Polskość Mikołaja Kopernika z rodu Ślązaka / Stanisław Rospond ; wstęp i oprac. Stanisława Sochacka. Wyd. 2. Opole : Instytut Śląski, 2023.
W 2023 roku przypadły dwie okrągłe rocznice związane z Mikołajem Kopernikiem: 550 rocznica urodzin i 480 rocznica śmierci genialnego astronoma. W związku z powyższym Senat RP podął uchwałę ustanawiająca 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika. Rocznice te w szczególny sposób skłania do spojrzenia z odległej perspektywy na biografię wielkiego astronoma w świetle najnowszych badań Kopernikowskich. Wiadomo, że świat nie stoi w miejscu, w naturalny sposób dokonuje się rozwój badań z wykorzystaniem nowych źródeł, które weryfikują niekiedy dawne ustalenia naukowców. Dotyczy to również biografii M. Kopernika, np. pochodzenia jego matki (Barbary Watzenrode) czy rodowodu ojca (także Mikołaja Kopernika) oraz etymologii nazwiska Kopernik. Dyskusje i polemiki naukowe są niezbędne w odkrywaniu prawdy w nawiązaniu do nowych dokumentów. W przypadku M. Kopernika jak dotąd nie ma ich wiele, a ponadto brakuje w nich rozstrzygających informacji. Postacią M. Kopernika i jego związkami ze Śląskiem fascynował się S. Rospond (1906–1982), publikując na ten temat wiele prac. Niniejsza publikacja składa się ze wstępu zatytułowanego „Mikołaja Kopernika związki ze Śląskiem” opracowanego przez Stanisławę Sochacką. Autorka we wprowadzeniu opisuje sylwetkę, osobowość i dorobek Mikołaja Kopernika. Zasadnicza część pracy „Polskość Mikołaja Kopernika z rodu Ślązaka, autorstwa Stanisława Rosponda przedstawia takie zagadnienia, jak: rodowód genialnego astronoma-humanisty ; co pisano o narodowości Kopernika? jak etymologizowano nazwisko Kopernik? ; śląskie Koperniki jako nazwa służebna ; nazwisko Kopernik i jego ortografia ; o modnym imieniu Mikołaj w rodzinie Koperników ; o środowisku rodowym i rodzinnym Kopernika. Praca została uzupełniona bogatą bibliografią prac o pochodzeniu i narodowości Mikołaja Kopernika. Książka może być ciekawą lekturą dla wszystkich zainteresowanych postacią Mikołaja Kopernika, polskością Mikołaja Kopernika z rodu Ślązaka.
