Jak rozwijać empatię u dzieci i młodzieży

Empatia (gr. empátheia „cierpienie”) – zdolność odczuwania stanów psychicznych innych osób (empatia emocjonalna), umiejętność przyjęcia ich sposobu myślenia, spojrzenia z ich perspektywy na rzeczywistość (empatia poznawcza). Jest to umiejętność zrozumienia innych ludzi oraz zdolność współodczuwania z nimi ich uczuć i emocji, jest to dar wczuwania się w sytuację innych ludzi i zrozumienia motywów nimi kierujących, jako źródeł ich decyzji i postaw. Empatia to elementarna kompetencja społeczna, filar dobrego funkcjonowania człowieka w świecie. Rozwija się stopniowo już od momentu narodzin, dzięki wsparciu osób dorosłych w otoczeniu dziecka.
Zestawienie bibliograficzne „ Jak rozwijać empatię  u dzieci i młodzieży” zostało sporządzone na podstawie baz Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu oraz baz bibliotek zgromadzonych w KARO – Katalogu Rozproszonych Bibliotek Polskich. Bibliografia gromadzi 135 opisów bibliograficznych książek i artykułów z czasopism. Materiał bibliograficzny został uporządkowany alfabetycznie według tytułów publikacji, z podziałem na wydawnictwa zwarte oraz artykuły z czasopism. Książki dostępne w PBW w Opolu i/lub filiach oznaczone zostały sygnaturami. Materiał adresowanych jest do szerokiego grona pedagogów, nauczycieli, wychowawców, psychologów oraz rodziców, pragnących uczyć, kształtować i rozwijać empatię dzieci i młodzieży.

Wydawnictwa zwarte :

1. Czym jest altruizm identyfikacyjny? /Lech Ostasz. – Olsztyn : „Adiaphora”,2003. – 95, [1] s. ; 18 cm.

M 188047 (Opole)

2. Doskonałe umiejętności interpersonalne : wszystko, czego potrzebujesz, aby udało ci się za pierwszym razem /Andrew Floyer Acland ; przeł. Magdalena Małkowska. – Poznań : Dom Wydawniczy “Rebis”, 2000. – 104, [2] s. ; 20 cm.

M 057077 (Kędzierzyn-Koźle)

3. Empatia : co potrafią lustrzane neurony /Joachim Bauer ; przekł. [z niem.] Małgorzata Guzowska-Dąbrowska. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. – 146,[2] s. : il., rys. ;  21 cm.

C 052318 (Brzeg), M 199784 (Opole)

4. Empatia : co to jest i dlaczego jest taka ważna / / David Howe ; przekł. Danuta Golec. – Warszawa : Oficyna Ingenium, 2013. – 240 s. ; 21 cm.

5. Empatia dzieci i młodzieży : komponenty informacyjne, decyzyjne i emocjonalne / Wojciech Gulin. – Lublin : TN KUL, 1994. – 191 s. ; 24 cm.

M 055141 (Kędzierzyn-Koźle), M 056747 (Nysa)

6. Empatia dziecka w wieku przedszkolnym / [Anna Kordzińska- Grabowska]. Poznań : Forum Media Polska, 2017. – 48 s. : il. ; 30 cm.

7. Empatia i mózg / Ryszard Stach, Anna Stach-Borejko. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016. – 188, [1] s. : il. ; 24 cm.

M 215089 (Opole)

8. Empatia i rozwój moralny /Martin L. Hoffman ; przekł.[z ang.] Olena Waśkiewicz. – Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2006. – 296 s. ; 24 cm.

C 192582, M 192725, M 209528 (Opole)

9. Empatia : inteligencja emocjonalna / tł. Joanna Sugiero.Gliwice : „Helion”, cop. 2018. – 134 s. ; 20 cm.

M 069032 (Nysa), M 218219 – M 218220 (Opole)

10. Empatia : o umiejętności współodczuwania /Mark H. Davis ; tł.[z ang.] Jolanta Kubiak. – Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne,1999. – 290 s. ; 25 cm.

M 056480 Kędzierzyn-Koźle), M 059557, M 060402 (Nysa), C  179752 (Opole)

11. Empatia : studium psychologiczne /Józef Rembowski. – Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989. – 279, [4] s. : rys., tab. ; 21 cm.

M 044863 (Kluczbork), M 053093 – M 053094 (Nysa), M 159640 (Opole)

12. Empatia : wzmacnia dzieci, trzyma cały świat razem /Jesper Juul, Helle Jensen, Peter Høeg, Jes Bertelsen, Steen Hildebrandt, Michael Stubberup ; tł. Dariusz Syska. – Podkowa Leśna :Wydawnictwo MiND, cop. 2018. – 173, [3] s. : il. ; 20 cm.

M 055557 (Kluczbork), M 068972 (Nysa), M 217861 (Opole)

13. Empatia zmienia nas, szkołę, świat : scenariusze zajęć Porozumienia bez Przemocy dla nauczycieli /Joanna Berendt, Paulina Orbitowksa-Fernandez, Magdalena Sendor. – Warszawa : CoJaNaTo Blanka Łyszkowska-Zacharek, cop. 2019. – 162 s. : il. ; 24 cm.

M 219885 (Opole)

14. Grupa bez przemocy : 162 zabawy i ćwiczenia dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym uczące empatii i współpracy / Charles A. Smith ; il. Nancy L. Downing ; [przekł. z ang. Joanna Sabbo-Gołębiowska]. – Kielce : „Jedność”, 2009. – 208 s. : il. ; 29 cm.

15. Ilustrowany podręcznik umiejętności społecznych : trening interakcji społecznych dla nastolatków i młodych dorosłych z autyzmem. [2] /Jed Baker ; przekład: Aga Zano. – Gdańsk : „Harmonia Universalis”, 2018. – 178 s. : il. kolor. ;21×30 cm.

M 055666/II (Kluczbork), M 218229 – M 218231 (Opole)

16. Inteligencja emocjonalna w praktyce / Daniel Goleman ; tł.[z ang.] Andrzej Jankowski. – Poznań : „Media Rodzina”, cop. 1999. – 504 s. ; 21 cm.

M 049755 (Brzeg), M 059859 (Kędzierzyn-Koźle), C 051341, M 049511 (Kluczbork), M 059116, M 062898 (Nysa), M 191609, M 193929 – M 193932 (Opole)

17. Ja i inni : rozmowy o przyjaźni, wrażliwości, intuicji, przyjemności, wolności, kłamstwie, manipulacji i zaufaniu /rozmawiała Agnieszka Chrzanowska ; przy udziale Doroty Krzemionki i Pauliny Pająk.Rozmowy o przyjaźni, wrażliwości, intuicji, przyjemności, wolności, kłamstwie, manipulacji i zaufaniu. – Kielce :Wydawnictwo Charaktery, cop. 2018. – 292, [4] s. : portr. ; 24 cm.

EP 218273 (Opole)

18. Jak kształtować umiejętności społeczne : gry i zabawy grupowe dla dzieci od lat pięciu do jedenastu /Deborah M. Plummer, [tł. Karolina Bojadżijewa-Wesołowska]. – Warszawa :Fraszka Edukacyjna, 2010. – 168 s. : il. ; 24 cm.

M 061492 (Kędzierzyn-Koźle), M 209621 (Opole)

19. Jak radzić sobie lepiej z ludźmi /Peter Honey ; [tł. z ang. Ilona Morżoł]. – Warszawa :”Petit”,1997. – IX, [1], 224, [2] s. :il. ; 21 cm.

C 060028 (Nysa)

20. Jak wykształcić inteligencję emocjonalną : 50 pomysłów ćwiczeń : poziom ponadpodstawowy /Dianne Schilling ; [tł. Joanna Jedlińska].Warszawa : Fraszka Edukacyjna, 2009. – 140 s. : il. ; 24 cm.

M 050555 (Brzeg), M 061163 (Kędzierzyn-Koźle), M 211200 – M 211203 (Opole)

21. Komunikacja i porozumienie : sztuka bycia razem, tworzenia więzi i rozwiązywania konfliktów /Agnieszka Ogonowska. – Kraków :Wydawnictwo Edukacyjne , 2015. – 136, [3] s. : il. ; 21 cm.

M 215102 – M 215103 (Opole)

22. Kreatywne rozwiązywanie konfliktów : zabawy i ćwiczenia dla grup / Klaus W. Vopel ; tł. z niem. Magdalena Jałowiec. – Kielce : „Jedność”, 2003. – 331 s. ; 24 cm.

23. Lekcje empatii : czytanie poezji dwudziestowiecznej w liceum : literatura, psychologia, dydaktyka / Elżbieta Mikoś. – Kraków : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2009. – 321, [2] s. ; 24 cm.

24. Mały człowiek, wielkie potrzeby : jak zadbać o prawidłowy rozwój emocjonalny dziecka /John Philip Louis, Karen McDonald Louis ; przekład Agnieszka Cioch. – Sopot : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2017. – 336 s. : il. ; 21 cm.

M 064475 (Kędzierzyn-Koźle), M 218244 – M 218245 (Opole), M 218380, M 218384 (Opole)

25. Montessori dla każdego : samodzielnie odkryj świat /Małgorzata Ceremuga ; il. : Maria Gromek. – Kraków :Znak Emotikon ,2018. – 221, [3] s. : il. ; 27 cm.

M 054967 (Brzeg), M 064900 Kędzierzyn-Koźle, M 068980 (Nysa), M 217880 – M 217881 (Opole)

26. Mózg : podręcznik użytkownika /Marco Magrini ; posł. Tomaso Poggio ; przekł. Natalia Mętrak-Ruda. – Łódź : Feeria Science, Wydawnictwo JK, 2019. – 311, [1] s. : il. ; 21 cm.

M 069308 (Nysa), C 219424, M 219498 (Opole)

27. Neuroedukacja /praca zbiorowa pod red. Wiesława Sikorskiego. – Słupsk : „Dobra Literatura”, 2015. – 382,[2] s. : il., rys. ; 21 cm.

M 064762 (Kędzierzyn-Koźle), M 054881, M 055533 (Kluczbork), M 214068, M 219733 (Opole)

28. Nowa szkoła : zmianę edukacji warto zacząć przy tablicy / Anna Szulc. – [Szczecin] : Wydawnictwo Natuli, 2019. – 169 s. : il. ; 21 cm.

29. Opowieści o Czujątkach : ćwiczenia z empatii dla dzieci i… dorosłych /Joanna Bogudał-Borkowska ; [ilustracje Ksenia Szybist]. – Kraków : „Impuls”, 2017. – 83 s. : il. ; 24 cm.

M 054828 (Brzeg), M 064423, M 064588, M 064642 (Kędzierzyn-Koźle), C 054800 (Kluczbork), M 068419 (Nysa), M 215854 – M 215856 (Opole)

30. Po tamtej stronie wychowania : życie w wolności od psychicznej przemocy /Hubertus von Schoenebeck ; przekł. [z niem.] Ewa Pastuszek, Wiktor Żłobicki.  – Kraków : „Impuls”, 1997. – 50 s. ; 21 cm.

M 058070 (Nysa)

31. Prawa naturalne dziecka /Céline Alvarez ; [tł. Blanka Łyszkowska]. – Warszawa : CoJaNaTo Blanka Łyszkowska-Zacharek, cop. 2017. – 430 s. : il., fot. ; 24 cm.

32. Prawdziwe przywództwo : inteligencja emocjonalna / tłumaczenie Krzysztof Krzyżanowski. – Gliwice : „Helion”, 2019. – 140 s. : il. ; 20 cm.

33. Promowanie rozwoju wybranych kompetencji społecznych uczniów /Jolanta Szczurkowska. – Bibliogr. // W: Wokół roli i zadań pedagoga i psychologa w szkole / pod red. Jolanty Szczurkowskiej i Agnieszki Mazur. – Kielce : Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, 2013. – S. 119-147

M 054023 (Brzeg), C 210642, M 210760 – M 210761 (Opole)

34. Przyjaciele żyrafy : bajki o empatii /Joanna Berendt, Aneta Ryfczyńska ; [il. Aleksandra Gołębiewska-Słowik]. – Warszawa : CoJaNaTo Blanka Łyszkowska,cop. 2013. – 107, [2] s. :il. ; 24 cm.

M 214927 – M 214927, EP 214234 (Opole)

35. Psychologia emocji /red. Michael Lewis , Jeannette M. Haviland-Jones. – Gdańsk :Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2003. – 899 s. ; 24 cm.

C 049622 (Brzeg)

36. Psychologia porozumiewania się /Marek Dziewiecki. – Wyd. 4. – Kielce : „Jedność”, 2009. – 116 s. ; 21 cm.

M 202497 – M 202498 (Opole)

37. Scenariusze zajęć biblioterapeutycznych : nie tylko dla uczniów z dysleksją : terapia – zabawa – nauka : szkoła podstawowa i gimnazjum / Mirosława Wójtowicz. – Gdańsk : „Harmonia”, 2010. – 206, [2] s. : il. ; 24 cm.

M 054149 (Brzeg), M 61762 (Kędzierzyn-Koźle), C 053328 (Kluczbork)

38. Socjoterapia w pracy z dziećmi i młodzieżą : programy zajęć. Cz. 4 /pod red. nauk. Ewy Grudziewskiej. – Warszawa : „Difin”, 2019. – 214 s. : il. ; 24 cm.

M 055049 /IV (Opole)

39. Survival z nastolatkiem : empatyczne towarzyszenie w dorastaniu / Basia Bielanik. – [Kraków] : Ridero, 2018. – 220 s. : il. ; 21 cm.

40. Szkoła neuronów : o nastolatkach, kompromisach i wychowaniu / Marek Kaczmarzyk. – Wyd. drugie. – Słupsk : Wydawnictwo Dobra Literatura, 2018. – 178, [1] s. ; 21 cm.

M 064953 Kędzierzyn-Koźle, M 218352 – M 218353 (Opole)

41. Sztuka wychowania czyli Jak pomóc dziecku i zadbać o siebie /Agnieszka Wróbel. – Malec ; Bielsko-Biała : Peef Media, 2017. – 174 s. : il. ; 21 cm.

M 218356 (Opole)

42. Środowiska wychowawcze a wrażliwość moralna dzieci kończących edukację przedszkolną /Katarzyna Stefanowicz-Zawiszewska. – Bydgoszcz : Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej, 2016. – 182 s. : il. ; 24 cm.

M 216067 (Opole)

43. Tańcowała żyrafa z szakalem : cztery kroki empatycznej komunikacji / Serena Rust ; il. Stefan Stutz ; przeł. Ewa Noemi Orłowska. – Warszawa : Wydawnictwo Czarna Owca, 2010. – 143, [1] s. : il. ; 20 cm.

44. Tęskniący Zenon i żyrafa, która spadła z krzesła : bajki o empatii / Joanna Berendt, Aneta Ryfczyńska ; [zilustrowała Ewa Beniak- Haremska]. – Warszawa : CoJaNaTo Blanka Łyszkowska, cop. 2015. – 138 s. : il. ; 24 cm.

45. Uczę się rozumieć innych : historyjki mentalistyczne dla dzieci ze spektrum autyzmu / opracowała Beata Blok, Zofia Brzeska, Małgorzata Marszałek, Katarzyna Radtke-Michalewska. – Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia, 2018. – Teka (Broszura, [25] kart tabl. : il. kolor. ; 31 cm

46. Uważne współczucie /Paul Gilbert, Choden ; przekł. Anna Sawicka-Chrapkowicz. – Wydanie pierwsze w języku polskim. – Sopot :Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2019. – 376 s. :il. ; 24 cm.

EP 220118 (Opole)

47. Wielka księga emocji /tekst Esteve Pujol i Pons, Rafael Bisquerra Alzina ; il. Carles Arbat ; [tłumaczenie z języka hiszpańskiego Katarzyna Gajos]. – Kielce : „Jedność”,cop. 2017. – 109, [3] s. : il. kolor. ; 29 cm.

M 218890 (Opole), EP 218917 (Opole)

48. Wielka księga wartości : opowiadania o szczerości, tolerancji i innych ważnych sprawach / Teresa Blanch, Anna Gasol ; ilustracje Valenti Gubianas ; przełożyła Marta Szafrańska-Brandt.Warszawa : „Nasza Księgarnia”, 2018. – 139, [5] s. : il. kolor. ; 28 cm.

M 054912 (Brzeg), M 068950 (Nysa), M 217904 (Opole)

49. Wrażliwość empatyczna dzieci z dysfunkcją narządu ruchu a ich środowisko rodzinne /Anna Gasiulowa. Bydgoszcz : Wyższa Szkoła Pedagogiczna,1993. – 132 s. : rys. ; 24 cm.

M 054644 (Brzeg), M 169669 – M 169670 (Opole)
50. Wspomaganie umiejętności społecznych /Daria Sędłak ; [il. Julia Burkacka-Mielcarz]. – Warszawa : PWN Wydawnictwo Szkolne,2017. – 40 s., [5] k. tabl., 1 k. złoż. : il. ; 29 cm.

M 055134 (Brzeg), C 053328 (Kluczbork), C 067519 (Nysa), C 204531, M 204566 – M 204567, M 210613, M 210785 – M 210787, 216070 (Opole)

51. Wychowanie w klasie szkolnej : scenariusze godzin wychowawczych dla szkół ponadpostawowych /Urszula Dudziak. – Wyd. 3. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne,2002. – 148 s. ; 24 cm.

C 049282, M 049425 (Brzeg), C 184764, M 208649 (Opole)

52. Wychowanie w szkole : wskazówki dla nauczycieli /Teresa Zubrzycka-Maciąg, Danuta Wosik-Kawala. – Wyd. 2, popr. i rozszerz. Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2012. – 164 s. ; 24 cm

M 063294 (Kędzierzyn-Koźle), M 212728 – M 212729 (Opole)

53. Wychowując Kaina : jak zatroszczyć się o emocjonalne życie chłopców / Dan Kindlon, Michael Thompson ; współpraca Teresa Barker ; [tł. Anna Skucińska]. – Warszawa : Mamania, 2018. – 397, [2] s. ; 21 cm.

54. Zaczarowane słowa /Dorota Niewola. – Kraków : „Impuls”,2002. – 65,[1] s. :il., rys. ; 21 cm.

M 183910 (Opole)

Artykuły z czasopism :

55. Altruizm dziecięcy – utopia czy wyzwanie dla edukacji / Ilona Lasota // Życie Szkoły. – 2008, nr 10, s. 5-9

56. Chcę być wolontariuszem(ką)! /Aleksandra Denst-Sadura // Głos Nauczycielski. – 2011, nr 1, s. 12

57. Co to jest empatia i jaki ma związek z miłością / Marek Dziewiecki // Katecheta. – 2006, nr 10, s. 59-60

58. Co wiemy o uczuciach i emocjach, czyli polonista uczy opisu przeżycia wewnętrznego /Danuta Bula, Jadwiga Jawor-Baranowska // Język Polski w Szkole dla klas IV-VI. – 2009/2010, nr 4, s. 42-53

59. Co zrobisz z pomysłem : scenariusz biblioterapeutyczny / Urszula Zybura-Zadworna // Biblioteka w Szkole. – 2019, [nr] 10, dod. : Biblioterapia w Szkole, s. 17-19

60. Czarodziejski ołówek / Gabriela Olszewska // Biblioteka w Szkole. – 2019, [nr] 10, dod. : Biblioterapia w Szkole, s. 16-17

61. Czy empatia jest potrzebna w zarządzaniu? /Alfred Skorupka. – Bibliogr. // Zeszyty Naukowe – Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy. – 2019, nr 3, s. 45-53

62. Czy internet pozbawia nas empatii? / Magdalena Goetz. – Bibliogr. // Niebieska Linia. – 2015, nr 3, s. 10-13

63. Czy w szkole jest miejsce na szczęście / Ewa Orłowska // Psychologia w Szkole. – 2013, nr 4, s. 10-16

64. Czym skorupka za młodu nasiąknie… : jak rozwijać w dzieciach szacunek wobec starszych / Magdalena Goetz // Głos Pedagogiczny. – 2016, nr 78, s. 16-20

65. Czynniki stymulujące rozwój empatii /Joanna Matejczuk // Edukacja. – 2005, nr 4, s. 77-87

66. Dialogowy model empatii / Jolanta Tomczuk // Studia z Psychologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. T. 12 (2005), s. 157-167

67. Dlaczego rozumiemy innych? / Magdalena Goetz // Głos Nauczycielski. – 2017, nr 31-32, s. 18

68. Dogoedukacja – czyli jak nauczać dzieci empatii /Małgorzata Cieśla // Bliżej Przedszkola. – 2012, nr 6, s. 94-97

69. Doktor Dolittle i empatia : scenariusz konkursu /Katarzyna John // Biblioteka w Szkole. – 2013, nr 11, s. 14

70. “E” jak Empatia i Edukacja /Maria Kaźmierczak // Psychologia w Szkole. – 2009, nr 4, s. 96-103

71. Emocjonalny bystrzak : rozwój empatii u dziecka przedszkolnego /Agnieszka Pasternak // Bliżej Przedszkola. – 2012, nr 2, s. 32-34

72. Empatia / Małgorzata Kuśpit // Remedium. – 2007, nr 6, s. 22-23

73. Empatia a wychowanie / Marek Dziewiecki. – Bibliogr. // Wychowawca. – 2003, nr 5, s. 8-9

74. Empatia, czyli kwestia przetrwania /Paula Pilarska // Psychologia w Szkole. – 2014, nr 3, s. 37-42

75. Empatia drogą do innego i do siebie /Ewa Trzebińska // Charaktery. – 2006, nr 1, s. 8-13

76. Empatia drogą do sukcesu /Katarzyna Stępień // Psychologia w Szkole. – 2010, nr 4, s. 25-30

77. Empatia i asertywność jako korelaty dojrzałości człowieka / Marek Dziewiecki // Studia Pelplińskie. T. 34, (2003), s. 287-305

78. Empatia i jej granice w pracy socjalnej /Martyna Strembska-Kozieł // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2017, nr 3, s. 20-25

79. Empatia na wagę złota / Katarzyna Klimek-Michno // Psychologia w Szkole. – 2015, nr 2, s. 26-31

80. Empatia osobowa : metoda pomiaru /Zenon Uchnast. – Tab. – Bibliogr. // Przegląd Psychologiczny. – T. 44, nr 2 (2001), s. 189-207

81. Empatia – rozumienie i definiowanie pojęcia / Beata Polak. – Bibliogr. // /Beata Polak. – Bibliogr. // Modelowe Nauczanie. – 2003, nr 4, s. 55-59

82. Empatia, strategie radzenia sobie ze stresem, a satysfakcja z pracy u pracowników pomocy społecznej / Zuzanna Kwissa-Gajewska, Magdalena Lipińska-Wąsik // Praca Socjalna. – 2016, nr 4, s. 105-116

83. Empatia w kilku odsłonach / Hanna Hamer // Psychologia w Szkole. – 2004, nr 1, s. 63-70

84. Empatia w przedszkolu / Mariola Konik // Bliżej Przedszkola. – 2009, nr 1, s. 42-44

85. Empatia w szkolnej edukacji historycznej: na przykładzie Holocaustu /Adam Suchoński // Mówią Wieki. – 2006, nr 2, s. 20-26

86. Empatia zamiast pogardy /Tomasz Kozłowski // Dyrektor Szkoły. – 2019, nr 3, s. 64-66

87. Empatyczne słuchanie / Anna Mills // Charaktery.  –  2018, nr 4 : Trening Psychologiczny. 2018, nr 2, s. 22-23

88. Empatyczny chłopiec i asertywna dziewczynka / Anna Jankowska // Bliżej Przedszkola. – 2019, nr 7-8, s. 14-16

89. Historia empatii w zarysie /Anna Szuster-Kowalewicz // Charaktery. – 2006, nr 1, s. 10-13

90. Jak mózg dziecka w wieku przedszkolnym uczy się i doświadcza empatii /Anna Jankowska // Bliżej Przedszkola. – 2019, nr 3, s. 12-15

91. Jak nie zgubić marzeń wśród rzeczy ważnych i pożytecznych : scenariusz zajęć z elementami biblioterapii o wartościach ludycznych i empatii /Roksana Kociołek // Biblioteka w Szkole. – 2017, nr 10, dod. “Biblioterapia w Szkole”, s. 3-4

92. Jak rozmawiać na trudne tematy /Tomasz Garstka // Dyrektor Szkoły. – 2016, nr 12, s. 74-76

93. Jak rozwijać empatię u dzieci? /Maciej Ciechomski // Nowa Szkoła. – 2014, nr 9, s. 27-33

94. Kiedy i jak mówić dzieciom o uczuciach? /Bronisława Michalska. – Bibliogr. // Wychowanie w Przedszkolu. – 2001, nr 1, s. 30-32

95. Kolegów dobrych mam : (scenariusz zajęć dla przedszkolaków( /Anna Urbańska // Przedszkolne ABC. – 2016, nr 10, s. 29

96. Kolorowy potwór emocji : scenariusz zajęć rozwijających empatię / Urszula Zybura-Zadworna // Biblioteka w Szkole. – 2018, nr 10, dod. „Biblioterapia w Szkole”, s. 8-9

97. Komunikacja interpersonalna w praktyce pedagogicznej /Joanna Lewińska // Zeszyty Szkolne. – 2006, nr 1, s. 14-17
98. Kształtowanie empatii i uczuć moralnych u dzieci w wieku przedszkolnym metodami dramy = Developing empathy and moral sentiments in preschool children through drama // Karina Szafrańska ; Pedagogium Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie. Zakład Logopedii i Pedagogiki Specjalnej // Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce. – Vol. 11, nr 3 (2016), s. 255-266

99. Kształcenie postawy empatycznej : scenariusz lekcji wychowawczej /Samanta Dryja-Zabielska // Sygnał. – 2018, nr 2, s. 32-35

100. Kształtowanie umiejętności psychospołecznych dzieci /Maria Kożuchowska // Remedium. – 2018, nr 9, s. 20-21

101. Metoda Montessori a zachowania społeczne dzieci /Sabina Guz // Wychowanie w Przedszkolu. – 2002, nr 9, s. 515-521

102. Moc empatycznej komunikacji /Agnieszka Machnowska // Niebieska Linia. – 2017, nr 4, s. 21-22

103. Moje drogowskazy : scenariusz lekcji /Katarzyna Wituś // Biblioteka w Szkole. – 2017, nr 2, s. 16-18

104. Mój przyjaciel i ja : scenariusz zajęć dla pięcio- i sześciolatków /Agata Bartelik // Bliżej Przedszkola. – 2015, nr 7/8, s. 34-35

105. Nie wszystko jest takie na jakie wygląda : (konspekt zajęć świetlicowych dla dzieci na wakacje lub na lekcję ) / Celina Lewandowska // Wychowawca. – 2016, nr 7-8, s. 50

106. Patrz sercem na siebie /Lucyna Wieczorek // Charaktery. – 2016, nr 4, s. 34-37

107. Pochwała dodaje skrzydeł : scenariusz zajęć biblioterapii /Joanna Maria Laskowska // Arteterapia. – 2009, nr 3, s. 8-11

108. Podajmy sobie ręce – scenariusz zajęć zintegrowanych w klasie I /Jadwiga Chamera // Nauczanie Początkowe. – 2008/2009, nr 3, s. 72-76

109. Podejmowanie niepopularnych decyzji – narzędzia do nauki tej umiejętności // Wychowanie w Przedszkolu. – 2017, nr 6, s. 30-34

110. Pojęcie empatii we wcześniejszych oraz współczesnych koncepcjach psychologicznych / Maria J. Kliś // Psychologia Wychowawcza. – 1998, nr 1, s. 17-27

111. Postawy wobec osób z niepełnosprawnością /Paweł Borowiecki // Wychowawca. – 2017, nr 1, s. 14-17

112. Powiedz hej zamiast hejt – scenariusz zajęć na temat przeciwdziałania cyberprzemocy. – (Narzędziownia) /Katarzyna Kamińska-Holc // Głos Pedagogiczny. – 2020, nr 1, s. 49-55

113. Poznaj samego siebie. Cz. 2 /Małgorzata Taraszkiewicz // Sygnał. – 2017, nr 11, s. 52-55

114. Praktyczne ćwiczenia w rozwijaniu empatii /Aleksandra Kubala-Kulpińska // Głos Pedagogiczny. – 2020, nr 113, s. 34-37

115. Pytania jako metoda wprowadzania zmiany zachowania /Jerzy Rządzki //Remedium. – 2015, nr 12, s. 10-12

116. Scenariusz zajęć dla uczniów klas IV-VI szkoły podstawowej /Monika Chorab // Wychowawca. – 2010, nr 10, s. 28

117. Serce i rozum : o inteligencji racjonalnej i emocjonalnej / Maria Jankowska // Wychowawca. – 2012, nr 1, s. 7-8

118. Siła oddziaływania inteligencji emocjonalnej /Dianne Schilling // Niezbędnik Pedagoga, Psychologa, Wychowawcy. – 2008, nr 6, s. 25-49

119. Szkoła empatii. Część 1 / Magdalena Goetz // Szkoła : miesięcznik dyrektora. – 2018, nr 4, s. 59-61

120. Szkoła empatii. Część 2 / Magdalena Goetz // Szkoła : miesięcznik dyrektora. 2018, nr 5, s. 59-61

121. Szuflada : scenariusz inscenizacji /Teresa Szpadzińska, Eliza Korycka // Biblioteka w Szkole. – 2014, nr 11, s. 33

122. Trening empatii w szkole /Magdalena Goetz // Głos Pedagogiczny. – 2016, nr 78, s. 51-54

123. Trudna nauka dawania /Włodzimierz Kaleta // Dyrektor Szkoły. – 2017, nr 12, s. 78-82

124. Uwspólnianie uwagi a cechy autystyczne i empatia /Agata Złotogórska, Adam Putko. – Bibliogr. // Przegląd Psychologiczny. – T. 58, nr 4 (2015), s. 495-510

125. W stronę kultury dawania : scenariusz zajęć warsztatowych dla młodzieży / Kazimiera Podgórska, Małgorzata Uzarska // Wychowawca. – 2010, nr 2, s. 22-23

126. Wolontariat jako szkoła empatii. Cz. 1 /Marta Majorczyk // Sygnał. – 2017, nr 10, s. 20-23

127. Wrażliwość empatyczna dzieci z oddziałów integracyjnych /Ewa Koza // Wychowanie w Przedszkolu. – 2001, n r9, s. 519-522

128. Wrażliwość empatyczna dzieci z przedszkolnych oddziałów integracyjnych /Ewa Koza // Kwartalnik Pedagogiczny. – 2002, nr 2, s. 87-92

129. Wszystkie barwy czarnej farby : scenariusz zajęć /Beata Polińska // Biblioteka w Szkole. – 2016, nr 6, s. 22-24
130. Z empatią przez życie : ku dojrzałej współzależności w relacjach rodzinnych /Maria Kaźmierczak. – Bibliogr. // Psychologia w Praktyce. – 2018, nr 2, s. 8-12

131. Zacznijmy od życzliwości. Program Empatico /Agnieszka Straszewska // Sygnał. – 2019, nr 9, s. 14-170

132. Zburzyć mur samotności : scenariusz zajęć /Anna Dobraczyńska // Biblioteka w Szkole. – 2016, nr 1, s. 14-16

133. Zdolności empatyczne dzieci w wieku wczesnoszkolnym /Mariola Konik // Wychowawca. – 2003, nr 5-7

134. Zdolność współodczuwania /Aleksandra Jędryszek-Geisler // Przegląd Oświatowy. – 2009, nr 14, s. 16

135. „Zobacz, on potrzebuje twojej pomocy” – jak nauczyć dziecko umiejętności dostrzegania potrzeb innych / Lidia Kołodziejska // Wychowanie w Przedszkolu. – 2018, nr 6, s. 54-58

Elżbieta Trojan – Regionalny Zespół Placówek Wsparcia Edukacji. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Opolu