Odwrócona lekcja – odwrócona edukacja jest interesującą innowacją szkolną, która zamienia dydaktyczne role nauczyciela i uczniów. Jest sposobem na znaczne podniesienie samodzielności myślenia i działania uczniów, ich aktywności, kreatywności, pomysłowości oraz zaangażowania we własne uczenie się, a także ich odpowiedzialności za efekty własnego uczenia się [2]. Odwrócona lekcja polega na zamianie kolejności form uczenia się. Uczeń dostaje do opracowania materiał przed lekcją, a na zajęciach powtarza i utrwala nabyte wiadomości i umiejętności.
Bibliografia „Odwrócona lekcja” zawiera 84 opisy bibliograficzne na temat metody odwróconej lekcji, strategii kształcenia wyprzedzającego, ujmuje liczne scenariusze zajęć oraz poradniki dydaktyczne. Opracowana została na podstawie baz danych Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu, Biblioteki Narodowej oraz innych bibliotek pedagogicznych. Materiał bibliograficzny uporządkowany został alfabetycznie, z podziałem na wydawnictwa zwarte i artykuły z czasopism. Książki dostępne w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Opolu i/lub filiach oznaczone zostały sygnaturami. Zestawienie bibliograficzne adresowana jest do szerokiego grona nauczycieli zainteresowanych metodą odwróconej lekcji.
Wydawnictwa zwarte :
1. Akademia Kształcenia Wyprzedzającego : poradnik dydaktyczny dla nauczycieli prowadzących zajęcia pozalekcyjne w ramach projektu Cyfrowa Szkoła Wielkopolsk@ 2020 / Violetta Julkowska, Katarzyna Moskiewicz. – Poznań : Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu, 2018. – 154, [2] strony : faksymilia, fotografie, ilustracje, mapy, portrety ; 30 cm.
2. Aktywizacja i ocenianie w edukacji matematycznej w klasach IV-VIII szkoły podstawowej i szkole ponadpodstawowej. Z. 1, Konstruktywizm i metody aktywizujące w edukacji matematycznej dzieci starszych i młodzieży / Agnieszka Pfeiffer. – Warszawa : Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2017. – 40 stron : ilustracje ; 30 cm
M 056702/I – M 056703/I (Kluczbork), M 069197/I – M 069198/I (Nysa), M 069197/I – M 069198/I (Opole)
4. Architektura wiedzy w szkole / Stanisław Dylak. – Warszawa : „Difin”, 2013. – 232 s. : il. (w tym kolor.) ; 23 cm
M 212451 (Opole)
5. Innowacje pedagogiczne najbardziej znaczące dla przyszłości edukacyjnej /Marek Wasielewski. – Bibliogr. // W : Współczesne trendy edukacji / pod red. Ewy Smak, Katarzyny Wereszczyńskiej, Anny Malec ; Uniwersytet Opolski. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2015. – S. 23-38
M 214558, M 215954 – M 215956 (Opole)
6. Jak zwiększyć skuteczność szkolnej edukacji :poradnik dla nauczycieli i edukatorów. Cz. 2 /Julian Piotr Sawiński. – Warszawa : „Difin” , 2016. – 223 s. : il. ; 24 cm.
M 053915/II – M 053916 /II (Kluczbork), M 068690/II (Nysa), M 214853/II – M 214854/II (Opole)
7. Języki obce : zestawy materiałów.Cz. 1.Warszawa :Ośrodek Rozwoju Edukacji,2017. – Skoroszyt (15 zeszytów) : ilustracje ; 32 cm.
M 056697/I – M 056698 /I (Kluczbork), M 069193/I – M 069194/I (Nysa), M 219065/I – M 219066/I (Opole)
8.Kształcenie wyprzedzające jako obiecujący model edukacyjny epoki smartfona / Stanisław Dylak // W : Wychowawcze i społeczno-kulturowe kompetencje współczesnych nauczycieli : wybrane konteksty / red. Jacek Pyżalski. – Łódź : theQ studio, 2015. – S. 65-75
M 214590 (Opole)
9.Lekcja odwrócona / Teresa Zielińska // W: Szkoła w dobie internetu 0.2 / red. Katarzyna Winkowska-Nowak, Katarzyna Pobiega. – Warszawa : Fundacja Akademickie Centrum Edukacyjno-Społeczne Akces, 2016. – S. 36-47
10. Nauczanie uczenia się chemii z wykorzystaniem doświadczeń domowych SSC oraz IT jako kształtowanie badawczego sposobu myślenia / Małgorzata Bartoszewicz, Hanna Gulińska // W: Człowiek, media, edukacja / pod red. nauk. Janusza Morbitzera i Emilii Musiał ; [Katedra Technologii i Mediów Edukacyjnych]. – Kraków : Katedra Technologii i Mediów Edukacyjnych. Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, 2013. – S. 35-48.
M 22051 (Opole)
11. Nowe technologie w edukacji : praktyczna pomoc w przygotowaniu lekcji, przewodnik po e-nauczaniu, opis najpopularniejszych darmowych aplikacji, metodyka zdalnego nauczania, prawo autorskie e-learningu, gotowe materiały do wykorzystania/ Roman Lorens. -Warszawa : Wydawnictwo Szkolne PWN ; Bielsko-Biała : „ParkEdukacja”, 2011. – 192 s. : il. ; 24 cm + CD
M 212218 – M 212220 (Opole)
12. Pięć metod czyli Jak uczą Szkoły z Klasą 2.0 : z doświadczeń Centrum Edukacji Obywatelskiej, nauczycieli i uczniów /[aut. Marta Puciłowska ; wstęp Alicja Pacewicz]. – Warszawa : Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2014. – 52 s. : il. ; 30 cm.
M 63649 KK (Kędzierzyn-Koźle), M 053382 (Kluczbork), M 067729 (Nysa), M 213618 (Opole)
13. Projektowanie metod dydaktycznych :efektywne strategie edukacyjne /Julie Dirksen ; [tłumaczenie Bogusław Solecki].Efektywne strategie edukacyjne. – Gliwice : „Helion”, cop. 2017. – VIII, 296 s. : il., fot., wykr. ; 23 cm.
M 64928 KK (Kędzierzyn-Koźle)
14. Przykład scenariusza lekcji chemii metodą wyprzedzającą z perspektywy ucznia szkoły ponadgimnazjalnej / Hanna Gulińska, Małgorzata Bartoszewicz // W: Edukacja a nowe technologie w kulturze, informacji i komunikacji / red. nauk. Dorota Siemieniecka. – Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2015. – S. 399-418
M 220136 (Opole)
15. Sposoby aktywizowania uczniów w szkole XXI wieku : pytania, refleksje, dobre rady : poradnik dla nauczycieli /Julian Piotr Sawiński. – Warszawa : „Difin”, 2014. – 158 s. : il. ; 23 cm.
M 63269 KK (Kędzierzyn-Koźle), C 067470 (Nysa), M 212721 (Opole)
16. Strategia kształcenia wyprzedzającego : nauczyciel architektem wiedzy ucznia / Stanisław Dylak, Anna Wiśniewska, Mateusz Leszkowicz ; Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu // W: Edukacja alternatywna na rzecz demokratyzacji procesu kształcenia / red. nauk. Renata Nowakowska-Siuda. – Kraków : „Impuls”, 2014. – s. 49-65
Artykuły z czasopism :
17. Aktywizujące metody pracy / Justyna Kapuścińska-Kozakiewicz // Biologia w Szkole. – 2021, nr 1, s. 29-32
18. Alternatywne sposoby sprawdzania wiedzy : na przykładzie zajęć z historii / Anita Plumińska-Mieloch // Sygnał. – 2020, nr 10, s. 22-25
19. Biologią można zaciekawić każdego / Julian Piotr Sawiński // Biologia w Szkole z Przyrodą. – 2012, nr 4, s. 31-34
20. Budowa i funkcjonowanie układu rozrodczego żeńskiego i męskiego /Alicja Szymańska // Biologia w Szkole z Przyrodą. – 2018, nr 2, s. 54-58
21. Budowa książki : scenariusz zajęć z edukacji czytelniczej dla uczniów klasy 5 / Renata Sowada // Poradnik Bibliotekarza. – 2017, nr 4, s. 38-40
22. Cyfrowe zasoby do wykorzystania w nauczaniu / Mariusz Malinowski // Dyrektor Szkoły. – 2014, nr 6, s. 75-78
23. Czas na innowacje /Andrzej Pieńkowski. – Bibliogr. // Dyrektor Szkoły. – 2019, nr 8, s. 54-57
24. Czy i jak odwrócić chemiczną edukację? /Julian Piotr Sawiński. – Bibliogr. // Chemia w Szkole. – 2014, nr 3, s. 26-30
25. Dialog międzypokoleniowy na lekcjach języka polskiego – utopia czy pragmatyzm / Barbara Matusiak // Polonistyka. – 2021, nr 4, s. 9-15
26. Dlaczego ptaki latają? Lekcja odwrócona z biologii dotycząca przystosowań ptaków do lotu / Kinga Wierzbicka // Hejnał Oświatowy. – 2022, nr 6-7, s. 15-16
27. Domena publiczna, czyli jak wykorzystać uwolnioną twórczość w edukacji / Magdalena Gutowska //Wszystko dla Szkoły. – 2012, nr 3, s. 6
28. Doskonała niedoskonałość / Aldona Szukalska // Polonistyka. – 2017, nr 6, s. 48-51
29. Doświadczenia tradycyjnie i cyfrowo w nauczaniu zdalnym / Renata Sidoruk-Sołoducha // Meritum. – 2020, nr 4, s. 55-63
30. EDpuzzle, czyli nauka poprzez aktywne oglądanie filmów / Magdalena Brewczyńska // Biblioteka w Szkole. – 2017, nr 5, dod. „Biblioteka – Centrum Informacji”, nr 2, s. 7-10
31. Edukacja wyprzedzająca w procesie upodmiotowienia ucznia / Joanna Juszczyk-Rygałło // Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika. – 2014, t. 23, s. 169-176
32. Elementy flipped classroom w edukacji wczesnoszkolnej / Ewa Ostarek // Życie Szkoły. – 2021, nr 4, s. 4-8
33. Filmowanie inspiruje i aktywizuje / Julian Piotr Sawiński // Nowa Szkoła. – 2015, nr 5, s. 32-37
34. Gra w samodzielność / Marcin Jaroszewski // Psychologia w Szkole, 2013, nr 1, s. 91-97
35. Innowacje w szkolnictwie koszalińskim / Julian Piotr Sawiński // Studia Bałtyckie. Pedagogika. – 1998, T. 1, s. 347-378
36. Jak lepiej aktywizować do uczenia się o przyrodzie? / Julian Piotr Sawiński // Fizyka w Szkole. – 2015, nr 3, s. 41-44
37. Jak pomóc w przygotowaniu prezentacji? / Anna Płusa // Biblioteka w Szkole. – 2014, nr 2, dod. „Biblioteka – Centrum Informacji”, s. 12-14
38. Jak znaleźć złoty środek? : praca z uczniami o zróżnicowanych możliwościach / Barbara Dudziak-Czajkowska, Aleksandra Marchwian // Sygnał. – 2020, nr 2, s. 14-16
39. Kolory odwrócone – niekonwencjonalne metody pracy na lekcjach języka polskiego / Agata Bogdańska // Język Polskie w Liceum. – 2014/2015., nr 1, s. 51-56
40. Książki, z którymi rozmawiamy / Agata Zakrzewska-Okrojek // Polonistyka. – 2018, nr 3, s. 58-60
41. Kształcenie wyprzedzające jako obiecujący model edukacyjny epoki smartfona / Stanisław Dylak // Edukacja i Dialog. – 2016, nr 3-4, s. 6-13
42. Kształtujące ocenianie pracy domowej /Joanna Kostrzewa // Dyrektor Szkoły. – 2019, nr 5, s. 76-79
43. Lekcja odwrócona / Bartłomiej Janicki // Trendy. -2016, nr 4, s. 36-38
44. Lekcja odwrócona w modelu 4ALL / Agnieszka Jastrzębska // Sygnał. – 2018, nr 10, s. 12-15
45. Metoda lekcji odwróconej / Małgorzata Rabenda // Matematyka. – 2020, nr 3-4, s. 50-54
46. Metoda „odwróconej klasy” : nowy sposób na lekcję / Joanna Olszewska // Szkoła : miesięcznik dyrektora. 2018, nr 7, s. 62-64
47. Metoda odwróconej lekcji /Małgorzata Stańczyk // Bliżej Przedszkola. – 2015, nr 1, s. 42-45
48. Metoda odwróconej lekcji / Małgorzata Stańczyk // Dyrektor Szkoły. – 2015, nr 1, s. 42-45
49. Metoda „odwróconej lekcji” : nowy sposób na lekcję / Joanna Olszewska // Szkoła : miesięcznik dyrektora. – 2018, nr 7, s. 62-64
50. Między tradycją a e-learningiem: jak wprowadzać edukację mieszaną? / Krzysztof Trojan // Geografia w Szkole. – 2014, nr 6, s. 10-13
51. Nauczanie przyjazne mózgowi – odwracamy lekcję // Nauczycielka Szkoły Podstawowej. – 2022, nr 117, s. 16-17
52. Nauczyciel staje się mentorem : to flip or not to flip – wady i zalety odwróconej lekcji / Anna Ciszewska // Głos Nauczycielski. – 2020, nr 42-43, s. 22-23
53. Nowe trendy w edukacji /Jan Fazlagić // Meritum. – 2016, nr 1, s. 2-10
54. O kreatywnym uczeniu się geografii, czyli jak będziemy uczyć jutro? Cz. 1 / Piotr Julian Sawiński // Geografia w Szkole. – 2010, nr 4, s. 4-7
55. Odwrócić perspektywę historii – „Rejtan, czyli raport ambasadora” J. Kaczmarskiego : scenariusz lekcji z zastosowaniem edukacji medialnej / Dariusz Żółtowski // Język Polski w Gimnazjum. – 2018/2019, nr 4, s. 57-58
56. Odwrócona klasa i co z tego : o odwróconej klasie i o tym, dlaczego warto spróbować tej metody / mówi Katie Gimbar, amerykańska nauczycielka matematyki w gimnazjum, zredagowala Anna Wojciechowska // Głos Nauczycielki. – 2014, nr 22, s. 17
57. Odwrócona klasa jako skuteczna metoda zaangażowania uczniów w proces edukacyjny / Ewa Ostarek // Życie Szkoły. – 2022, nr 10, s. 23-25
58. Odwrócona lekcja biologii /Julian Piotr Sawiński. – Bibliogr. // Biologia w Szkole z Przyrodą. – 2013, nr 2, s. 32-34
59. Odwrócona lekcja, czyli praca z otwartymi zasobami edukacyjnymi /Małgorzata Rostkowska // Meritum. – 2012, nr 4, s. 49-51
60. Odwrócona lekcja : przykłady aplikacji do wykorzystania / Anna Szeląg // Biblioteka w Szkole. – 2016, nr 11, dod. „Biblioteka – Centrum Informacji” 2016, nr 4, s. 9-10
61. Odwrócona lekcja z Khan Academy / Katarzyna Gorzędowska // IT w Edukacji. – 2014, nr 3, s. 28-29
62. Otwarte materiały edukacyjne – podstawowe kwestie prawne / Krzysztof Siewicz // Meritum. – 2012 , nr 4 , s. 88-93
63. Otwarte zasoby edukacyjne / Dorota Janczak // Dyrektor Szkoły. – 2015, nr 7, s. 46-49
64. Otwarte zasoby edukacyjne / Janusz S. Wierzbicki // Uczę Nowocześnie. – 2012 , nr 22 , s. 96-97
65. Otwarte Zasoby Edukacyjne – ku wizji pedagogiki uczestniczącej / Małgorzata Kowalska // Wychowanie na co Dzień. – 2009, nr 9, s. 9-13
66. Pan Tadeusz na start! : scenariusz lekcji języka polskiego dotyczącej utworu „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza z wykorzystaniem elementów lekcji odwróconej oraz stacji zadaniowych /Joanna Krzemińska // Polonistyka. – 2020, nr 3-4, s. 49-50
67. Po co biologii mobilna edukacja? / Julian Piotr Sawiński // Biologia w Szkole. – 2013 nr 6, s, 24-28
68. Po co zabiegać o skuteczność dydaktyki biologii? / Julian Piotr Sawiński // Biologia w Szkole z Przyrodą. – 2014, nr 5, s. 18-20
69. Rola otwartych zasobów edukacyjnych w kształtowaniu nowego paradygmatu w edukacji / Adam Pietrzykowski // Neodidagmata. – [T.] 35 (2013), s. 135-143
70. Scenariusz lekcji języka polskiego dotyczącej utworu Wesele S. Wyspiańskiego z wykorzystanie elementów lekcji odwróconej oraz lapbooka /Joanna Krzemińska // Polonistyka. – 2020, nr 1, s. 51-52
71. Skuteczne nauczanie języka obcego: trzy propozycje dydaktyczne / Dorota Werbińska. – Bibliogr. // Języki Obce w Szkole. – 2019, nr 5, s. 53-58
72. Sposoby na zwiększanie motywacji i aktywizację uczniów w nauce języka angielskiego / Sylwia Przybyło. – Bibliogr. // Języki Obce w Szkole. – 2018, nr 1, s. 35-38
73. Sztuka inspiracji / Julian Piotr Sawiński // Dyrektor Szkoły. – 2014, nr 12, s. 37-41
74. Technologia szansą dla personalizacji kształcenia / Maciej Marek Sysło // Meritum. – 2013, nr 4, s. 2-13
75. Ty mówisz, ja słucham / Paula Pilarska // Psychologia w Szkole, 2012, nr 3, s. 5-15
76. W poszukiwaniu (nie)straconego ucznia / Stanisław Dylak, Grażyna Barabasz, Alicja Sobierajska // Meritum . -2014, nr 1, s. 45-54
77. Wielkie odkrycia geograficzne – projekt odwróconej klasy. Scenariusz lekcji z historii / Michał Luberda // Biblioteka w Szkole. – 2019, nr 11, dod. „Biblioteka – Centrum Informacji”, nr 4, s. 21-25
78. Wolność i twórczość w edukacji dzięki otwartym zasobom edukacyjnym / Krzysztof Wojewodzic // Edukacja i Dialog. – 2013 , nr 9-10 , s. 60-61
79. Wykorzystanie TIK do nauczania gramatyki / Dorota Uchwat-Zaród, Marcin Zaród // Języki Obce w Szkole. – 2017, nr 1, s. 52-57
80. Wyprzedzamy epokę / Bolesław Niemierko // Nowa Szkoła. – 2016, nr 6, s. 28-29
81. Zanim odwrócisz lekcję – zajęcia z pistacja.tv / Małgorzata Rabenda // TIK w Edukacji. – 2016, nr 3, s. 30-32
82. Zasoby otwarte – prawdy i fikcje : środowiska wirtualne zamiast e-podręczników / Maciej Marek Sysło // Meritum. – 2012, , nr 4 , s. 2-7
83. Zintegrowany model nauczania języka obcego w trybie lekcji odwróconej (flipped classroom) /Tomasz Chudak. – Bibliogr. // Języki Obce w Szkole. – 2020, nr 1, s. 25-28
84. Zmiana w szkole i jej konsekwencje metodyczne / Marek Banaszak // Edukacja Humanistyczna. -2017, nr 1, s. 61-70
Elżbieta Trojan – Regionalny Zespół Placówek Wsparcia Edukacji. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Opolu
Aktualizacja : luty 2023 r.
