WYCZÓŁKOWSKA Irena (1941-2015)

Urodziła się w 1941 roku w Warszawie, zmarła w 2015 roku w Opolu. Absolwentka filologii polskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, pracowała w wydawnictwie Uniwersytetu Opolskiego. Kilkanaście lat współpracowała z Radiem Opole, omawiając nowości książkowe. Była także członkiem redakcji kwartalnika „Strony”. Debiutowała w 1958 roku w „Odrze” (u Tymoteusza Karpowicza). Jej wiersze ukazywały się wielokrotnie w prasie literackiej. Po wczesnym debiucie autorka zrezygnowała z pisania – na całe ćwierć wieku. Opublikowała tomiki poetyckie: Skóra węża (Kraków 1990), Gdzie piołun rośnie (Katowice 1991), Ptaszysko (Opole 1991), Balkon bez poręczy (Warszawa 1993), Gwar utajony (Wrocław 1996), Smocza samotność (Warszawa 1997), Wstęp do teorii jawy (Wrocław 2000), Ulica Równoległa (Wrocław 2005), Bilet na wodolot (Wrocław 2010), Portret z duszą na ramieniu (Warszawa 2013) oraz krótkie opowiadania Mitoplotki (Opole 2013) i Opowieści nanibne (Chorzów 2015). W 1993 roku została wyróżniona Nagrodą Literacką im. Marka Jodłowskiego. Była członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Prezentowana bibliografia licząca 102 opisy bibliograficzne i obejmująca swoim zakresem czasowym lata 1990-2022 ma charakter podmiotowo-przedmiotowy: zawiera alfabetyczny spis utworów Poetki oraz teksty krytyczne dotyczące twórczości literackiej. W bibliografii pominięte zostały materiały bibliograficzne z lat 1958-1990: dostępne są w informatorach biobibliograficznych wydanych przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Opolu: Środowisko literackie Opolszczyzny. Informator biobibliograficzny 1945-1980. Cz. 2 ; Środowisko literackie Opolszczyzny. Informator biobibliograficzny 1986-1990. Bibliografia została sporządzona na podstawie elektronicznych baz danych Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu oraz baz Biblioteki Narodowej. Materiał bibliograficzny uporządkowano alfabetycznie, z zachowaniem numeracji ciągłej oraz z podziałem na wydawnictwa zwarte, artykuły w czasopismach Materiały dostępne w PBW w Opolu i filiach oznaczone są sygnaturą.

 

Bibliografia podmiotowa

 

Książki:

1. Balkon bez poręczy. – Warszawa : „Anta”, 1993. – 82 s. ; 20 cm.
M 046323 (Brzeg), M 225597 F (Opole)

2. Bilet na wodolot. – Oborniki Śląskie : Studio Graphito ; Wrocław : na zlec. Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Oddział, 2010. – 51 s. ; 20 cm.
M 204309 M 225731 F (Opole)

3. Gdzie piołun rośnie : wiersze. – Katowice : „Śląsk”, 1991. – 74 s. ; 19 cm.

4. Gwar utajony. – Wrocław : „Okis”, 1993. – 53, [1] s. ; 17 cm.
M 225689 F (Opole)

5. Hadí kůže : a jiné básně / Irena Wyczółkowska ; tł. Wilhelm Przeczek, Lucyna Waszková. – Ostrava : Klub přatel krásné literatury a exlibris, 1997. – [6] kart tablic złożonych : ilustracje ; 19 cm.

6. Mitoplotki. – Opole : Wydawnictwo Nowik | Wydawnictwo Rudy Kot, 2013. – 97, [1] s. ; 19 cm.
M 225786 F (Opole)

7. Mops Fruwajka : ostatnia bajka. – Opole „Rudy Kot”- Nowik, 2015. – 15, [1] s. : il.

8. Opowieści nanibne. – Chorzów : Wydawnictwo Medeia Andrzej Konieczny, 2015. -109, [2] s. : il. ; 20 cm.
M 223956 F (Opole)

9. Portret z duszą na ramieniu. – Warszawa : Wydawnictwo Nisza, 2013. – 49, [3] s. ; 21 cm.
M 225767 F (Opole)

10. Ptaszysko. – Opole : „Test”, 1991. – 55, [1] s., [4] k. il. ; 19 cm.
M 225692 F (Opole)

11. Skóra węża : [wiersze]. – Kraków : Miniatura, 1990. – 38 s. ; 12 cm.

12. Smocza samotność. – Warszawa „Anta”, 1997. – 63 s. ; 24 cm.
M 225688 F (Opole)

13. Ulica Równoległa. – Oborniki Śląskie : Studio Graphito ; Wrocław : na zlecenie Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Oddział, 2005. – 47 s. ; 20 cm.
M 195046 M 195047 M 195048 M 195049 M 225718 F (Opole)

14. Wstęp do teorii jawy. – Wrocław : Usługi Wydawnicze Ernest Dyczek : na zlec. SPP. Oddział, 2000. – 48, [1] s. ; 20 cm.
M 180210 M 225727 F (Opole)

15. Wybrane wiersze. – Opole : Wydawnictwo Rudy Kot, 2016. – 281, [2] strony ; 24 cm
M 223957 F (Opole)

 

Utwory publikowane w czasopismach:

 

16. Amulet // Pomosty. – [T.] 6/7 (2001/2002), s. 107

17. Andromacha ; Dźwigam ; Tamto imperium // Odra. – 2015, nr 3, s. 33-34

18. Autoportret z duszą na ramieniu // Dekada Literacka. – 1996, nr 10, s. 1

19. Bajka o wilku ; Arachnofobia // Wyrazy. – 1997, nr 2, s. 9-10

20. Boże Narodzenie na ulicy Kościuszki ; Prawda o karpiu ; Umarli piszą wiersze // Wyspa. – 2010, nr 3, s. 106-109

21. [Chciałabym zabrać do snu] ; [Na fotelu obok ; [Pies wychodzi ze skóry] ; Kłótnia // Metafora. – Nr 22/23 (1995/96), s. 135-136

22. Ci dwaj ; Arka Noego ; Czy obiektyw jest obiektywny? ; Z przygód Guliwera // Śląsk. – 2012, nr 10, s. 44

23. Ciemność ; Mecz piłki nożnej ; Schodząc do piwnicy ; Dwie dziewczyny ; Jaskółki // Pomosty. – [T.] 14 (2009), s. 164-166

24. Czyteże ; Stosowność ; Przeszłość ; Z wierszy szpitalnych. Dusza // Kwartalnik Artystyczny : Kujawy i Pomorze. – R. 18, nr 3 (2011), s. 129-131

25. Dawna Grecja ; Bilet ; Didaskalia do dramatu ; Morze mogłoby ; [Świat bez Janka S.] ; Wiersz otwarty na oścież ; Adela z dołeczkiem w policzku // Strony. – 2009, nr 1/2, s. 118-125

26. Dekoracje do czasów dawnych ; Poeta ulubiony ; Nad wodą ; Prosto w sen // Kwartalnik Artystyczny : Kujawy i Pomorze. – R. 20, [nr] 1 (2013), s. 108-110

27. Dobry łotr (próba opisu XIV-wiecznego fresku z Miechocina) ; Ta okropna rzecz ; Sen o wrześniu 1939 // Pomosty. – [T.] 8, (2003), s. 83-84

28. Działka ; Kalendarz ; Obieranie ziemniaków ; Pomarańczowy żakiet // Śląsk. – 2008, nr 5, s. 48-49

29. Grudzień ; Prewentorium ; Przed świętami Bożego Narodzenia // Pomosty. – [T.] 9 (2004), s. 146-148

30. Hippokamp ; Bestiarium w metropolii // Topos. – 2015, nr 2, s. 135-138

31. Jakby ; [W ciemności] ; Dzieciństwo ; Łabędzie // Odra. – 1997, nr 3, s. 81-82 // Red. – 2007, nr 2, s. 86

32. [Morze składa na piasku odłamek szkła] ; [Wróble na gałęziach] ; Sierpień (I) ; Sierpień (II) ; [Przez całą noc pisał wiersz] ; Kłótnia ; Ach, tamta wiosna // Tytuł. – 1996, nr 3, s. 113-115

33. Morze Śródziemne ; Dusza odwiedza Ciało ; Pięć lat ; [Wynosząc śmieci codziennie] ; Zapałki // Odra. – 2002, nr 7/8, s. 33-34

34. Motyw z Horacego // Kresy Literackie. – 1992 nr 4 s. 59

35. Nigdy w dżinsach ani w adidasach : archetyp kobiety w twórczości Ireny Wyczółkowskiej / Krystyna Nowak-Wolna // Indeks. – 2023, nr 7-8, s. 111-115

36. Orfeusz // Odra. – 2008, nr 6, s. 70

37. Patrząc na japońską rycinę ; Z życia rzeki // Pomosty. – [T.] 2/3, (1997/98), s. 28

38. „Pejzaż z pawilonem” (chiński rysunek z XIV wieku) ; [Pewnie bywasz bardzo zmęczona] ; Bezsenność // Odra. – 1998, nr 3, s. 84

39. Pies wychodzi ze skóry…. // Metafora. – 1996 nr 22/23, (1995/1996), s. 135-136

40. Porzeczki – 1944 // Dekada Literacka. – 1992, nr 18, s. 4

41. Powrót znad morza ; Wstęp do teorii jawy ; Z życia rzeki ; Sąsiednie mieszkanie ; Patrząc na japońską rycinę // Tytuł. – 1998, nr 3, s. 3-5

42. Prawda o karpiu // Wyspa. – 2010, nr 3, s. 107

43. Produkt zmutowany ; Dom z tamtych czasów ; [Jakoś śmierć przetrzymać] // Topos. – 2014, nr 3, s. 113-114

44. Przyjazd do miasteczka O. ; Poza nami ; List z powstania ; Wdowa // Pomosty. – [T.] 13 (2008), s. 114-116

45. „Ratujmy Trojanki” : wojenne kobiety w „Mitoplotkach” Ireny Wyczółkowskiej / Krystyna Nowak-Wolna // Indeks. – 2022, nr 7-8, s. 78-83

46. Rodzice // Wyrazy. – 1996, nr 1, s. 31

47. Rozmowy z Bogusiem // Opole. – 1992, nr 2/3, s. 37

48. Rzeczy ; Rozmowa ; Równoległa ; Ballada o rozbójnikach // Pomosty. – [T.] 11 (2006), s. 103-104

49. Sarna ; [Mgła, nieufny księżyc] ; [Brakowało mi ciebie nie dłużej] // Fraza. – Nr 14, (1996), s. 154-155

50. Science fiction ; Tamte lata ; Penelopa. Wersja 8/III/794/Xl/cdn // Topos. – 2010, nr 5, s. 57-59

51. Sen pierwszy, sen drugi ; [Nawet nie zauważyła] ; [Nie rób mi tego nagle w kawiarni na rogu] // Twórczość. – 2015, nr 6, s. 42-43

52. Stamtąd ; Któregoś dnia ; Rodzice ; Muchy // Wyrazy. – 1996, nr 1, s. 29-32

53. Stary dom i stara pani // Kurier Zachodni [Perth]. – 1996 nr 108 s. s. 28

54. Ta Okropna Rzecz // Dekada Literacka. – 2000, nr 12, s. 8

55. Tak mi się śniło ; Okazja // Kwartalnik Artystyczny : Kujawy i Pomorze. – R. 21, [nr] 2 (2014), s. 152-153

56. W cieniu ; Maliny ; Bywajcie, lata pięćdziesiąte ; Śnieg ; [Plastikowe butelki] // Pomosty. – [T.] 10 (2005), s. 171-173

57. W przychodni ; Ksiądz ; Dziadek Koc w Kratę ; Białe róże // Regiony. – 1998, nr 4, s. 2-4

58. W supermarkecie ; I znów sen o Matce ; W kuchni ; Dzieci ; Wyliczanka // Śląsk. – 2006, nr 9, s. 28-29

59. Wiersze szpitalne ; Bluzka w niebieskie paski ; Kresy // Akcent. – 2012, nr 3, s. 28-29

60. Wkładając sukienkę na środku pokoju, pod lampą ; Światło ; Siódme niebo ; Z wierszy szpitalnych. Pani Rozalia // Odra. – 2011, nr 10, s. 57-58

61. Wszystkie psy mojej…. // List Oceaniczny. – 1996 nr 35 s. 6

62. Wynosząc śmieci codziennie… // Odra. – 2002 nr 7/8, s. 34

63. Zielony szal ; Wojna // Przegląd Powszechny. – 2004, nr 5, s. 269-270

64. Zmarli // Regiony. – 1994, nr 1, s. 76

 

Inne publikacje:

 

63. „Lubię cyfry, litery, znaki” : o Magdalenie Hlawacz // Strony. – 2009, nr 3, s. 246-249

64. To już dwa lata od śmierci Ani : (wspomnienie o Annie Beskiej) // Strony. – 2010, nr 1, s. 224-226

65. Wspomnienia wołyńskiego dowódcy samoobrony : recenzja // Śląsk. – 2013, nr 7/8, s. 93

 

Bibliografia przedmiotowa:

 

Książki:

 

66. Grupy literackie w Polsce 1945-1989 : leksykon / Ewa Głębicka. – Wyd. 2 poszerz. – Warszawa : Wiedza Powszechna, 2000. – S. 187-190 : Formaty
C 181357, I 207077 (Opole)

67. Irena Wyczółkowska Bibliographie / hrsg. und erarb. von Hans Joachim Killmann. – Mühlheim am Main : Selbstverlag, 2011. – [2], 31 s. ; 21 cm.

68. Księga zakładek / Jacek Gutorow. – Wrocław : Biuro Literackie, 2011. – S. 125-131 : Transliteracja. Czytając wiersze Ireny Wyczółkowskiej
M 206219 M 206220 (Opole)

69. Lapidarność i wieloznaczność. Haiku w twórczości poetyckiej Ireny Wyczółkowskiej / Ksenia Olkusz // W : Człowiek i czas : studia i szkice o literaturze współczesnej / red. Elżbieta Dąbrowska, Adela Pryszczewska-Kozołub. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2002. – S. 207-227
M 185405 (Opole)

70. Po tej stronie rzeki : szkice o poetach znad Odry / Bartosz Suwiński. – Opole : Wydawnictwo Nowik, 2017. – S. 39-48 : Okna zwrócone w tamta stronę (Irena Wyczółkowska)
M 217482 M 221099 (Opole)

71.Środowisko literackie Opolszczyzny : informator biobibliograficzny 1945-1980. Cz. 2 / oprac. Hanna Jamry ; Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. E. Smołki w Opolu. Opole : WBP, 1996. – S. 247 : Irena Wyczółkowska
M 040567/II (Brzeg), M 49179/II M 49196/II (Kędzierzyn-Koźle), C 041507/II M 059525/II (Kluczbork), C 048639/II (Nysa), I 149828 (Opole)

72. Środowisko literackie Opolszczyzny : informator biobibliograficzny 1986-1990 / oprac. Hanna Jamry ; Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. E. Smołki w Opolu. Opole : WBP, 1996. – S. 148-149 : Irena Wyczółkowska
I 149828/IV (Opole)

73. Współcześni pisarze Opolszczyzny : informator / [oprac.] Hanna Jamry, Violetta Łabędzka. –  Opole : Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emanuela Smołki, 1999. – S. 85-86 : Irena Wyczółkowska : poetka
I 180311 (Opole)

 

Artykuły w czasopismach:

 

74. Balkon bez poręczy : poetyckie miniatury Ireny Wyczółkowskiej / Elżbieta Dąbrowska // Strony. – 1995, nr 6, s. 43-47

75. Czy to bajka czy nie bajka… / Barbara Sokołowska // Topos. – 2015, nr 6, s. 155-157

76. Czytając wiersze Ireny Wyczółkowskiej : impresje / Jacek Gutorow // Strony. – 2009, nr 1/2, s. 126-131

77. Elegijnie, cicho, mądrze / Janusz Ryszkowski // Topos. – 2012, nr 1/2, s. 219-221

78. Gdzie jest miejsce dla takiej poezji? / Krzysztof Lisowski // Nowe Książki. – 2006, nr 3, s. 57

79. Gramatyka wzruszenia / Bartosz Suwiński // Twórczość. – 2013, nr 11, s. 104-105

80. [Gwar utajony – recenzja] / Karol Maliszewski // Pracownia. Nr 19, (1997), s. 47-48

81. Imiona jak sypiący się piasek / Bartosz Suwiński // Topos. – 2017, nr 2, s. 166-167

82. Ireny Wyczółkowskiej „ wiersze otwarte na oścież” (sztuka patrzenia – widzenia – światoodczuwania) / Elżbieta Dąbrowska // Kwartalnik Opolski. – 2018, nr 4, s. 1-11
* Dostępne w Internecie: http://otpn.uni.opole.pl/wp-content/uploads/ko_2018_4_59_69-Dabrowska-2-g.pdf

83. „Jeśli w Opolu zjawi się nowy Grotowski, to nie wiem, czy będzie się dobrze czuł” / rozm. przepr. Agnieszka Wójtowicz // Indeks. – 2018, nr 9/10 s. 39-42

84. Nigdy w dżinsach ani w adidasach : archetyp kobiety w twórczości Ireny Wyczółkowskiej / Krystyna Nowak-Wolna // Indeks. – 2023, nr 7-8, s. 111-115

85. O trzech pracach poetyckich duszy / Tomasz Mizerkiewicz // Nowe Książki. – 2013, nr 9, s. 10-11

86. Oczy poetki / Aneta Mazur // Indeks. – 2015, nr 5/6, s. 26-27

87. Pisanie wierszy jest znakomitą zabawą / rozm. przepr. Edward Szopa // Temat Śląski. – 1998 nr 1 s. 15

88. Poetyckie rozmowy na odległość / rozm. Wilhelm Przeczek // Zwrot. – 1996, nr 3, s. 50-53

89. Poezja gratis / Tomasz Mizerkiewicz // Nowe Książki. – 2011, nr 11, s. 42

90. Postać z duszą na ramieniu / Jacek Łukasiewcz // Odra. – 2013, nr 10, s. 107-108

91. Pożegnanie Ireny Wyczółkowskiej / Bartosz Suwiński // Bibliotekarz. – 2015, nr 10, s. 17-18

92. Przejażdżka po mgle / Urszula M. Benka // Strony. – 2011, nr 1, s. 87-89

93. Przemijanie i samotność / Jan Sarna // Indeks. – 1997, nr 5, s. 36

94. „Ratujmy Trojanki” : wojenne kobiety w „Mitoplotkach” Ireny Wyczółkowskiej / Krystyna Nowak-Wolna //  Indeks. – 2022, nr 7-8, s. 78-83

95. Sen, mara i oswajanie cienia / Bartosz Suwiński // Odra. – 2011, nr 9, s. 126-128

96. Siódme niebo Ireny Wyczółkowskiej / Marta Fox // Indeks. – 2015, nr 7/8, s. 53-54

97. Smocza samotność – recenzja / Andrzej Zawada // Pomosty. – [T.] 2/3 (1997/1998), s. 204-205

98. Wobec umarłych, wobec siebie / Karol Maliszewski // Strony. – 2011, nr 1, s. 84-87

99. Wspomnienie / Bogusław Żurakowski // Indeks. – 2015, nr 5/6, s. 31-32

100. Wyczółkowska i wybieranie wierszy / Tomasz Mizerkiewicz // Nowe Książki. – 2016, nr 12, s. 16-17

101. „… z duszą na ramieniu” / Jan Neuberg // Indeks. – 2015, nr 5/6, s. 26-27

102. Życzliwy wodnik, miła heksa? / (b) // Indeks. – 2015, nr 3/4, s. 28

 

Oprac. Iwona Kowalska
Wydział Informacji, Bibliografii i Udostępniania Zbiorów
PBW w Opolu