Higiena, czystość, brud

Książki:

1. “Ani jednej kąpieli przez tysiąc lat”? : o łaźniach i łaziebnikach w świetle praktyk higienicznych i leczniczych / Małgorzata Rygielska // W : Wokół choroby, medycyny i praktyk leczniczych : teorie, konteksty, interpretacje / pod red. Katarzyny Łeńskiej-Bąk, Magdaleny Sztandary ; Uniwersytet Opolski, Opolskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2009. – S. 261-269
M 204164 M 207133 (Opole)

2. Brud : idee, dylematy, sprawy / pod red. Magdaleny Sztandary ; Uniwersytet Opolski. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2012. – 477, [2] s. : il. ; 24 cm. – (Stromata Anthropologica, 8)
M 209960 (Opole)

3. “Brud swój, lecz czystość nieswoja” : higiena jako sterylność, ozdoba jako sztuczność, strój jako poza w filozofii kultury Witolda Gombrowicza / Krzysztof Piotr Skowroński // W : Brud : idee, dylematy, sprawy / pod red. Magdaleny Sztandary ; Uniwersytet Opolski. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2012. – S. 401-415
M 209960 (Opole)

4. Brudne powieści na brudne tematy: brud w wybranych powieściach z cyklu “Rougon-Macquartowie” Emila Zoli / Anna Kaczmarek // W : Brud : idee, dylematy, sprawy / pod red. Magdaleny Sztandary ; Uniwersytet Opolski. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2012. – S. 425-444
M 209960 (Opole)

5. Czystość i brud : higiena nowożytna (XV-XVIII w.) / red. Walentyna Korpalska, Wojciech Ślusarczyk ; Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy. – Bydgoszcz : Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera. Dział Wydawnictw, 2015. – 446 s. : il. ; 23 cm.

6. Czystość i brud : higiena w średniowieczu / red. Walentyna Korpalska, Wojciech Ślusarczyk ; Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy. – Bydgoszcz : Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera, 2014. – 314 s. : il. ; 23 cm.

7. Dialektyka nieczystości w powieściach Sidonie-Gabrielle Colette i Marguerite Duras / Anna Ledwina // W : Brud : idee, dylematy, sprawy / pod red. Magdaleny Sztandary ; Uniwersytet Opolski. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2012. – S. 445-462
M 209960 (Opole)

8. Historia brudu / Katherine Ashenburg ; przeł. z ang. Aleksandra Górska. – Warszawa : Bellona, cop. 2010. – 263, [1] s. : il. ; 24 cm.

9. Historia czystości i brudu : higiena ciała od czasów średniowiecza / Georges Vigarello ; przeł. Bella Szwarcman-Czarnota. – Warszawa : Wydawnictwo Aletheia, 2012. – 331 s. ; 21 cm.

10. Metryka nocnika / Iwona Wierzba ; il. Marianna Sztyma. – Poznań : Wydawnictwo Albus, cop. 2014. – 94, [2] s. : il. kolor. ; 25 cm.

11. Miotła i krzyż : kultura sprzątania w dawnej Holandii, albo Historia dawnej obsesji / Piotr Oczko. – Kraków : Collegium Columbinum, cop. 2013. – 781, X s. : il. (gł. kolor.) ; 24 cm. – (Biblioteka Tradycji, 1895-6076 ; nr 120)

12. Motywy kultury zdrowotnej w literaturze polskiej / Cezary Stypułkowski. – Kraków : “Impuls”, 2002. – 328, [1] s. ; 24 cm.
C 062039 (Nysa)

13. Myć się czy wietrzyć? : (dramatyczne dzieje higieny od starożytności do dziś) / Małgorzata Sokołowska. – Gdynia : Oficyna Verbi Causa, 2012. – 151, [1] s. : il. ; 21 cm.

14. O brudzie, kurzu i pyle w poezji Bolesława Leśmiana / Bartosz Małczyński // W : Brud : idee, dylematy, sprawy / pod red. Magdaleny Sztandary ; Uniwersytet Opolski. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2012. – S. 371-383
M 209960 (Opole)

15. “Staś na sukni zrobił plamę…” : dyskurs higieniczny i jego metaforyczne sensy w dawnych i nowszych wierszach dla dzieci / Jolanta Ługowska // W : Brud : idee, dylematy, sprawy / pod red. Magdaleny Sztandary ; Uniwersytet Opolski. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2012. – S. 385-400
M 209960 (Opole)

16. Symbolika odoru w “Pachnidle” i “Gołębiu” Patricka Sűskinda / Irena Jokiel // W : Brud : idee, dylematy, sprawy / pod red. Magdaleny Sztandary ; Uniwersytet Opolski. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2012. – S. 417-423
M 209960 (Opole)

17. Woda żywa : opowieść o wodzie, zdrowiu, higienie i dietetyce / Piotr Kowalski. – Wrocław : Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, 2002. – 269,[3] s. : il., fot., rys. ; 25 cm.
M 185565 (Opole)

 

Artykuły w czasopismach:

18. Archeolog w latrynie / Grażyna Nawrolska ; rozm. przepr. Wojciech Kalwat // Mówią Wieki. – 2006, nr 10, s. 10-14

19. Brat brud / Agnieszka Krzemińska // Polityka. – 2009, nr 12, s. 80-82

20. Brud i smród w świetle polskich średniowiecznych źródeł hagiograficznych : próba rozpoznania tematu / Weronika Konkol // Studia Historica Gedanensia. – T. 1 (2010), s. 19-33

21. Brud jako metafora w twórczości Brunona Schulza / Magdalena Jarnotowska // Prace Polonistyczne. – Ser. 69 (2014), s. 117-128

22. Brud, smród i bogactwo / Dariusz Łukasiewicz // Polityka. – 2006, nr 36, s. 72-75
* Higiena – historia

23. Czystość, brud i chaos rewolucji : o dwóch częściach “Przedwiośnia” / Łukasz Pawłowski // Teksty Drugie. – 2009, nr 3, s. 176-188

24. Czystość i brud w dworze szlacheckim / Katarzyna Stojek-Sawicka // Mówią Wieki. – 2014, nr 7, s. 62-64

25. II [Druga] Wystawa Higieniczna w Warszawie (1896) według “Kronik” Bolesława Prusa / Anna Trojanowska // Kwartalnik Historii Nauki i Techniki. – 2013, nr 4, s. 113-130

26. Duże i małe prania / Grzegorz Miliszkiewicz. – (To też są zabytki) // Spotkania z Zabytkami. – 2002, nr 12, s. 27-29
* Narzędzia do prania ręcznego

27. Hadrian w kąpieli, czyli tyleż o higienie, co o życiu towarzyskim Rzymian / Michał Bardel. – (Rzymskie obrazki) // Znak. – 2008, nr 1, s. 117-127

28. Higiena osobista w kulturze żydowskiej / Krzysztof Śmiechowski // Przegląd Naukowy Kultury Fizycznej Uniwersytetu Rzeszowskiego. – T. 7, z. 1/2 (2004), s. 140-151

29. Higieniczne i kulturowe aspekty wody w budownictwie XIX i początku XX wieku na przykładzie miasta Bytomia / Helena Jadwiszczok-Molencka // Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego. – [T.] 7 (2015), s. 257-276

30. Historia zapisana w latrynach / Agnieszka Krzemińska // Świat Nauki. – 2006, nr 1, s. 58-67

31. “I tworzą sobie nie mycie, a mękę” : rosyjska łaźnia od Nestora do Żeni Łukaszyna / Jurij Striekałowski ; tł. Urszula Trojanowska // Autoportret. – 2007, nr 3, s. 52-55

32. Jadę do ciebie, nie myj się / Barbara Pietkiewicz // Polityka. – 2011, nr 46, s. 96-97
* Higiena – historia

33. Kąpiel jako praktyka społeczna i kulturowa : o odczuciach ciała poddawanego działaniu wody / Bogna Dowgiałło // Kultura i Społeczeństwo. – 2014, nr 2, s. 59-71

34. Kostką, szmatką, końskim włosiem / Agnieszka Krzemińska // Polityka. – 2015, nr 4, s. 60-62
* Historia szczoteczki do zębów

35. Łazienki i ich karykatury / Marek Rokita // Zeszyty Etnologii Wrocławskiej. – 2001, nr 2, s. 111-123

36. Łazienki w polskich kamienicach w XIX wieku i do wojny światowej / Anna Maj // Roczniki Humanistyczne. – T. 61, z. 4 (2013), s. 143-158

37. Łaźnie w Państwie Zakonu Krzyżackiego w Prusach / Rafał Kubicki // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. – 2015, nrr 3, s. 411-431

38. “Miejsca sekretne” w Elblągu od XIII do XIX wieku w świetle wykopalisk / Mirosław Marcinkowski // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. – 2005, nr 3/4, s. 313-318
* Materiały z konferencji naukowej “Ścieki, kloaki i sekretnicy. Problemy oczyszczania miast środkowoeuropejskich w średniowieczu i w czasach nowożytnych od XV do drugiej połowy XIX wieku”, Gdańsk

39. Mykwy w Warszawie / Eleonora Bergman // Mazowsze. – Nr 12 (1999), s. 55-64

40. “Nikt nie rodzi się poetą bezboleśnie” : brud, nieczystość i wstręt w poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego / Alina Świeściak // Opcje. – 2008, nr 1, s. 11-15

41. Odlot na miotle / Agnieszka Krzemińska // Polityka. – 2016, nr 20, s. 70-72

42. Pielęgnacja jamy ustnej / Agnieszka Bywalec // Aura. – 2015, nr 4, s. 33-34
* Kosmetyka staropolska

43. Piękna schludność : kariera higieny osobistej / Winifred Gallagher // Forum. – 2008, nr 17, s. 54-55

44. Pisuar jako źródło cierpień : toalety publiczne i performatywność płci / Małgorzata Sugiera // Dialog. – 2013, nr 3, s.163-171

45. Po bani do bani / Robert Cheda // Polityka. – 2010, nr 3, s. 78-79
* Łaźnie – historia – Rosja

46. Po prostu ubikacje / Elżbieta Wijas-Grocholska. – (To też są zabytki) // Spotkania z Zabytkami. – 2002, nr 12, s. 29-30

47. Pogarda i pożądanie “obcych” : z imaginowanych nieczystości w literaturze polskiej / Tomek Kitliński, Joe Lockard // Teksty Drugie. – 2007, nr 6, s. 219-229

48. Problem “miejsc ustępowych” w opiniach lekarzy i mieszkańców Warszawy w drugiej połowie XIX wieku / Dagmara Fleming-Cejrowska // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. – 2005, nr 3/4, s. 433-442
* Materiały z konferencji naukowej “Ścieki, kloaki i sekretnicy. Problemy oczyszczania miast środkowoeuropejskich w średniowieczu i w czasach nowożytnych od XV do drugiej połowy XIX wieku”, Gdańsk

49. Problem utrzymania czystości w średniowiecznym mieście : funkcje i znaczenie łaźni publicznych na przykładzie Elbląga / Rafał Kubicki // Studia Historica Gedanensia. – T. 1 (2010), s. 35-46

50. Publiczne urządzenia kąpielowe w Europie w rozwoju historycznym / Teresa Ziółkowska // Roczniki Naukowe / Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu. – Z. 43 (1994), s. 3-15

51. “Retoryka” w wychodku zlewni mleka / Krzysztof Obremski // Teksty Drugie. – 2005, nr 5, s. 213-218

52. Stan czystości średniowiecznych miast Europy Środkowej : zarys problemu z punktu widzenia archeologa / Jerzy Piekalski // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. – 2005, nr 3/4, s. 271-277
* Materiały z konferencji naukowej “Ścieki, kloaki i sekretnicy. Problemy oczyszczania miast środkowoeuropejskich w średniowieczu i w czasach nowożytnych od XV do drugiej połowy XIX wieku”, Gdańsk

53. Symbolika czystości i brudu w twórczości szpitalnej Mirona Białoszewskiego / Wojciech Jajdelski // Pamiętnik Literacki. – 1999, z. 3, s. 95-106

54. Ścieki i latryny średniowiecznego oraz nowożytnego Gdańska w świetle źródeł archeologicznych / Robert Krzywdziński // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. – 2005, nr 3/4, s. 279-291
* Materiały z konferencji naukowej “Ścieki, kloaki i sekretnicy. Problemy oczyszczania miast środkowoeuropejskich w średniowieczu i w czasach nowożytnych od XV do drugiej połowy XIX wieku”, Gdańsk

55. “Ścieki, kloaki i sekretnicy. Problemy oczyszczania miast środkowoeuropejskich w średniowieczu i w czasach nowożytnych, XV – druga połowa XIX w.” : konferencja w Gdańsku, 26-27 listopada 2004 r. / Andrzej Karpiński, Urszula Sowina // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. – 2005, nr 2, s. 257-259

56. Urządzenia sanitarne średniowiecznego Krakowa / Wiktor Zin // Aura. – 2007, nr 5, s. 18-19

57. Urządzenia sanitarne w Wilnie w XIX wieku / Iwona Janicka // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. – 2005, nr 3/4, s. 423-431
* Materiały z konferencji naukowej “Ścieki, kloaki i sekretnicy. Problemy oczyszczania miast środkowoeuropejskich w średniowieczu i w czasach nowożytnych od XV do drugiej połowy XIX wieku”, Gdańsk

58. Ustępy na występach / Piotr Sarzyński // Polityka. – 2015, nr 2, s. 73-75
* Wystawa: Architektura cienia. Szalety i bazary ; Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, 2015

59. Wiejskie łaźnie w średniowiecznej Polsce w świetle lubelskich i chełmskich zapisów sądowych z XV wieku / Grzegorz Jawor // Res Historica. – T. 33 (2012), s. 29-37

60. Z higieną do bani / Stanisław Ławrowicz // Forum. – 2012, nr 4, s. 33-35
* Łaźnie – historia

61. Zanieczyszczenie wód w miastach średniowiecznych i wczesnośredniowiecznych / Urszula Sowina. // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. – 2005, nr 3/4, s. 319-330
* Materiały z konferencji naukowej “Ścieki, kloaki i sekretnicy. Problemy oczyszczania miast środkowoeuropejskich w średniowieczu i w czasach nowożytnych od XV do drugiej połowy XIX wieku”, Gdańsk

 

Oprac. Anna Zacłona

Wydział Informacji i Bibliografii, PBW w Opolu