„Kochać dziecko, to znaczy służyć mu jak daleko to możliwe…”. Maria Montessori
„Miłość jest dużą emocjonalną siłą i potrafi zmienić na lepsze nawet największych „grzeszników”. Nie potrafi tylko zmienić tych, którzy są pozbawieni zdolności kochania – siebie i innych”. Maria Łopatkowa
Miłość jest podstawą pedagogiki i ma na celu wspieranie dziecka w rozwoju uczuć wyższych, czyli do realizowania prawa dziecka do miłości. W Polsce za prekursora nurtu wychowawczego zwanego „pedagogiką serca” uważana jest Maria Łopatkowa (1927-2016) pedagog, nauczycielka, działacz oświatowy, rzecznik i obrońca praw dziecka w Polsce, autorka wielu publikacji, która zwróciła uwagę na istotę miłości w procesie wychowania, wychowanie w miłości, tolerancji, sprawiedliwości i równości. W pedagogice serca główną rolę odgrywa miłość, zrozumienie i przyjaźń, wartości najważniejsze w życiu. Pedagogika serca kładzie największy nacisk na wychowanie i rozwój człowieka. To pedagogika oparta na wzajemnej miłości dzieci, rodziców, opiekunów i nauczycieli. Jej celem jest pomoc dorosłym w wychowaniu dziecka – przez mądrą miłość – na dobrego człowieka, potrafiącego dostrzec bliźniego i jego problemy, zdolnego do oddawania miłości innym.
Zestawienie bibliograficzne „Pedagogika serca. Miłość w wychowaniu” sporządzone zostało na podstawie elektronicznych baz danych Biblioteki Narodowej oraz Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu. Bibliografia gromadzi 83 opisy bibliograficzne książek i artykułów z czasopism. Materiał bibliograficzny został uporządkowany alfabetycznie według tytułów publikacji, z podziałem na wydawnictwa zwarte oraz artykuły z czasopism. Książki dostępne w PBW w Opolu i/lub filiach oznaczone zostały sygnaturami. Materiał adresowany jest do szerokiego grona pedagogów, wychowawców, nauczycieli, psychologów, a przede wszystkim rodziców.
Wydawnictwa zwarte :
1. Dziecko a polityka czyli Walka o miłość / Maria Łopatkowa. – Warszawa :Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2001. – 207 s. ; 24 cm.
M 189046, M 192538 (Opole)
2. Dziecko i miłość : jak powstawała pedagogika serca. Cz. 1 / Maria Łopatkowa. – Warszawa ; Kraków : Fundacja „Dziecko”, 2005. – 188 s. : fot. ; 24 cm.
3. Dziecko i miłość : jak powstawała pedagogika serca. Cz. 2. Maria Łopatkowa. – Warszawa ; Kraków : Fundacja „Dziecko”, 2005. – 176 s. : fot. ; 24 cm.
4. Dziecko w świecie wartości. Cz.1, Aksjologiczne barwy dziecięcego świata / aut. Kazimierz Denek. – Kraków : „Impuls”, 2003. – 218 s. ; 24 cm.
M 063586/I (Kędzierzyn-Koźle), M 185690/I (Opole)
5. Dziecko w świecie wartości. Cz. 2, Poszukiwanie ładu umysłu i serca /aut. Bronisława Dymara. – Kraków : „Impuls”, 2003. – 262, [2] s. ; il. ; 24 cm.
M 049300 (Brzeg), M 063586/II (Kędzierzyn-Koźle), M 220132 (Opole)
6. Edukacja w systemie Marii Montessori – wychowaniem do wartości : praca zbiorowa /pod red. nauk. Małgorzaty Mikszy. – Łódź : „Palatum”, 2014. – 222, [1] s. : il. ; 24 cm.
M 212442 – M 212443 (Opole)
7. Elementarz wychowania małego dziecka / Maria Łopatkowa. – Wyd. 2 zm. – Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 2002. – 102, [2] s. : il. ; 15 cm.
8. Inteligencja serca : jak otworzyć serce i doświadczać miłości / Dagmara Gmitrzak. – Białystok : Studio Astropsychologii, 2013. – 200 s. : il.; 17 cm 1 dysk optyczny (CD).
9. Jak kochać dzieci : 12 zasad rodzicielskiej miłości / Józef Augustyn. – Wyd. zm. – Częstochowa : Edycja Świętego Pawła, 2017. – 63, [1] s. : il. ; 17 cm.
10. Jak kochać dziecko : dziecko w rodzinie /Janusz Korczak ; [oprac. Elżbieta Cichy]. – Warszawa : Rzecznik Praw Dziecka, 2012. – 171, [1] s. : il. ; 21 cm.
M 054358 (Brzeg), M 062596 (Kędzierzyn-Koźle), M 053184 (Kluczbork), M 066790 (Nysa), M 208875, M 213967 (Opole)
11. Klucz do zrozumienia relacji rodzice – dzieci / Yves Boulvin ; przeł. Karolina Brykner. – Poznań :Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W Drodze, 2014. – 163, [5] s. ; 21 cm.
M 212128 (Opole)
12. Kompetencje współczesnego nauczyciela / pod red. Kazimierza Żegnałka. – Warszawa : Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, 2008. – 265 s. ; 25 cm.
13. Kształtowanie dzieci miłością : Danny Silk ; tłumaczenie Magdalena Keitz. – Ustroń : Wydawnictwo Szaron, 2017. – 265, [2] s. ; 21 cm.
14. Meandry miłości / Waldemar Furmanek. – Rzeszów : Wydawnictwo Oświatowe Fosze, 2011. – 364 s. ; 24 cm.
15. Miłość – zagubiona wartość współczesnej pedagogiki /Waldemar Furmanek. – Rzeszów :Wydawnictwo Oświatowe Fosze, 2011. – 317 s. ; 24 cm.
M 063201 (Kędzierzyn-Koźle)
16. O sztuce wychowywania / Maria Łopatkowa ; [il. Bohdan Butenko]. – Warszawa : „Nasza Księgarnia”, 1974. – 217, [3] s. ; 19 cm.
M 015434 (Brzeg), M 026863, M 06857 (Kędzierzyn-Koźle), M 023651 – M 023652 (Kluczbork), M 088840 – M 088841 (Opole)
17. Pedagogika dialogu : wokół pedagogii Janusza Korczaka / pod red. Doroty Jankowskiej. – Warszawa : Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2014. – 314, [1] s. : il. ; 24 cm.
M 213206 (Opole)
18. Pedagogika serca /Maria Łopatkowa. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne,1992. – 225, [2] s. ; 21 cm.
M 046656, M 045809 (Brzeg), M 060039, M 054574, M 053719 (Kędzierzyn-Koźle), C 047384, M 047948 (Kluczbork), M 055076 – M 055077 (Nysa), M 165495, M 165519, M 166780, M 167885, M 170209 – 170210, M 170123 (Opole)
19. Pedagogika serca w dobie globalizacji / Maria Łopatkowa. – Warszawa : Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, 2006. – 160 s. ; 24 cm.
20. Pedagogika serca : wychowanie emocjonalne w XXI wieku /redakcja naukowa Ewa Lewandowska-Tarasiuk, Jan Łaszczyk, Bogusław Śliwerski. – Warszawa : „Difin”, 2016. – 215 s. : il. ; 23 cm.
M 064594 (Kędzierzyn-Koźle), M 215115 – M 215117 (Opole)
21. Prawdziwa miłość istnieje / Maria Łopatkowa. – Wyd. 2 zm. – Warszawa : Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, 2005. – 215 s. ; 21 cm.
22. Rozwój duchowy człowieka : miłość / Maria Koralewicz, Wiesław Koralewicz. – Wyd.2. – Gdańsk ; Opole : Fundacja Homo Domini Frater, 2009. – 122 s. ; 21 cm.
23. Samotność dziecka / Maria Łopatkowa. – Wyd. 2. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1989. – 258,[2] s. ; 20 cm.
M 043794 – M 043796 (Brzeg), M 062171 (Kędzierzyn-Koźle), M 044908 (Kluczbork), M 051734, M 051736 (Nysa), M 158165 (Opole)
24. W poszukiwaniu miłości czyli Rozwój osobowości człowieka Jacek M. Jankowski. – Warszawa : „Księgarnia Środkowa”, 2000. – VIII, 95 s. ; 22 cm.
25. Wspólna troska : wychowanie do miłości w rodzinie i w szkole /Andrzej Urbaniak.Poznań ; Wrocław : Oficyna Współczesna, 1999. – 92 s. : rys. ; 21 cm.
M 056855 (Kędzierzyn-Koźle), C 049677 (Kluczbork), M 059090 (Nysa), C 180284 (Opole)
26. Współczesne teorie i nurty wychowania /Bogusław Śliwerski. – Wyd. 4. – Kraków : „Impuls”,2004. – 403 s. : portr., tabl. ; 24 cm.
M 049011 – M 049012 (Brzeg), C 062031 (Nysa)
27. Współczesne teorie i nurty wychowania / Bogusław Śliwerski. – Wyd. 9. zm. – Kraków : „Impuls”, 2015. – 432 s. : il. ; 24 cm.
M 214102 – M 214105 (Opole)
28. Wychowanie do miłości / Marek Dziewiecki. – Szczecinek : Fundacja „Nasza Przyszłość”, Oddz., cop.2010. – 134 s. : il. 17 cm.
29. Wychowanie do miłości / Maria Kwiek. – [Wyd. 2]. – Wrocław : Oficyna Współczesna, 1994. – 87 s. ; 21 cm.
30. Wychowanie do miłości : materiały dla nastolatków, ich rodziców i nauczycieli / Urszula Dudziak. – Wyd. 2. – Częstochowa : „Edukator”, 2002. – 171 s. ; 25 cm.
31. Wychowanie do miłości : scenariusze lekcji dla gimnazjum / pod red. Ewy Ozimek. – Ozimek. – Poznań : Oficyna Współczesna, 2002. – 245, [1] s. ; 24 cm.
32. Wychowanie do miłości : scenariusze lekcji dla szkoły podstawowej / pod red. Ewy Ozimek. – Poznań : Oficyna Współczesna, 2001. – 192 s. ; 24 cm.
33. Wychowanie do miłości : scenariusze lekcji dla szkół ponadgimnazjalnych / pod red. Andrzeja Urbaniaka. – Poznań : Bonami Wydawnictwo-Drukarnia, 2006. – 174, [1] s. ; 24 cm.
34. Wychowanie do miłości : studium z duszpasterstwa rodzin / Beata Maria Parysiewicz. – Lublin Wydaw. KUL, 2010. – 536 s. ; 24 cm.
35. Z dzieckiem w świat wartości / Irena Koźmińska, Elżbieta Olszewska. – Warszawa : „Świat Książki”, 2017. – 223, [1] s. ; 21 cm.
M 063763 (Kędzierzyn-Koźle), C 054812 (Kluczbork), C 068727, M 068656 (Nysa), M 206285 – M 206287 (Opole)
36. Zarys pedagogiki porównawczej : zagadnienia dotyczące systemów wychowania i oświaty w wybranych krajach /Anna Seredyńska. – Kraków :Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum : Wydawnictwo WAM, wznowienie, 2006. – 96 s. ; 20 cm.
M 055637 (Kluczbork), M 208101 (Opole)
Artykuły z czasopism :
37. Co to jest miłość? : scenariusz zajęć świetlicowych / Paulina Cysak // Świetlica w Szkole. – 2019, nr 1, s. 5
38. Człowiek w świecie wartości : spotkanie z miłością Justyna Fiedorczuk // Wszystko dla Szkoły. – 2009, nr 9, s. 7-8
39. Czy miłość jest pojęciem jurydycznym? / Maria Łopatkowa. – Rzeczpospolita (Wyd. zasadnicze). – 1996, nr 210, s. 17
40. Czy można wychować dziecko na dobrego człowieka? / Maria Łopatkowa / Nowe Książki. – 2004, nr 11, s. 72-73
41. Czy w szkole można nauczyć miłości i przyjaźni / Olga Fuchs // Lider. – 2001, nr 5, s. 7-8
42. Czym jest miłość? – scenariusz zajęć dla dzieci sześcioletnich z zakresu realizacji międzynarodowego programu „Wartości życia” /Dorota Moczulak, Karolina Sosnowska // Bliżej Przedszkola. – 2012, nr 7-8, s. 106-108
43. Dlaczego rodzice kochają swoje dzieci? / Agnieszka Filipczak // Edukacja i Dialog. – 2005, nr 5, s. 21-26
44. Dziecko i miłość : jak powstała pedagogika serca / Bogusław Śliwerski // Nowe Książki. – 2006, nr 2, s. 77
45. Kochaj świat, kochaj życie, carpe diem! : scenariusz wieczoru słowno-muzycznego /Bogumiła Pińczuk // Biblioteka w Szkole. – 2005, nr 2, s. 22-23
46. Koncepcja miłości w psychologii humanistycznej /Jolanta Sałek-Duma // Kwartalnik Edukacyjny. – 2003, nr 1, s. 10-14
47. Kształcenie do miłości i przez miłość /Paweł Polowczyk . – Bibliogr. // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2015, nr 1, s. 3-12
48. Mądrość serca / Zdzisław Pietraszek // Wychowawca. – 2012, nr 7-8, s. 16-17
49. Miłość / Marek Dziewiecki // Katecheta. – 2001, nr 6, s. 43-50
50. Miłość a dobro w nauczaniu Jana Pawła II w badaniach lingwistów, filozofów / Dorota Połowniak-Wawrzonek // Język Polski w Gimnazjum. – 2006/2007, nr 4, s. 39-45
51. Miłość i jej rodzaje : scenariusz lekcji wychowawczej dla szkół ponadgimnazjalnych /Agnieszka Surdacka // Wychowawca. – 2013, nr 2, s. 30
52. Miłość i odpowiedzialność według Karola Wojtyły / Beata Ecler-Nocoń // Małżeństwo i Rodzina. – 2003, nr 2, s. 25-29
53. Miłość jako kategoria psychopedagogiczna – analiza teoretyczna i empiryczne egzemplifikacje / Ewa Wysocka // Pedagogika Społeczna. – 2010, nr 3-4, s. 21-46
54. Miłość tematem rozmowy z gimnazjalistkami i gimnazjalistami / Edyta Musiał // Polonistyka. – 2014, nr 4, s. 19-22
55. Miłość według Karola Wojtyły / Beata Ecler-Nocoń // Edukacja i Dialog. – 2003, nr 10, s. 4-9
56. Miłość według psychologii / Paula Pilarska // Psychologia w Szkole. – 2013, nr 2, s. 30-35
57. Miłość wszystko przyjmuje i daje. Scenariusz przeznaczony dla uczniów gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej / Barbara Wanda Jachimczak // Biblioteka w Szkole. – 2014, nr 1, s. 29-31
58. Młody Książę : Ja i mój kwiat. Przyjaźń i miłość – co to takiego? / Dorota Bełtkiewicz // Biblioteka w Szkole. – 2016, nr 10, dod. „Biblioterapia w Szkole”, s. 13
59. O miłości rodzicielskiej w okresie od starożytności do czasów nowożytnych / Sylwia Badora // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2011, nr 3, s. 52-62
60. Odeszła pedagog serca, samarytanka miłości / Bogusław Śliwerski // Niebieska Linia. – 2017, nr 1, s. 2-3
61. Pedagogika humanistyczna w Niemczech / Volker Buddrus // Forum Oświatowe. – 1995, nr 1-2, s. 3-16
62. Pedagogika miłości : od analfabetyzmu i rozczarowania do dojrzałości / Marek Dziewiecki // Studia Warmińskie. – T. 38 (2001), s. 339-346
63. Pedagogika serca / Bogusław Śliwerski // Szkoła Zawodowa. – 1993, nr 9, s. 2-3
64. Pedagogika serca i jej ślady w książkach dla dzieci /Zofia Niściór // Guliwer. – 2018, nr 1, s. 39-46
65. Profesor Bogdan Suchodolski i pedagogika serca / Maria Łopatkowa // Prometeusz. – 2004, nr 2, s. 30-35
66. Przestrzeń miłości…Scenariusz przedstawienia okolicznościowego / Dorota Luber // Katecheta. – 2008, nr 1, s. 32-36
67. Psychologia miłości / Bogdan Wojciszke // Problemy Rodziny. – 1999, nr 1, s. 10-25
68. Rodzicielstwo jako dar i zadanie / Anastazja Sorkowicz // Wychowawca. – 2010, nr 3, s. 5-6
69. Rodzinne wartości wychowawcze / Krystyna Kutiak // Edukacja. – 1999, nr 4, s. 67-74
70. Sądzeni będziemy z miłości / Maria Łopatkowa. Rodzina normalna, rodzina patologiczna / Tomasz Wiścicki // Więź. – 1999, nr 6, s. 144-154
71. Scenariusz spektaklu profilaktycznego „Wystarczy miłość” /Anna Grabowska-Dąbek // Wychowanie na co Dzień. – 2011, nr 12, dod. „Wkładka metodyczna”, s. VII-VIII
72. Światełka miłości : scenariusz przedstawienia profilaktycznego / Teresa Swinarska // Biblioteka w Szkole. – 2004, nr 5, s. 24
73. W poszukiwaniu dobrej miłości / Justyna Dąbrowska // Remedium. – 2009, nr 10, s. 4-5
74. W stronę niezbędnych wartości / Grzegorz Gołaszewski // Język Polski w Gimnazjum. – 2006/2007, nr 4, s. 46-56
75. W świecie moich i twoich wartości / Grażyna Wiśniewska // Język Polski w Szkole – Gimnazjum. – 1999/2000, nr 3, s. 12-17
76. Wpisać miłość do kodeksu / Maria Łopatkowa ; rozm. Małgorzata Szejnert. – Portr. // Literatura. – 1979, nr 12, s. 5
77. Wychowanie do miłości… : scenariusz zajęć dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych / Mariola Kozioł // Wychowawca. – 2012, nr 7-8, s. 45
78. Wychowanie emocjonalne w XXI wieku według pedagogiki serca Marii Łopatkowej = Emotional education in 21st century according to pedagogy of the heart of Maria Łopatkowa / Bożena Sieradzka-Baziur ; Akademia Ignatianum w Krakowie ; Wydział Pedagogiczny. Instytut Nauk o Wychowaniu // Studia Paedagogica Ignatiana : rocznik Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum w Krakowie. – Vol. 20, [z.] 2 (2017), s. 255-258
79. Wychowanie przez miłość / Bożena Rojek // Wychowawca. – 2004, nr 6, s. 22-23
80. Wychowawczy aspekt wartości miłości w rodzinie / Krystyna Kutiak // Wychowanie na co Dzień. – 2000, nr 3, s. 22-24
81. Wychowywać to kochać i wymagać / Joanna Sakowska // Meritum. – 2008, nr 1, s. 18-20
82. Wyprawa do Krainy Miłości / Monika Siwek // Bliżej Przedszkola. – 2009, nr 2, s. 66
83. Zabawy wychowujące ku wartościom – miłość i przyjaźń : scenariusz zajęć świetlicowych / Monika Kulka // Świetlica w Szkole. – 2019, nr 1, s. 16-17
Elżbieta Trojan – Regionalny Zespół Placówek Wsparcia Edukacji. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Opolu
