole, czyli poezja Wisławy Szymborskiej
M 62994 (Kędzierzyn-Koźle), M 214214 M 214473 (Opole)

16. Słowo a obraz. O literackich ekfrazach w edukacji polonistycznej na wybranych przykładach / Bożena Olszewska. – Bibliogr. // W : Uczeń w świecie języka i tekstów / pod red. Jolanty Nocoń i Elżbiety Łuckiej-Zająć. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2010. – S. 249-260
M 61848 (Kędzierzyn-Koźle), M 205789 (Opole)

17. Trudne lekcje poezji / Ewa Jaskółowa // W : Trudne lekcje języka polskiego : ku rozwiązaniom praktycznym / red. Anna Janus-Sitarz, Agnieszka Handzel, Agnieszka Kania, Agnieszka Kulig. – Kraków : “Universitas”, cop. 2015. – 125-138
M 214491, M 214492 (Opole)
* „Wyznania maszyny czytającej” Wisławy Szymborskiej

18. Wiedza daremna i ocalająca mądrość : (o „Monologu dla Kasandry” Wisławy Szymborskiej / Wojciech Ligęza // W : Poezja w szkole średniej / red. Elżbieta Kram-Mikoś. – Warszawa ; Kraków : Wydawnictwo Edukacyjne, 1995. – S. 99-113
M 54941 (Kędzierzyn-Koźle), M 051787 (Kluczbork), C 172866 M 172882 M 172883 (Opole)

19. Wisława Szymborska / Anna Legeżyńska. – Wyd. 3 uzup. – Poznań : „Rebis”, 1997. – 131 s. ; 17 cm. – ( Czytani Dzisiaj )
M 062781 M 062782 M 062783 (Nysa), M 188666 M 188684 (Opole)

20. Wisława Szymborska – poetka „mądrego sceptycyzmu” / Alicja Krawczyk // W : Lekcje poezji w szkole średniej. Cz. 1, Propozycje analiz i interpretacji wybranych utworów / red. Alicja Krawczyk ; wybór i wstęp Stanisław Żak. – Kielce : Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, 1992. – S. 164-173
M 54413 (Kędzierzyn-Koźle), C 047194/I M 047195/I (Kluczbork), M 055031/I M 056393/I (Nysa), M 164781/I M 164782/I M 170166/I (Opole)

21. Wokół metekstu Wisławy Szymborskiej pt. Fotografia z 11 września. Próba eksplikacji / Małgorzata Burzka-Janik. – Bibliogr. // W : Uczeń w świecie języka i tekstów / pod red. Jolanty Nocoń i Elżbiety Łuckiej-Zająć. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2010. – S. 285-292
M 61848 (Kędzierzyn-Koźle), M 205789 (Opole)

22. Zdziwienia polonistyczne czyli O sztuce na lekcjach polskiego / Stanisław Bortnowski. — O sztuce na lekcjach polskiego. – Warszawa : Stentor, 2003. – S. 206-210 : Ćwiczenia z czasem : („Ludzie na moście” Wisławy Szymborskiej – „Człowiek i czas” Romana Ingardena)
M 219145 (Opole)

23. „Ze wszystkich stron świata”, czyli jak stworzyć Muzeum Poetyckie Wisławy Szymborskiej – cykl lekcyjny / Anna Biernacka// W: Szkolna lektura bliżej teraźniejszości / red. Anna Janus-Sitarz. – Kraków, 2011. – S. 146-165

 

Artykuły w czasopismach:

 

24. „Ależ dlaczego? Przecież ja się tylko obróciłam!”: „Żona Lota” Wisławy Szymborskiej w gimnazjum/ Marek Jabłoński // Zeszyty Szkolne. – 2005, nr 3,s. 124-130

25. Baczyński w biały dzień: o wierszu Wisławy Szymborskiej / Jacek Brzozowski // Zeszyty Szkolne. – 2002, nr 4, s. 36-43

26. „Cebula” Wisławy Szymborskiej. Konspekt zajęć / Anna Zmuda [online]
Dostępne w Internecie: https://www.edukacja.edux.pl/p-31591-cebula-wislawy-szymborskiej-konspekt.php [dostęp: 16.03.2023]

27. Cechy twórczości Wisławy Szymborskiej / Natalia Dąbrowska [online]
Dostępne w Internecie: https://lekcjapolskiego.pl/opracowania/cechy-tworczosci-wislawy-szymborskiej/ [dostęp: 16.03.2023]

28. Charakterystyka podmiotu lirycznego: Wisława Szymborska, „Kot w pustym mieszkaniu” / Agnieszka Majerowicz // Język Polski w Szkole Podstawowej. – 2017/2018, nr 2, s. 33-40

29. Człowiek i kamień. W. Szymborska „Rozmowa z kamieniem” / Alicja Krawczyk // Język Polski w Szkole Średniej. – 1997/1998, z. 1, s. 54-60

30. Czy Wisławie Szymborskiej udało się rozwiązać zagadkę Atlantydy? / Marzena Tyl // Polonistyka. – 2018, nr 4, s. 29-31
* Scenariusz lekcji języka polskiego dla klas 4-8 szkoły podstawowej
Dostępne w Internecie: https://pracowniapolonisty.pl/materialy-do-pracy/scenariusze-lekcji/czy-wislawie-szymborskiej-udalo-sie-rozwiazac-zagadke-istnienia-atlantydy [dostęp: 16.03.2023]

31. Czym jest i czego uczy przypowieść? : scenariusz lekcji w klasie V / Luiza Ciepiela, Paulina Plaskota // Język Polski w Szkole dla IV-VI. – 2018/2019, nr 1, s. 89-98

32. Dlaczego ,,Chwila w Troi?” / Maria Gudro // Drama. – 1996, z. 19, s. 26-27
* Konspekt lekcji dla klasy VIII szkoły podstawowej. Analiza wiersza Wisławy Szymborskiej

33. Doskonała niedoskonałość / Aldona Szukalska // Polonistyka. – 2017, nr 6, s. 48-51
* Scenariusz dla szkoły ponadpodstawowej – motyw kamienia w literaturze

34. Dwa kroki do zrozumienia – Wisława Szymborska wśród czeskich odbiorców / Monika Maciejewska // Polonistyka. – 2012, nr 5, s. 16-17

35. Dwa spotkania z Rubensem – Różewicz i Szymborska / Seweryna Wysłouch // Polonistyka. – 2007, nr 6, s. 6-11
* Analiza porównawcza wierszy Tadeusza Różewicza „W róży” i Wisławy Szymborskiej „Kobiety Rubensa” dotyczących twórczości Rubensa

36. Dyliżansem (ze Słowackim, Szymborską i innymi pasażerami) / Katarzyna Kuczyńska-Koschany // Polonistyka. – 2009, nr 11, s. 22-26

37. Dyskusje o noblistce – Wisława Szymborska i jej twórczość : scenariusz zajęć
Dostępne w Internecie: https://teatrotekaszkolna.pl/konspekt/detal/dyskusje-o-noblistce-wislawa-szymborska-i-jej-tworczosc [dostęp: 17.03.2023]

38. Dzieci epoki: scenariusz poświęcony Wisławie Szymborskiej (2 lipca 1923 – 1 lutego 2012) / Barbara Jachimczak // Biblioteka w Szkole. – 2012, nr 12, s. 24-25
* Scenariusz poświęcony Wisławie Szymborskiej, przeznaczony dla uczniów gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej

39. „Dziesięć tysięcy starych rzeczy” w rękach Szymborskiej / Barbara Faliszek // Język Polski w Gimnazjum. – 2010/2011, nr 2, s. 73-76

40. Dziewczynka w kodzie poetyckim Szymborskiej / Barbara Gronek // Język Polski w Liceum. – 2010/2011, nr 2, s. 7-17

41. „Dziękuję ci serce moje…” / Agnieszka Rosochacka // Język Polski w Szkole – Gimnazjum. – 1999/2000, nr 3, s. 18-20
* Konspekt lekcji języka polskiego na podstawie utworu W. Szymborskiej „Do serca w niedzielę”

42. Dziwna planeta i dziwni na niej ci ludzie…Scenariusz poetycko – muzyczny poświęcony poezji Wiesławy Szymborskiej / Barbara Wanda Jachimczak // Biblioteka w Szkole. – 2008, nr 5, s. 25-28

43. Dziwny jest ten świat : o poezji Wisławy Szymborskiej w gimnazjum / Dorota Mazurek // Język Polski w Gimnazjum. -2000/2001, nr 1, s. 79-86
* Wiersz „Terrorysta, on patrzy”

44. Egzystencjalizm a edukacja filozoficzna w gimnazjum : (Wisława Szymborska „Koniec i początek”) / Elżbieta Mazur // Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Filologiczna. Dydaktyka. – Z. 1 (2002), s. 163-174

45. „Gawęda o miłości do ziemi ojczystej” Wisławy Szymborskiej w klasie VIII : (propozycje lekcji) / Władysława Gałuszka //Język Polski w Szkole dla klas IV-VIII. – 1997/98, z. 3, s. 53-55

46. Gimnazjum – znane czy nieznane? / Bożena Olszewska // Kwartalnik Edukacyjny. – 2006, nr 4, s. 38-43
* Analiza „Nic dwa razy” Wisławy Szymborskiej
47.Gry ironiczne : (w szkolnej lekturze wierszy Szymborskiej: „Pogrzeb”, „Urodziny”, „Jarmak cudów”) / Zofia Budrewicz, Maria Sienko // Polonistyka. – 1997, nr 8, s. 486-490

48. Gry z formami użytkowymi w poezji Wisławy Szymborskiej Propozycje rozwiązań dydaktycznych na podstawie wiersza Drobne ogłoszenia / Jadwiga Maksym-Kaczmarek // Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego. – T. 26 (2017), s. 31-43
Dostępne w Internecie: https://www.researchgate.net/publication/348565597_Gry_z_formami_uzytkowymi_w_poezji_Wislawy_Szymborskiej_Propozycje_rozwiazan_dydaktycznych_na_podstawie_wiersza_Drobne_ogloszenia_-_Jadwiga_Maksym-Kaczmarek [dostęp: 16.03.2023]

49. Heraklit zamknięty w poetyckiej kropli wiersza ,, Nic dwa razy się nie zdarza” Wisławy Szymborskiej / Agnieszka Betleja [online]
Dostępne w Internecie: http://www.zaadoptujrzeke.pl/cms/uploads/scenariusze/scenariusz-lekcji-z-j-polskiego-szkola-ponadgimnazjalna-szymborska.pdf [dostęp: 16.03.2023]

50. Historie nie namalowane – sztuka czy rzeczywistość? Wisława Szymborska „Pejzaż” / Anna Wiercińska // Warsztaty Polonistyczne. – 1998, nr 3, s. 20-24

51. Humor starszej pani : scenariusz zajęć poświęconych mniej znanej twórczości Wisławy Szymborskiej / Beata Kania // Biblioteka w Szkole. – 2023, [nr] 2, s. 18-20

52. „…i popłoch i przepych i kłopot…” : Wisława Szymborska „Urodziny” / Grażyna Tomaszewska// Warsztaty Polonistyczne. – 2000, nr 4, s. 68-83
* Interpretacja i analiza wiersza w szkole średniej.

53. Igraszki słowne Wisławy Szymborskiej / Iwona Grodź // Polonistyka. – 2003, nr 10, s. 20-22

54. Ile wiemy o sobie? Scenariusz zajęć dla uczniów szkoły ponadpodstawowej / Małgorzata Budzik // Polonistyka. – 2017, nr 6, s. 44-47
* „Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej” Wisławy Szymborskiej

55. Interpretacja twórcza w edukacji / Maria Wróż-Prusiewicz // Polonistyka. – 2013, nr 6, s. 31-39
* „Na wieży Babel” W. Szymborskiej

56. „Jacyś ludzie” Wisławy Szymborskiej : poetyka wiersza okolicznościowego / Mieczysław Inglot// Język Polski w Szkole Średniej. – 1994/1995, z. 4, s. 16-23

57. Jak czytać „Żonę Lota”? / Agata Wójtowicz-Stefańska // Polonistyka. – 2005, nr 8, s. 40-47

58. Jak mówić o miłości? Scenariusz lekcji języka polskiego lub zajęć wychowawczych dla uczniów klas VII-VIII szkoły podstawowej lub klasy I szkoły ponadpodstawowej / Izabella Bartol // Polonistyka. – 2020, nr 1, s. 36-37
* „Chwila” Wisławy Szymborskiej

59. Jak patrzeć w dwa okna? „Niebo” Wisławy Szymborskiej a szkolne interpretacje / Grażyna Tomaszewska // Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. 71, Studia at Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia. – 1 (2010), s. [133]-143
Dostępne w Internecie: https://rep.up.krakow.pl/xmlui/bitstream/handle/11716/6890/AF071–13–Jak-patrzec-w-dwa-okna–Tomaszewska.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 23.03.2023]

60. Jak pracować z tekstem poetyckim? Cz.5 / Stanisław Bortnowski // Polonistyka. – 1990, nr 10, s. 527-534
* Interpretacja wierszy W. Szymborskiej: ,,W biały dzień’’ i ,,Muzeum’’ oraz B. Leśmiana: ,,Urszula Kochanowska’’

61. Jak rozmawiać o śmierci? / Aleksandra Stolarczyk // Remedium. – 2021, nr 11, s. 23-25
* „Kot w pustym mieszkaniu” Wisławy Szymborskiej, „Ucz się śmierci” Ewy Lipskiej

62. Jak wyjść z labiryntu?: pytania do wiersza „Labirynt” Wisławy Szymborskiej / Stanisław Bortnowski // Zeszyty Szkolne. – 2006, nr 4, s. 40-43

63. Jeden wiersz na trzech etapach edukacji, czyli „Mała dziewczynka ściąga obrus” Szymborskiej w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum / Agata Wójtowicz-Stefańska // Polonistyka. – 2009, nr 4, s. 46-47

64. Językowy obraz świata w edukacji polonistycznej a treści nauczania w podstawie programowej i wybranych podręcznikach szkolnych / Agnieszka Mikołajczuk // Poradnik Językowy. – 2015, z. 1, s. 52-65
* Wisława Szymborska: „Widok z ziarnkiem piasku”
Dostępne w Internecie: http://www.poradnikjezykowy.uw.edu.pl/wydania/poradnik_jezykowy.720.2015.01.pdf [dostęp: 29.03.2023]

65. „Kamyk” i „Cebula” czyli w Sieci liryki / Anna Wiercińska-Biernacka // Język Polski w Liceum. – 2008/2009, nr 4, s.56-62
* Scenariusz zajęć dotyczących utworów Z. Herberta „Kamyk” i W. Szymborskiej „Cebula”

66. Kiedy ludzie nie mogą się porozumieć : szkolna interpretacja wiersza W. Szymborskiej / Teresa Jaworska // Warsztaty Polonistyczne. – 1998, nr 4, s. 17-19

67. „Kobiety Rubensa” Wisławy Szymborskiej: żartobliwy przekład stylu plastycznego na poezję: scenariusz lekcji interdyscyplinarnej dla klas ponadgimnazjalnych / Anna Dobosz // Zeszyty Szkolne. – 2006, nr 4, s. 54-57

68. Kochać czy nienawidzieć? Nienawiść Wisławy Szymborskiej : propozycja metodyczna do klasy II / Maria Bukowiecka // Język Polski w Gimnazjum. – 2001/2002, nr 4, s. 53-58

69. „Koniec i początek” – interpretacja wiersza / Mieczysław Inglot // Polonistyka. – 1997, nr 8, s. 472-475

70. Kot i śmierć / Katarzyna Kuczyńska // Polonistyka. – 1997, nr 8, s. 482-485

71. Kto wygrywa wyścig z czasem? – W. Szymborska: ,,Muzeum” / L. Majchrak // Język Polski w Szkole : dla klas IV-VII. – 1994/95, z.2, s. 55-58

72. Licealne (prze)boje z ironią, czyli skąd się biorą trudności w interpretacji tekstów ironicznych / Agata Wójtowicz-Stefańska // Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia. [T.] 1 (2010), s. 80-88
Dostępne w Internecie: https://rep.up.krakow.pl/xmlui/bitstream/handle/11716/6885/AF071–08–Licealne-przeboje–Wojtowicz-Stefanska.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 17.03.2023]

73. Liczba „Pi” / Barbara Matusiak, Agnieszka Pietrasiak // Zeszyty Szkolne. – 2001, s. 67-71

74. Liryczne studium fotografii i lustra / Andrzej Łopata // Język Polski w Liceum. – 2011/2012, nr 4, s. 33-39
* Analiza wierszy: „Pan Cogito obserwuje w lustrze swoją twarz” , „Fotografia tłumu”, „Pierwsza fotografia Hitlera”

75. Manufaktura możliwości: spotkanie z poezją Wisławy Szymborskiej / Urszula Wykurz // Język Polski w Gimnazjum. – 2017/2018, nr 1, s. 66-76

76. Miłość, alkohol i poezja czyli Szymborska z mojego klucza / Elżbieta Binswanger-Stefańska // Edukacja i Dialog. – 2015, nr 7/8, s. 8-20

77. Miłość od pierwszego wejrzenia, czyli Szymborska na walentynki / Agnieszka Pejkowska // Poradnik Bibliotekarza. – 2023, nr 2, s. 38-40

78. Minuta ciszy po Wisławie Szymborskiej (wierszy pełna) / Katarzyna Kuczyńska-Koschany // Polonistyka. – 2012, nr 5, s. 18-23

79. Motyw śmierci w późnej poezji Wisławy Szymborskiej / Marek Bernacki // Polonistyka. – 2006, nr 8, s. 26-31

80. Może niektórzy polubią Szymborską : projekt lekcji 2-godzinnej w kl. VII / Grażyna Wiśniewska // Język Polski w Szkole dla klas IV-VIII. – 1998/1999, nr 2, s. 45-49
81. Nad poezją Wisławy Szymborskiej: rozważania ważne dla szkoły / Ewa Jaskóła // Polonistyka. – 2014, nr 8, s. 41-45

82. Nad wierszami Wisławy Szymborskiej // Warsztaty Polonistyczne. – 1996, nr 4, s.14-22

83. Nauczycielskie refleksje nad wierszem „Muzeum” Wisławy Szymborskiej / Zofia Lisiecka // Warsztaty Polonistyczne. – 1994, nr 4, s. 63-67

84. Nic prócz słów. Interpretacja wiersza „Rozmowa z kamieniem” Wisławy Szymborskiej / Marta Banak // Język Polski w Gimnazjum. – 2003/2004, z. 4, s. 28-37

85. „ …nie będę powalonym drzewem” : (Wisława Szymborska ,,O miłości do ziemi ojczystej”) / Jolanta Drobot // Drama. – 1993, z. 5, s. 18-19

86. Niebieskie wymiary ziemi, „Niebo” / Feliks Tomaszewski // Warsztaty Polonistyczne. – 1999, nr 3, s. 48-53
* Wisława Szymborska

87. Niedużo wierszy, ogrom poezji / Bogdan Klukowski// Poradnik Bibliotekarza. – 2006, nr 5, s. 21-23

88. „Nienawiść” Wisławy Szymborskiej – przykład wiersza współczesnego / Dorota Nosowska // Victor. – 2019, nr 3, s. 18-19

89. Nobel dla wartości / A. Wiatr // Ojczyzna-Polszczyzna. – 1996, nr 4, s.13-15
* Poezja Wisławy Szymborskiej

90. O dialogu tekstów z różnych epok / Izabela czyżewska-Kasińska // Język Polski w Gimnazjum. – 2006/2007, nr 2, s. 35-47
* O „Pieśni XXV” Jana Kochanowskiego. Wokół „Urodzin” Wisławy Szymborskiej

91. O jednej rymowance Wisławy Szymborskiej / Jacek Brzozowski // Zeszyty Szkolne. – 2005, nr 1, s. 45-48

92. O przygotowaniu prezentacji recytatorskiej / Mateusz Nowak // Polonistyka. – 2011, nr 1, s. 50-55
* Na podstawie wiersza „Pierwsza miłość” Wisławy Szymborskiej

93. O ,,rybie” w wierszu Wisławy Szymborskiej (analiza składniowa i poetycka) / Władysław Śliwiński // Język Polski. – 1997, z. 1, s. 6-9

94. O stylu ostatnich wierszy Szymborskiej / Teresa Skubalanka // Poradnik Językowy. – 2013, z. 5, s. 68-73

95. O wierszu „Uprzejmość niewidomych” Wisławy Szymborskiej / Jacek Brzozowski // Zeszyty Szkolne. – 2004, nr 3, s. 74-80

96. O wierszu Wisławy Szymborskiej „Miłość od pierwszego wejrzenia” / Adam Poprawa // Warsztaty Polonistyczne. – 1996, nr 4, s. 63-70

97. Obserwacje Wniebowziętej Sowy, czyli jak Wisława Szymborska tłumaczy przyrodę / Michał Jasieński // Biologia w Szkole. – 2006, nr 5, s. 24-29

98. Odwieczne pytania : scenariusz oparty na tekstach Wisławy Szymborskiej / Iwona Kaczmarek // Biblioteka w Szkole. – 1996, nr 10, s. 3-5

99. „Pochwała złego o sobie mniemania” // Cogito. – 2020, nr 1, s. 54-55
* Analiza wiersza Wisławy Szymborskiej

100. Poetycki esej o nienawiści : („Nienawiść” Wisławy Szymborskiej) / Janusz Detka // Język Polski w Szkole – Gimnazjum. – 2001/2002, nr 4, s. 16-20

101. Poetycka i filmowa próba odpowiedzi na pytanie Kim jestem? Osoba mówiąca w wierszu Wisławy Szymborskiej „W zatrzęsieniu” a bohater filmu Sugar Man / oprac. Halina Twardosz-Bobryk [online]
Dostępne w Internecie: https://legalnakultura.pl/files/se/pdf/scenariusze_2018/2PPPoetyckaFilmowa_.pdf [dostęp: 17.03.2023]

102. Poetyckie wyprawy Wisławy Szymborskiej w świat sztuki : o trzech wierszach: „Dwie małpy Bruegla”, „Kobiety Rubensa”, „Miniatura średniowieczna” // Język Polski w Liceum. – 2005/2006, nr 4, s. 24-32

103.Poetyckie wyprawy Wisławy Szymborskiej w świat sztuki. O trzech wierszach: „Ludzie na moście”, „Pejzaż”, „Mozaika bizantyjska” / Alicja Krawczyk // Język Polski w Liceum. – 2005/2006, nr 3, s. 19-27

104. Poezja w kontekście wczesnej edukacji. Trzeba „świat przyłapać na inności” – wiersze Wisławy Szymborskiej w odbiorze pięciolatków / Urszula Chęcińska // Konteksty Pedagogiczne. – 2020, nr 2, s. 387-402
Dostępne w Internecie: https://kontekstypedagogiczne.pl/kp/article/view/288/235 [dostęp: 16.03.2023]

105. Poezja Wisławy Szymborskiej a glottodydaktyka – propozycje ćwiczeń na Walentynkowe Święto Zakochanych / Justyna Wróbel // Języki Obce w Szkole. – 2007, nr 6, s. 200-206

106. Poezja Wisławy Szymborskiej w Niemczech – znana i czytana / Beata Halicka // Polonistyka. – 2012, nr 5, s. 9-15

107. Poezja Wisławy Szymborskiej [pomysł na prezentację maturalną] / Dorota Nosowska // Cogito. – 2012, nr 5, s. 48-49

108. Pogoda ducha i mądrość: sylwetka Wisławy Szymborskiej : scenariusz poranka artystycznego poświęconego poetce / Bogumiła Pińczuk // Biblioteka w Szkole. – 2012, nr 7/8, s. 30-33

109. Pomysł na lekcje z Szymborską, czyli o korelacji międzyprzedmiotowej słów kilka / Emilia Grochowska // Trendy (czasopismo elektroniczne). – 2012, nr 4, s. 55-59
Dostępne w Internecie: http://bc.ore.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=385&from=pubindex&dirids=7&lp=182 [dostęp: 17.03.2023]
110. Porozmawiajmy o duszy : scenariusz lekcji dla III klasy gimnazjum (czas realizacji – 1-2 lekcji) / Agnieszka Piekarska // Między Nami Polonistami. – 2007, nr 9, s. 21-23
* Wiersze „Chwila”, „Trochę o duszy” Wisławy Szymborskiej na lekcjach języka polskiego w gimnazjum

111. Posiedzieć nad wierszem, czyli jak wykorzystać potencjał lektury / Ewa Nowel // Język Polski w Gimnazjum. – 2011/2012, nr 2, s. 45-59
* Wiersz „Sto pociech”

112. Powtórka z Szymborskiej / Anna Legeżyńska // Polonistyka. – 1997, nr 8, s. 452-457

113. Propozycja interpretacji wierszy / Edward Kula // Język Polski w Liceum. – 2008/2009, nr 1, s. 75-85
* Analiza wierszy „Jakżesz ja się uspokoję” Wyspiańskiego i „Utopia” Szymborskiej

114. Propozycja opracowania metodycznego utworu W. Szymborskiej „Schyłek wieku” / Anna Łyczewska // Język Polski w Gimnazjum. – 2000/2001, nr 2, s. 29-36

115. Przez sztukę z dawnych lat widzieć siebie. (O Pejzażu Wisławy Szymborskiej) / Ewa Mikoś // Warsztaty Polonistyczne. – 1993, nr 1, s. 46-53

116. „Prospekt” Wisławy Szymborskiej, czyli diabeł oswojony / Marta Musiatewicz // Język Polski w Liceum. – 2010/2011, nr 1, s. 30-40

117. „Psalm” – mit poetyckiej neokosmogonii W. Szymborskiej / Alina Biała // Język Polski w Szkole Średnie. – 1997/98, z.1, s.11-19

118. Pytania niekonieczne naiwne. W. Szymborska „Schyłek wieku” / Alicja Krawczyk // Język Polski w Szkole Średniej. – 1997/1998, z. 1, s. 48-53

119. „Radość pisania” Wisławy Szymborskiej. Co może poeta? Czy jest wszechmocny, czy coś go ogranicza? / Dorota Nosowska // Victor. – 2020, nr 11, s. 44-45

120. Rawenna – architektura sakralna i mozaiki : inspiracje raweńskie w wierszach Tadeusza Różewicza […] i Wisławy Szymborskiej […] / Nicole Krawczyk // Język Polski w Szkole Ponadpodstawowej. – 2019/20202, nr 2, s.114-126
* Wiersze ***{Rawennę dziś widziałem…] Różewicza i „Mozaika bizantyjska” Wisławy Szymborskiej

121. „Rehabilitacja” Wisławy Szymborskiej i ,,Święto zmarłych” Stanisława Barańczaka. Interpretacja porównawcza / Mieczysław Inglot // Język Polski w Szkole Średniej. – 1993/94, z. 4, s. 5-12

122. Scenariusz lekcji z wierszem “Nic dwa razy” / Dagmara Mokrzycka-Filipowicz [online]
Dostępne w Internecie: https://www.45minut.pl/publikacje/31292/ [dostęp: 17.03.2023]
123. Scenariusze zaczęte, ale nieskończone / Stanisław Bortnowski // Język Polski w Gimnazjum. – 2011/2012, nr 4, s. 27-35
* „Dworzec”, „Wszelki wypadek” Wisławy Szymborskiej
124. Sceny z życia Wisławy Szymborskiej / Stanisław Włostowski // Polski w Praktyce. – 2012, nr 3, s. 34-37

125. Spotkanie: esej nie tylko o miłości / Anna Legeżyńska // Polonistyka. – 2009, nr 5,s. 17-23

126. „Sto pociech” – wizerunek człowieka: ironiczny czy nostalgiczny? / Agata Wójtowicz // Polonistyka. – 1997, nr 8, s. 477-482

127. „Szalik o przedłużonej nagle przydatności…” (na podstawie wiersza Wisławy Szymborskiej „Odzież”) / Jolanta Drobot // Drama. – 1995, z. 15, s. 27-29

128. Szkolne budowanie mostu między literaturą popularną i literaturą wysoką na przykładzie „Igrzysk Śmierci” Suzanne Collins i „Utopii” Wisławy Szymborskiej / Karolina Fijołek // Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne. – 2018, nr 10, s. 91-102
Dostępne w Internecie: https://bibliotekanauki.pl/articles/545444 [dostęp: 17.03.2023]

129. Szymborskiej poetycki dialog ze sztuką obrazu / Wojciech Pelczar // Polonistyka. – 1997, nr 8, s.466-472

130. Szymborskiej rozumienie poezji / Lidia Dziedzic // Polonistyka. – 1997, nr 8, s. 475-477

131. Ślady przeszłości. Cykl lekcji integrujący nauczanie języka polskiego, historii i społeczeństwa oraz sztuki : (propozycja metodyczna do klasy VI) / Bogna Dobrakowska, Krzysztof Giersztal // Język Polski w Szkole dla klas IV-VI. – 2001/2002, nr 3, s. 45-57
* „W muzeum” W. Szymborskiej na lekcjach języka polskiego w klasie VI

132. Śmierć – tabu, informacja, empatia, katharsis / Piotr Michałowski // Polonistyka. – 2007, nr 6, s. 25-29
* Analiza wiersza „Wypadek drogowy”. Temat śmierci, katastrofy w poezji W. Szymborskiej

133. Świat zwierząt w poezji Wisławy Szymborskiej / Jerzy Matusiak // Ojczyzna-Polszczyzna. – 1996, nr 4, s.33-35

134. Światy odległe – Wisława Szymborska wśród moich uczniów / Agnieszka Pokrzywa // Polonistyka. – 2012, nr 5, s. 37-41

135. Temat z Szymborskiej // Cogito. – 2006, nr 17, s. 70-71
* Analiza i interpretacja wiersza „Nienawiść”

136. Trzy gramy optymizmu. ,,Radość pisania” Wisławy Szymborskiej w pierwszej licealnej / Janusz Waligóra // Nowa Polszczyzna. – 1997, nr 3, s. 3-16.

137. „Utopia” Wisławy Szymborskiej czytana przez cyfrowych tubylców / Anna Podemska-Kałuża // Polonistyka. – 2017, nr 3, s. 28-33

138. „Voler bene alla Szymborska” – kochać Szymborską / Agata Bogdańska // Polonistyka. – 2012, nr 5, s. 6-8

139. W języku poezji nic zwyczajne i normalne nie jest : dzieci czytają wiersz Wisławy Szymborskiej Jacyś ludzie /Małgorzata Ibek-Mocniak // Nowa Polszczyzna. – 2008, nr 4, s. 24-30

140. „(…) W pustym mieszkaniu” – dwie perspektywy, jedna śmierć / Aldona Szukalska // Polonistyka. – 2018, nr 2, s. 37-40
* Scenariusz lekcji w szkole ponadpodstawowej oparty na porównaniu wiersza Wisławy Szymborskiej „Kot w pustym mieszkaniu” oraz Jakobe Mansztajna „Człowiek w pustym mieszkaniu”

141. W rzece Heraklita Wisławy Szymborskiej na lekcjach języka polskiego i filozofii (propozycje metodyczne) / Krystyna Ciotrowska // Język Polski w Liceum. – 2002/2003, nr 3, s. 34-43

142. Wielkie odkrycie małych światów (Muzeum, Urodziny) / Wiesława Wantuch // Polonistyka. – 1997, nr 8, s. 490-494
* Lekcja z poezją Wisławy Szymborskiej w starszych klasach szkoły podstawowej

143. „Wiersze Heraklitejskie” W. Szymborskiej na lekcjach języka polskiego a problem prawdy w szkole / A. Wiatr // Ojczyzna-Polszczyzna. – 1996, nr 4, s. 35-39

144. Wisława inaczej: scenariusz przedstawienia Anna Bączyńska // Biblioteka w Szkole. – 2016, nr 1, s. 36-37

145. Wisława Szymborska czyta wielkich filozofów / Bogna Skrzypczak-Walkowiak // Polonistyka. – 2012, nr 5, s. 29-36

146. Wisława Szymborska – laureatka Nagrody Nobla 1996 w dziedzinie literatury : scenariusz wystawy / Grażyna Makuch // Poradnik Bibliotekarza. – 1996, nr 12, s. 32-33

147. Wisławy Szymborskiej ,,Nic dwa razy” – piosenka z morałem / Krystyna Pisarkowa // Język Polski. – 1997, z.1, s.1-5

148. Wisławy Szymborskiej ze sztuką obrazu poetycki dialog / Wojciech Pelczar // Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. Dydaktyka. – Z. 5, (1998), s. 37-51

149. Wokół spraw ludzkich : test dla gimnazjalistów / Edyta Wójcicka // Język Polski w Gimnazjum. – 2015/2016, nr 2, s. 89-100
* „Lekcja” W. Szymborskiej, „Nauka” J. Tuwima

150. Wstań, imię. „Jeszcze” Wisławy Szymborskiej / Joanna Roszak // Polonistyka. – 2012, nr 11, s. 43-45

151. „Wywiad z Atropos”, czyli śmierć „bliżej” ucznia / Anna Biernacka // Język Polski w Liceum. – 2010/2011, nr 2, s. 75-85

152. Zabawy z Wisławą Szymborską / Stanisław Bortnowski // Polski w Praktyce. – 2010, nr 4, s. 37-42

153. Zobaczyć następstwa braku. O „Mozaice bizantyjskiej” Wisławy Szymborskiej / Elżbieta Kram-Mikoś // Ojczyzna-Polszczyzna. – 1994, nr 4, s. 30-34

154. Zrozumieć Szymborską… w szkole / Agata Wójtowicz-Stefańska // Polonistyka. – 2012, nr 5, s. 42-48

 

Netografia:

 

Fundacja Wisławy Szymborskiej
https://www.szymborska.org.pl/

Twórcy: Wisława Szymborska
https://culture.pl/pl/tworca/wislawa-szymborska

Zintegrowana Platforma Edukacyjna
https://zpe.gov.pl/b/odkrycie-wislawy-szymborskiej/PMs8fwsUT
https://zpe.gov.pl/b/stare-dobre-czasy—jaki-byl-xx-wiek-wislawa-szymborska-schylek-wieku/P6xrRszer
https://zpe.gov.pl/b/stare-dobre-czasy—jaki-byl-xx-wiek-wislawa-szymborska-schylek-wieku/P6xrRszer
https://zpe.gov.pl/a/dziwne-dialogi-czlowieka-i-rzeczy/D13qGx4mk

Zob. też: SZYMBORSKA Wisława (1923-2012)

Oprac. Iwona Kowalska
Wydział Informacji, Bibliografii i Udostępniania Zbiorów
PBW w Opolu