Zabawa w rozwoju dziecka
Zestawienie bibliograficzne wybór za lata 2006-2011
„Dzieciństwo służy do zabawy”
E.Claparede
W literaturze przedmiotu termin zabawa określany jest często jako nazwa każdej aktywności, której dziecko oddaje się dla samej przyjemności. Zabawa stanowi znaczą część życia dziecka i odgrywa ogromną rolę w następujących płaszczyznach rozwoju: – fizycznej : wspomaga rozwój mięśni i sprawności manualnej oraz umożliwia wyładowaniu energii, która – jeśli będzie zablokowana – wywoła napięcie i rozdrażnienie, -społecznej : uczy określonych form zachowania, współpracy, dzielenia się z innymi i przyjaźni, bez których dziecko staje się samolubne i dominujące, -poznawczej : uczy postrzegania kształtów, kolorów, rozmiarów i struktury przedmiotów. Zabawa dzieci przybiera różne formy: od prostych zajęć motorycznych z użyciem zabawek poprzez uspołecznione zabawy w gronie rówieśników, aż po zabawy udramatyzowane i konstru- kcyjne. Aktywność zabawowa pojawia się na długo przed trzecim rokiem życia, ale dopiero w następnych latach rozkwita. Dobra zabawa jest potrzebna dziecku jak jedzenie, ubranie, sen. Taka, która oprócz sprawiania radości jednocześnie uczy i rozwija. Podstawowym warunkiem dobrej zabawy dziecka są : odpowiednie miejsce, czas i dobrze dobrane zabawki, a oprócz tego naturalne zainteresowanie i zaangażowanie. Bardzo ważnym warunkiem dobrej i udanej zabawy są odpowiednie zabawki – dobrane do wieku, możliwości i zainteresowań dziecka: ładne, kolorowe, cieszące wzrok, pobudzające inicjatywę, pomysłowość i twórczy wysiłek dziecka. W zabawie dziecko wyraża siebie i rozładowuje napięcia emocjonalne Stąd zabawa, szczególnie spontaniczna, ma walory terapeutyczne. Prowadzi ona do względnej równowagi w zachowaniach dziecka ze światem zewnętrznym i tym samym powoduje zaspakajanie potrzeb i oczekiwań dziecka. Zabawa jest ciągłym przeżyciem twórczym, wysiłkiem intelektualnym dającym radość i zapomnienie.
Niniejsze zestawienie bibliograficzne powstało z myślą o czytelnikach biblioteki pedagogicznej, szczególnie o nauczycielach przedszkoli, których z temat pedagogika zabawy, jej wpływ na kształtowanie i rozwój dziecka jest bliski ich codziennej pracy dydaktycznej. Zostało opracowane na podstawie elektronicznych baz danych Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu oraz baz Biblioteki Narodowej. Wydawnictwa zwarte dostępne w PBW w Opolu oznaczone są sygnaturą. Zestawienie uporządkowane zostało alfabetycznie według tytułu publikacji, z podziałem na wydawnictwa zwarte i artykuły w czasopismach. Wydawnictwa zwarte dostępne w PBW w Opolu i Filiach oznaczone są sygnaturą.
Wydawnictwa zwarte
1.Co do czego pasuje? : gry i zabawy ortograficzne / Małgorzata Barańska.- Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia, 2011. – Teka (1 broszura, 20 k. tabl.) / Filia w Grodkowie M 042748 /
2.Co słychać w Bałtyku? : wierszyki, szlaczki, ćwiczenia, zabawy konstrukcyjne / Małgorzata Barańska, Agata Maciągowska ; [il. Agata Maciągowska]. – Gdańsk : „Harmonia”, 2010.- 62, [2] s. /PBW w Opolu M 204043/
3.Dziecko w świecie zabawy : zabawa i radość w literaturze, muzyce i życiu codziennym / red. Bronisława Dymara. Kraków : „Impuls”, 2010. – 216 s. /PBW w Opolu M 205168/
4.Edukacyjna rola zabaw i zabawek dzieciństwa – wspomnienia młodzieży akademickiej Uniwersytetu Opolskiego. Komunikat z badań / Tomasz Michalewski [w:] Nauczyciel wczesnej edukacji / pod red. Ewy Smyk. – Opole : Wyd Uniwersytetu Opolskiego, 2009. – s. 233-241.
5.Efektywne i atrakcyjne metody pracy z dziecmi/ Mariola Jąder, Wyd.2. – Kraków: ”Impuls”, 2010. – 131 s. / Filia w Grodkowie M 042564, M 042563 ; Filia w Głubczycach M 044067 ; Filia w Kluczborku M 052647 ; Filia w Kędzierzynie-Koźlu M 038403/
6.Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. 7, V-Ż / red. nauk. i przew. kom. red. Tadeusz Pilch. – Warszawa : „Żak” Teresa i Józef Śmiecińscy, 2008. – s. 643-655 : Zabawa w dzieciństwie.
7.Funkcje rodziny w pierwszych okresach rozwojowych dziecka/ Henryk Cudak – Warszawa : Wyd. Wyższej Szkoły Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, 2000. – s. 208-241.
8.Gry i zabawy rozwijające dla dzieci młodszych : 50 przykładów zajęć do praktycznego wykorzystania / Jadwiga Andrychowska-Biegacz.,Wyd. 2 popr. – Rzeszów : „Fosze”, cop. 2006. – 169 s.
9.Jak krok po kroku wprowadzać dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych w świat zabawy i nauki / Elżbieta Maria Minczakiewicz. – Kraków : „Impuls”, 2010. -196 s. 10.Matematyka dla naszych dzieci: nietypowe gry i zabawy matematyczne / Marek Pisarski ; il. Joanna Berka, Wyd.Nowik.- 2011- 152 s. / Filia w Kędzierzynie-Koźlu M 62126, Filia w Brzegu M 051155, M 51230/.
11.Mądrze się bawię, dobrze się uczę: przygotowanie dzieci niepełnosprawnych ruchowo do szkoły/ Jegier Aneta. – Gdańsk: ,,Harmonia, 2007- s. 36-39.
12.Miejsce zabawy w koncepcji scholiologii/ Muchacka Bożena [w:] Szkoła w nauce i praktyce edukacyjnej, T. 1 / pod red. Bożeny Suchackiej. – Kraków : „Impuls” , 2006. – s. 123-131.
13.Osoba i zabawa : elementy filozofii i pedagogiki zabawy/ Justyna Truskolaska. – Lublin : KUL, 2007- 291 s.
14.Pedagogika przedszkolna : metamorfoza statusu i przedmiotu badań/ Danuta Waloszek. – Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej – 2006. – s. 251-313.
15.Psychopedagogiczne aspekty rozwoju i edukacji małego dziecka/ pod. red. Teresy Parczewskiej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2010. -205, [2] s.
16.Przedszkolaki : co każdy rodzic i nauczyciel wiedzieć powinien/ Monika Biała. Warszawa : Wyd. Fraszka Edukacyjna.-2008, s. 15-17. 17.Scenariusze zajęć biblioterapeutycznych: nie tylko dla uczniów z dysleksją/ Mirosława Wójtowicz. – Gdańsk :” Harmonia”, 2010.- 206 s.
18.Socjopedagogiczny wymiar zabawy w edukacji wczesnoszkolnej / Danuta Waloszek [w:] Pedagogika wczesnoszkolna : dyskursy, problemy, rozwiązania / red. nauk. Dorota Klus-Stańska, Maria Szczepska-Pustkowska. – Warszawa : Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne , cop. 2009. – s. 331-365.
19.Spotkanie z dramą: praktyczne zastosowania metody pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym/ Agata Rainka, Karolina Taranko.- Gdańsk: ”Harmonia”, 2011.-84 s. /PBW w Opolu M 206540/
20.W rytmie kroków i podskoków: piosenki i zabawy muzyczne dla dzieci / Katarzyna Forecka-Waśko; il. Krzysztof Spychał. – Gdańsk: 'Harmonia”, 2011.- 43 s.
21.Z zabawą i bajką w świecie sześciolatka / aut. Lucyna Bzowska. – Kraków: ,,Impuls”, 2010.-237, [1] s. / Filia w Grodkowie M 42615/
22.Zabawa jako podstawowa forma aktywności dziecięcej/ Małgorzata Kwaśniewska [w:] Dziecko sześcioletnie w szkole: praca zbiorowa / red. Joanna Karczewska, Małgorzata Kwaśniewska.- Kielce, 2009.- s.79-89.
23.Zabawa jako źródło inspiracji poznawczej dziecka/ Muchacka Bożena [w:] Edukacja – szkoła – nauczyciele. Promowanie rozwoju dziecka / red. Józef Kuźma, Janusz Morbitzer. – Kraków : Wydaw. Nauk. Akademii Pedagogicznej, 2005. – s. 467-471.
24.Zabawa językowa jako forma aktywności sprzyjająca wyzwalaniu twórczości dziecięcej/ Stawinoga Renata [w:] Edukacyjne konteksty rozwoju dziecka w wieku wczesnoszkolnym / red. Krystyna Kusiak, Ilona Nowakowska-Buryła, Renata Stawinoga. – Lublin : Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009. – s. 215-226.
25.Zabawa w rozwoju poznawczym i emocjonalno-społecznym dzieci o zróżnicowanych potrzebach i możliwościach / Elżbieta Maria Minczakiewicz. Kraków : „Impuls”, 2006- 210 s. /Filia w Brzegu- M 050196/
Artykuły z czasopism:
26.Aktywność i współpraca dzieci / Jarosław Bąbka / /Wychowanie w Przedszkolu. – 2006, nr 2, s. 15-20.
27.Bezpieczne i wesołe zabawy w szkole – metoda projektu / Renata Cydzik, Jolanta Wysocka, Jolanta // Nauczanie Początkowe 2008/2009 nr 1, s. 74 – 87.
28.Dom jako miejsce życia towarzyskiego / Alina Wróblewska // Wychowawca. – 2008, nr 5, s. 12-13.
29.Dzieciństwo służy do zabawy/ Zdzisława Krasa // Bliżej Przedszkola.- 2009, nr 1, s.68-[69].
30.Dziecięce zabawy/ Dorota Wieczorek // Życie Szkoły. – 2007, nr 6, s. 5-7.
31.Dziecko się bawi / Joanna Wolny // Edukacja i Dialog. – 2006, nr 6, s. 29-32.
32.Edukacja przez ruch / Alina Niemczewska // Wychowanie w Przedszkolu 2009 nr 3 s. 34 – 36.
33.Gry i zabawy bliżej natury /Aleksandra Skowrońska // Życie Szkoły. – 2006, nr 6 s. 54 – 55.
34.Gry i zabawy interakcyjne jako czynnik wspierania socjalizacji dziecka i kształtowania jego osobowości / Zuzanna Zbróg // Nauczanie Początkowe. – 2008/2009, nr 2, s. 54-66.
35.Gry i zabawy wdrażają najmłodszych uczniów do czytelnictwa / Piotr Kowalik // Poradnik Bibliotekarza. – 2009, nr 10, s. 36-41.
36.Gry i zabawy z wykorzystaniem zwrotów i wyrażeń w języku angielskim / Elżbieta Jaworska-Sęk // Życie Szkoły.- 2008, nr 5, s. 22 – 23.
37.”Korale” i inne zabawy/ Halina Załęska // Wychowanie w Przedszkolu. – 2010, nr 3, s. 37.
38.Magia kulistego świata. Zabawy z geometrią przestrzenną /Anna B. Pietruszka // Wychowanie w Przedszkolu. – 2009, nr 5 s. 26 – 28.
39.Mamo, tato, baw się ze mną! / Monika Piechota, Monika, Małgorzata Wójcik // Wychowanie w Przedszkolu. – 2009, nr 8, s. 33 – 34.
40.Na łące i w lesie : zabawy ruchowe / Maria Leśniowska // Wychowanie w Przedszkolu. 2006, nr 7 s. 30.
41.Nauka przez ruch i zabawę / Jolanta Nowacka //. Życie Szkoły. – 2006 nr 1, s. 42–46.
42.O potrzebie współdziałania z rodzicami/ Renata Kopek // Wychowanie w Przedszkolu.- 2007, nr 11, s.37-39.
43.Pedagogika zabawy sprzyja dziecku / Izabela Ptak // Bliżej Przedszkola. – 2009, nr 4, s. 58-60.
44.Pedagogika zabawy w klasach młodszych / Wiesława Barcicka // Nauczanie Początkowe 2008/2009, nr 4, s. 61 – 66.
45.Przepis na sukces pedagogiczny / Małgorzata Skura // Wychowanie w Przedszkolu. – 2008, nr 5, s. 27-29.
46.Przykłady zabaw aktywizujących i uspokajających – wykorzystywanych podczas zajęć wychowania fizycznego / Monika Janaszek, Magdalena Lelonek // Nauczanie Początkowe 2006/2007, nr 4, s. 72 -78.
47.Radość zabawy a cechy dziecięcości / Bronisława Dymara // Wychowanie na co Dzień. – 2006, nr 9, s. 28-29.
48.Rola gier i zabaw w nauczaniu małych dzieci / Katarzyna Delżyńska // Języki Obce w Szkole.- 2009, nr 5, s.103-109.
49.Stare i nowe zabawy w kole / Jolanta Bot // Wychowanie w Przedszkolu. – 2009, nr 3, s. 43. – 47.
50.To lubię – zabawy dydaktyczne/ Jadwiga Raszka // Wychowanie w Przedszkolu.- 2006, nr 4, s. 34-37.
51.Wpływ zabawy na rozwój dziecka. – Bibliogr./ Dorota Zając // Świetlica w Szkole. – 2008, [nr] 3, s.12. 52.Wspomagamy rozwój intelektualny dzieci / Anna Cygal // Wychowanie w Przedszkolu. – 2006, nr 6, s. 43-45. 53.Zabawa dziecka – jaka jest? /Anna Trybuchowska //Wychowawca. – 2006, nr 4, s. 22-23.
54.Zabawa i jej znaczenie dla rozwoju dziecka w poglądach Lwa S. Wygotskiego/ Krystyna Lubomirska // Wychowanie w Przedszkolu.-2006, nr 3, s. 4-7.
55.Zabawa w socjoterapii.- Bibliogr./ Agnieszka Nowosiadły // Remedium. – 2006, nr 5, s. 30-31.
56.Zabawa w edukacji emocjonalnej przedszkolaków/ Ewa Skwarka // Wychowanie w Przedszkolu. – 2010, nr 5, s. 48-53 .
57.Zabawy i ćwiczenia wspierające rozwój dziecka / Izabela Gelleta-Mac // Wychowanie w Przedszkolu.- 2008, nr 1, s. 28-29.
58.Zabawy i gry dydaktyczne / Małgorzata Narożnik // Wychowanie w Przedszkolu.- 2008, nr 7, s. 5-11.
59.Zabawy inspirowane literaturą / Joanna Olkusz // Wychowanie w Przedszkolu. – 2009, nr 11 s. 10 – 13.
60.Zabawy integracyjne dla dzieci 6-, 7-letnich oraz ich rodziców / Anna Śliwińska // Nauczanie Początkowe 2009/2010, nr 2 s. 83 – 88.
61.Zabawy językowe / Małgorzata Narożnik //Wychowanie w Przedszkolu. – 2006, nr 7, s. 20-21.
62.Zabawy miłe i pożyteczne w czasie wakacji / Maria Królica // Życie Szkoły.- 2006, nr 6, s. 22 – 27.
63.Zabawy muzyczne / Jerzy Dyląg // Życie Szkoły.- 2008, nr 6, s. 20 – 24.
64.Zabawy muzyczno – ruchowe / Monika Orzechowska // Życie Szkoły. – 2007 nr 2, s. 38 – 40.
65.Zabawy plastyczne / Igor Buszkowski // Wychowanie w Przedszkolu. – 2009, nr 2, s. 51–52.
66.Zabawy relaksacyjne / Alicja Urbańska // Wychowanie w Przedszkolu.- 2006, nr 8, s. 43-44.
67.Zabawy w gimnastyce korekcyjnej / Piotr Winczewski // Życie Szkoły. – 2007, nr 9, s. 19 – 25.
68.Zabawy z bronią/ Anna Resler-Maj // Charaktery. – 2009, nr 5, s. 30-32.
69.Zabawy z językiem angielskim / Barbara Czekańska, Barbara Lipińska // Wychowanie w Przedszkolu. – 2009, nr 6, s. 44 – 47.
70.Zabawy relaksacyjne z elementami muzykoterapii / Małgorzata Woźniak // Wychowanie w Przedszkolu.- 2009, nr 3, s. 37 – 42.
71.Znaczenie zabawy w rozwoju dziecka z niepełnosprawnością. [Cz. 1-2] / Lidia Marszałek, Barbara Moraczewska // Szkoła Specjalna. – 2008, nr 1, s. 39-49.
Zob. też: Zabawa w rozwoju dziecka. Cz. 2
Oprac. Justyna Jurasz
PBW w Opolu Filia w Grodkowie
