Zestawienie bibliograficzne w wyborze „Powstanie styczniowe w nauczaniu” liczy 23 opisy bibliograficzne, zawierające m.in. materiały metodyczne (np. scenariusze zajęć). Bibliografia została sporządzona na podstawie baz danych Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu i baz Biblioteki Narodowej. Materiał bibliograficzny uporządkowany został alfabetycznie, z podziałem na wydawnictwa zwarte i artykuły w czasopismach. Wykaz publikacji uzupełnia netografia.
Książki:
1. Konstruowanie obrazów Romualda Traugutta i Aleksandra Wielopolskiego w narracjach podręczników szkolnych do nauczania historii okresu II Rzeczypospolitej / Marcin Wietrzniok // W : Powstanie styczniowe : motywy, walka, dziedzictwo / red. Antoni Maziarz. – Warszawa : Wydawnictwo DiG, 2014. – S. 173-184
2. Kult mogiły a „patriotycznie zakręceni” : współczesne próby odczytania „Glorii victis” Elizy Orzeszkowej na lekcjach języka polskiego / Anna Adamiec // W : Lęk, ból, cierpienie : analizy i interpretacje / pod red. Grażyny Różańskiej. – Pruszcz Gdański : Wydawnictwo Jasne ; Słupsk : Akademia Pomorska, 2015. – S. 181-191
3. Powstanie styczniowe w podręcznikach PRL : historia na usługach ideologii i polityki / Zbigniew Romek // W : Drogi do niepodległości : reminiscencje popowstaniowe / redaktor naukowy Tadeusz Wolsza. – Warszawa : Wydawnictwo Neriton : Muzeum Historii Polski, 2018. – S. 203-218
4. Powstanie styczniowe w szkolnej edukacji historycznej od końca XIX wieku do czasów współczesnych / Mariusz Menz // W : Powstanie styczniowe w pamięci zbiorowej / redakcja naukowa Agnieszka Kawalec, Jerzy Kuzicki. – Rzeszów : Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017. – S. 63-90
5. Wokół sporu o ocenę dziewiętnastowiecznych polskich insurekcji : powstanie styczniowe w ramach przedmiotu „Historia i Społeczeństwo. Dziedzictwo epok” jako wyzwanie współczesnej edukacji historycznej w szkołach ponadgimnazjalnych / Marek Białokur // W : Powstanie styczniowe : motywy, walka, dziedzictwo / red. Antoni Maziarz. – Warszawa : Wydawnictwo DiG, 2014. – S. 199-213
Artykuły w czasopismach:
6. A to wszystko nie na darmo : scenariusz spektaklu o powstaniu styczniowym / Witold Pelka // Biblioteka w Szkole. – 2013, nr 2, s. 22-25
7. Bohaterowie powstania styczniowego : Romuald Traugutt w edukacji szkolnej XX i XXI wieku / Anita Młynarczyk-Tomczyk // Wiadomości Historyczne. – 2014, nr 2, s. 23-28
* Romuald Traugutt w polskich podręcznikach do historii
8. Dwie kluczowe sceny „Nad Niemnem” / Katarzyna Droga // Cogito. – 2008, nr 5, s. 85-88
* M.in. scena przy mogile powstańców – opowieść Janka o pożegnaniu powstańców, bitwie i klęsce
9. „Gloria victis” Elizy Orzeszkowej / Agnieszka Krasnodębska // Cogito. – 2011, nr 3, s. 40-41
10. Miejsce powstania styczniowego w edukacji i świadomości społeczeństwa polskiego / Teresa Maresz // Studia z Dziejów Pogranicza Kujawsko-Wielkopolskiego. – T. 5 (2013), s. 123-143
11. Między „chwałą zwyciężonym” a obojętnością : powstanie listopadowe i styczniowe na lekcjach języka polskiego w XXI wieku / Agnieszka Kania // Niepodległość i Pamięć. – R. 23, nr 4 (2016), s. 33-52
* Dostępne w Internecie: https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Niepodleglosc_i_Pamiec/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2016-t23-n4_(56)/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2016-t23-n4_(56)-s33-52/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2016-t23-n4_(56)-s33-52.pdf [dostęp: 30.01.2023 r.]
12. Mogiła powstańców : (fragment „Nad Niemnem”) – test dla klasy II / Brygida Maciejewska // Język Polski w Liceum. – 2003/2004, nr 3, s. 68-74
13. Motyw w literaturze – metodycznie o powstaniu styczniowym u Żeromskiego / Bożenna Jankiewicz // Język Polski w Liceum. – 2012/2013, nr 2, s. 99-107
* Zawiera scenariusz lekcji: Dlaczego powstanie upadło? Odpowiada Stefan Żeromski
14. Nakarmić kruki – Stefana Żeromskiego „Rozdziobią nas kruki, wrony…” / Feliks Tomaszewski // Warsztaty Polonistyczne. – 1994, nr 1, s. 25-33
15. „…pieśń uszła cało” / Robert Grzybowski // Polonistyka. – 2013, nr 1, s. 22-26
16. Powstanie styczniowe na lekcji polskiego / Katarzyna Ślusarczyk // Mówią Wieki. – 2013, nr 10, dod. „Mówią Wieki w Szkole” nr 8, s. 12-13
17. Powstanie styczniowe : scenariusz przedstawienia / Agnieszka Stawowska // Biblioteka w Szkole. – 2013, nr 2, s. 19-21
18. Powstanie styczniowe w arkuszach maturalnych z historii. Cz. 1 / Wanda Królikowska // Wiadomości Historyczne. – 2013, nr 3, s. 43-45
19. Powstanie styczniowe w arkuszach maturalnych z historii. Cz. 2 / Wanda Królikowska // Wiadomości Historyczne. – 2014, nr 1, s. 33-36
20. Powstanie Styczniowe w nowej podstawie programowej i podręcznikach szkolnych / Joanna Adamczyk // Niepodległość i Pamięć. – R. 20, nr 1/2 (2013), s. 131-143
* Dostępne w Internecie: https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Niepodleglosc_i_Pamiec/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2013-t20-n1_2_(41_42)/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2013-t20-n1_2_(41_42)-s131-143/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2013-t20-n1_2_(41_42)-s131-143.pdf [dostęp: 30.01.2023 r.]
21. Powstanie styczniowe w twórczości Stefana Żeromskiego : propozycja interpretacji wybranych utworów dla klasy III liceum i technikum / Zdzisław Jerzy Adamczyk // Język Polski w Szkole Średniej. – 1992/1993, nr 4, s. 7-25
22. Powstanie styczniowe w źródłach / Wojciech Kalwat // Mówią Wieki. – 2013, nr 11, dod. „Mówią Wieki w Szkole”, s. 11-13
23. „Rozdzióbią nas kruki, wrony” Stefana Żeromskiego / Dorota Nosowska // Cogito. – 2022, nr 2, s. 48-50
24. Traugutt na lekcjach języka polskiego : kilka propozycji / Joanna Rusin // Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Filologiczna. Dydaktyka. – Z. 3 (2004), s. 21-26
Netografia:
Beczka z prochem. Sytuacja w Królestwie Polskim przed wybuchem powstania styczniowego [scenariusz lekcji historii w szkole ponadpodstawowej], dostępne w Internecie: https://zpe.gov.pl/b/beczka-z-prochem-sytuacja-w-krolestwie-polskim-przed-wybuchem-powstania-styczniowego/P7GleyiIO [dostęp: 30.01.2022 r.]
Bohater zbiorowy – powstańcy w Gloria victis Elizy Orzeszkowej [scenariusz lekcji języka polskiego w szkole ponadpodstawowej], dostępne w Internecie: https://zpe.gov.pl/b/bohater-zbiorowy—powstancy-w-gloria-victis-elizy-orzeszkowej/PhAl1KqbE [dostęp: 30.01.2023 r.]
Gloria victis Elizy Orzeszkowej – tworzenie legendy powstania styczniowego [scenariusz lekcji języka polskiego w szkole ponadpodstawowej], dostępne w Internecie: https://zpe.gov.pl/a/sprawdz-sie/D16woH04c [dostęp: 30.01.2023 r.]
Hołd oddany powstaniu styczniowemu w wierszu A. Asnyka W dwudziestopięcioletnią rocznicę powstania 1863 roku [scenariusz lekcji języka polskiego w szkole ponadpodstawowej], dostępne w Internecie: https://zpe.gov.pl/b/hold-oddany-powstaniu-styczniowemu-w-wierszu-a-asnyka-w-dwudziestopiecioletnia-rocznice-powstania-1863-roku/PULjrEfM0 [dostęp: 30.01.2023 r.]
Idea i rzeczywistość. Wierna rzeka Stefana Żeromskiego [scenariusz lekcji języka polskiego w szkole ponadpodstawowej], dostępne w Internecie: https://zpe.gov.pl/b/idea-i-rzeczywistosc-wierna-rzeka-stefana-zeromskiego/PRo4IoBYp [dostęp: 30.01.2023 r.]
„Jasna legenda” – o powstaniu styczniowym w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej [scenariusz lekcji języka polskiego w szkole ponadpodstawowej], dostępne w Internecie: https://zpe.gov.pl/b/jasna-legenda—o-powstaniu-styczniowym-w-nad-niemnem-elizy-orzeszkowej/PZAqMVO6Y [dostęp: 30.01.2023 r.]
Konsekwencje powstania styczniowego. Wprowadzenie do pozytywizmu [scenariusz lekcji języka polskiego w szkole ponadpodstawowej], dostępne w Internecie: https://zpe.gov.pl/b/konsekwencje-powstania-styczniowego-wprowadzenie-do-pozytywizmu/P1gKNPrLa [dostęp: 30.01.2023 r.]
Sposoby ukazywania powstania styczniowego w literaturze pozytywizmu [scenariusz lekcji języka polskiego w szkole ponadpodstawowej], dostępne w Internecie: https://zpe.gov.pl/a/gra-edukacyjna/D1CvAKoAj [dostęp: 30.01.2023 r.]
Stefan Żeromski – bard powstania styczniowego [scenariusz lekcji języka polskiego w szkole podstawowej], dostępne w Internecie: https://zpe.gov.pl/b/stefan-zeromski—bard-powstania-styczniowego/PahSCCXeF [dostęp: 30.01.2023 r.]
160. [Sto sześćdziesiata] rocznica Powstania Styczniowego – materiały dla nauczycieli [PDF, prezentacja], dostępne w Internecie: https://sw.gov.pl/aktualnosc/edukacja-mlodziezy-powstanie-styczniowe [dostęp: 25.01.2023 r.]
Tęsknota za wolnością. Polacy i powstanie styczniowe ̶ prof. dr hab. Andrzej Szwarc opowiada o przygotowywaniu powstania styczniowego [film], dostępne w Internecie: https://zpe.gov.pl/a/tesknota-za-wolnoscia-polacy-i-powstanie-styczniowe/D9NJ8kIP9 [dostęp: 25.01.2023 r.]
Z teki Grottgera – powstanie styczniowe w malarstwie Artura Grottgera i poemacie Marii Konopnickiej [scenariusz lekcji języka polskiego w szkole ponadpodstawowej], dostępne w Internecie: https://zpe.gov.pl/b/z-teki-grottgera—powstanie-styczniowe-w-malarstwie-artura-grottgera-i-poemacie-marii-konopnickiej/PEeufXL8u [dostęp: 30.01.2023 r.]
„Zza świata szła noc, rozpacz i śmierć…”. Obraz klęski powstania w Rozdzióbią nas kruki, wrony Stefana Żeromskiego [scenariusz lekcji języka polskiego w szkole ponadpodstawowej], dostępne w Internecie: https://zpe.gov.pl/a/sprawdz-sie/DibUko1dm [dostęp: 30.01.2023 r.]
Oprac. Anna Zacłona
Wydział Informacji, Bibliografii i Udostępniania Zbiorów
PBW w Opolu
