Bezdzietność, bezpotomność to brak potomstwa, będący rezultatem czynników biologicznych lub celowej rezygnacji z rodzicielstwa. Demografowie dzielą bezdzietność na dwie kategorie: dobrowolną i przymusową (np. ze względów zdrowotnych, losowych, braku partnera). W Polsce jest dwa razy więcej bezdzietnych 40-letnich kobiet niż w Czechach czy Rumunii. Co czwarta Polka w wieku 45 lat jest bezdzietna. Ponad 20 procent par dzieci w Polsce nie posiada dzieci.
Bibliografia „Bezdzietność” opracowana została na podstawie elektronicznych baz danych Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej oraz KaRo – Katalogu Rozproszonych Bibliotek Polskich. Zawiera 77 opisy bibliograficzne książek i artykułów z czasopism. Materiał bibliograficzny został uporządkowany alfabetycznie według tytułów publikacji, z podziałem na wydawnictwa zwarte oraz artykuły z czasopism. Wydawnictwa zwarte znajdujące się w zbiorach PBW w Opolu i jej filiach uzupełnione zostały sygnaturami. Adresowana jest nie tylko do socjologów, psychologów, demografów, ale również do wszystkich osób zainteresowanych podjętą problematyką.
Wydawnictwa zwarte :
1. Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie /Krystyna Slany. – Wyd. 1-dodr. – Kraków : „Nomos”, 2008. – 281 s. : il. ; 22 cm.
2. Alternatywy wobec małżeństwa i rodziny w percepcji młodych dorosłych / Magdalena Pakuła // W: Rodzina przestrzenią rozwoju osoby : perspektywa pedagogiczna. Red. Marek Jeziorański, Danuta Opozda, Alina Rynio. – Lublin Towarzystwo Naukowe KUL, 2021. – S. 365-[378].
3. Antynatalizm : o niemoralności płodzenia dzieci / Mikołaj Starzyński. – Kraków : Towarzystwo Naukowe im. Stanisława Andreskiego, 2020. – 218 stron ; 18 cm.
4. Autokreacja małżonków bezdzietnych do wielowymiarowego rodzicielstwa adopcyjnego perspektywa pedagogiczno-antropologiczna / Arkadiusz Wąsiński. – Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018. – 384, [1] strona ; 24 cm.
5. Bez : ballada o Joannie i Władku z jurajskiej doliny / Andrzej Muszyński. – Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2020. – 220, [4] strony ; 21 cm.
6. Bezdzietność jako styl życia / Barbara Cieślińska // W: Rodzina we współczesnych kontekstach / pod red. Barbary Cieślińskiej i Andrzeja Sadowskiego ; Uniwersytet w Białymstoku. Instytut Socjologii. – Białystok : Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2014. – S. . 277-292
7. Bezdzietność : perspektywa społeczno-kulturowa / Barbara Dolińska. – Sopot : Smak Słowa, 2014. – 278 ; 24 cm.
M 64082 KK, M 054077 (Kluczbork), M 068215 (Nysa), M 215420 (Opole)
8. Bezdzietność w małżeństwie / Alicja Klaus ; Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego (Uniwersytet Opolski). – Opole : Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2002. – 25 s. : il. ; 24 cm.
9. Bezdzietność z wyboru w narracjach kobiet / Dagmara Rojewska. // W: Kultura i edukacja : (konteksty i kontrowersje) / pod red. nauk. Witolda Jakubowskiego. – Kraków : Impuls, 2008. – S. 223-250.
M 064949 (Nysa), C 199506, M 199520 (Opole)
10. Bezpieczeństwo społeczne : ewolucja, instytucje, zagrożenia / Piotr Majer, Andrzej Urbanek. – Warszawa : Editions Spotkania, 2016. – 244 s. : il. ; 24 cm.
M 218406 (Opole)
11. Bezpieczeństwo społeczne jednostki :założenia i polska rzeczywistość /Krzysztof Szewior ; Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych. Instytut Europeistyki. – Warszawa : Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR,2016. – 435 s. : il. ; 24 cm.
M 218405 (Opole)
12. Dawstwo, lekarze i dzieci : czego mogłaby nas nauczyć historia? / Anna Krawczak // W: Dziecko, in vitro, społeczeństwo : ujęcie interdyscyplinarne / redakcja naukowa Anna Krawczak, Ewa Maciejewska-Mroczek, Magdalena Radkowska-Walkowicz. – Warszawa : Oficyna Naukowa, 2018. – S. 232-263
13. Dobrowolna bezdzietność jako nowa jakość życia w świetle wypowiedzi autorów postów internetowych / Emilia Garncarek // W: Jakość życia współczesnego człowieka : wybrane problemy / pod red. nauk. Agnieszki Gawor i Alicji Głębockiej. – Kraków : „Impuls”, 2008. – Strony 103-117
M 61713 KK (Kędzierzyn-Koźle), M 052084 (Kluczbork), M 198882 (Opole)
14. Drobne niedogodności / Ewa Mysłowska. – Warszawa ; [Osowiec] : Aurea Betula, copyright 2024. – 261 stron ; 21 cm.
15. Dylematy prokreacji w ponowoczesnym świecie / Lucjan Kocik // W: Rodzina w obliczu wartości i wzorów życia ponowoczesnego świata / Lucjan Kocik. – Kraków : Kraków : na zlec. Krakowskiej Szkoły Wyższej im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego : Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM, 2006. – S. [24]-308
16. Faceci bez dzieci. Jak ojcostwo i małżeństwo wpływają na mężczyzn i społeczeństwo? / Michał A. Michalski // W: Zostać tatą : stato’22 : największe w Polsce badania o ojcostwie / redakcja merytoryczna Dariusz Cupiał, Anna M. Faszczowa, Dorota Kornas-Biela, Katarzyna Wac. – Lublin, Fundacja Cyryla i Metodego, cop. 2022. – S. 90-98
M 224512 (Opole)
17. Jakość życia współczesnego człowieka : wybrane problemy / pod red. nauk. Agnieszki Gawor i Alicji Głębockiej. – Kraków : „Impuls”, 2008. – 165 s. : il. ; 24 cm.
M 61713 KK (Kędzierzyn-Koźle), M 052084 (Kluczbork), M 198882 (Opole)
18. Kiedy owu nie ma, żołnierzyki są leniwe, beta niska, a marzenie o fasolce niespełnione … : wpływ niepłodności na relacje między partnerami / Marta Trębaczewska // W: Rodzina we współczesnych kontekstach / pod red. Barbary Cieślińskiej i Andrzeja Sadowskiego ; Uniwersytet w Białymstoku. Instytut Socjologii. – Białystok : Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2014. – S. 243-264
19. Kultura bezdzietności : niska dzietność i bezdzietność z wyboru w perspektywie społeczno-ekonomicznej / Olga Smalej. – Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2022. – 243, [2] strony : ilustracje ; 25 cm.
20. Niepłodność : zagadnienia interdyscyplinarne / red. Jerzy Dzierżanowski, Ewa Janiuk, Emilia Lichtenberg-Kokoszk. – Kraków : „Impuls”, 2009. – 132, [3] strony : ilustracje ; 24 cm.
21. Nowe wzorce formowania i rozwoju rodziny w Polsce : przyczyny oraz wpływ na zadowolenie z życia / red. nauk. Anna Matysiak. – 2014. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Scholar, 226, [1] s. : il. (gł. kolor.) ; 21 cm.
22. Odsuwanie w czasie rodzicielstwa i dobrowolna bezdzietność jako nowa jakość życia współczesnych rodzin / Weronika Zaremba // W: W poszukiwaniu jakości życia współczesnej rodziny polskiej / pod. red. Grażyny Makiełło-Jarży. – Kraków : Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM : na zlec. Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2009. – S. 215-227
23. Perspektywy badawcze problematyki zagrożeń życia / Brunon Hołyst. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, cop. 2017. – 682 strony ; 24 cm.
24. Polska bezdzietność z wyboru : medialny dyskurs na początku XXI wieku / Beata Łaciak (Wydział Bezpieczeństwa Narodowego Akademii Sztuki Wojennej w Warszawie) // W: Obrazy życia rodzinnego i intymności : książka dedykowana profesor Annie Kwak / redakcja naukowa Mariola Bieńko, Magdalena Rosochacka-Gmitrzak, Ewa Wideł. – Warszawa : Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2020. – S. 197-212
25. Postawy rodzicielskie a funkcjonowanie społeczne jedynaków / Agnieszka Bochniarz. – Lublin Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2010. – 174 s. : il. ; 24 cm
M 210920 (Opole)
26. Psychospołeczne konteksty relacji rodzinnych /red. Teresa Rostowska, Aleksandra Lewandowska-Walter. – Warszawa : „Difin”, 2019. – 363 s. :il., fotogr., wykr. ; 23 cm.
M 055122 (Brzeg), M 064993 KK (Kędzierzyn-Koźle)
27. Reprodukcja a reżimy sprawności : o macierzyństwie, bezdzietności i niezależnym życiu kobiet z niepełnosprawnościami / Agnieszka Król. – Kraków : Zakład Wydawniczy „Nomos”, 2022. – 413 stron ; 24 cm
28. Status społeczno-ekonomiczny a bezdzietność i rodzicielstwo par / Beata Osiewalska. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, 2019. – 196 stron : wykresy ; 24 cm.
29. Szczerze o życie bez dzieci / Edyta Broda. – Bielsko-Biała : Wydawnictwo Pascal, 2019. – 298, [6] s. ; 21 cm.
30. Wartości w rodzinie :ciągłość i zmiana /red. nauk. Wojciech Muszyński.Toruń :Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010. – 466 s. : il. ; 23 cm.
M 052927 (Kluczbork), M 205109 – M 205111 (Opole)
31. Współczesne związki heteroseksualne: małżeństwa (dobrowolnie bezdzietne), kohabitacje, LAT /Anna Kwak. – Warszawa : „Żak”,cop. 2014. – 410 s. ; 24 cm.
M 213044 (Opole)
32. Wymiary kobiecości i męskości :od psychobiologii do kultury / red. nauk. Bogna Bartosz. – Warszawa ;Eneteia- Wydawnictwo Psychologii i Kultury ; [Wrocław] : Instytut Psychologii Wydziału Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego , cop. 2011. – 382, [1] s. : il. ; 25 cm.
M 205766 (Opole)
33. Zagadnienia małżeństwa i rodzin w perspektywie feministyczno-genderowej / pod red. Krystyny Slany. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2013. – 256 s. : il.. (w tym kolor.) ; 24 cm.
34. Zagrożenia relacji małżeńskich związane z pracą zawodową w percepcji młodych bezdzietnych par / Małgorzata Biedroń // W : Zagrożone człowieczeństwo. T. 1, Zagrożenia w obszarze rodziny, dzieciństwa i okresu dorastania / pod red. Katarzyny Białobrzeskiej i Cezarego Kurkowskiego. – Kraków : Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2012. – S. 57-69
M 054372/I (Kluczbork), M 069113/I (Nysa), M 212068/I (Opole)
35. Zamierzona bezdzietność wyborem autobiograficznym współczesnych kobiet / Bogna Bartosz, Katarzyna Bartak // W : Wymiary kobiecości i męskości : od psychobiologii do kultury / red. nauk. Bogna Bartosz. – Warszawa : Eneteia-Wydawnictwo Psychologii i Kultury, cop. 2011. – S. 19-32
Artykuły z czasopism :
36. Agresja u kobiet i matek bezdzietnych / Elżbieta Napora // Problemy Rodziny. – 1999, nr 4, s. 39-41
37. Bezdzietne małżeństwa a adopcja / Celina Łepecka-Klusek, Anna Sendecka, Michał Bokiniec // Problemy Rodziny. – 1991, nr 5, s. 32-37
38. Bezdzietni z wyboru /Barbara Dolińska // Znak. – 2016, nr 2, s. 46-53
39.„Bezdzietni z wyboru” – niebezpieczna ideologia / Beata Falkowska // Nasz Dziennik (Wyd. zasadnicze). – 2024, nr 155, dod. Magazyn, nr 547, s. M2-M3
40.. Bezdzietność jako nowy fenomen w nowoczesnym świecie / Krystyna Slany, Izabela Szczepaniak-Wiecha. – Tab. // Małżeństwo i Rodzina. – 2003, nr 1, s. 23-28
41. Bezdzietność jako styl życia / Barbara Cieślińska // Pogranicze. Studia społeczne (Białystok). – T. 24 (2014), s. 277-292
Dostępne w Internecie: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.hdl_11320_2860 [Dostęp: 5 kwietnia 2023 r.]
42. Bezdzietność w Europie / Piotr Szukalski // Wiadomości Statystyczne : organ Głównego Urzędu Statystycznego i Polskiego Towarzystwa Statystycznego. – 2003, nr 1, s. 18-29
43. Bezdzietność w małżeństwie / Jerzy Pająk // Małżeństwo i Rodzina 2003, nr 3, s. 51-52
44. Bezdzietność w Polsce / Piotr Szukalski // Wiadomości Statystyczne : organ Głównego Urzędu Statystycznego i Polskiego Towarzystwa Statystycznego. – 2003, nr 2, s. 63-73
45. Bezdzietność wskutek zmian chromosomowych w kariotypie : diagnozowanie i sposób postępowania / Alina T Midro // Ginekologia Praktyczna. – 1999, nr 6, s. 7-10
46. Bezdzietność – wybór czy tolerancja? / Julia Gubalska // Najwyższy Czas! : pismo konserwatywno-liberalne. – 2024, nr 39/40, s. L-LI
47. Bezdzietność – wybór, ograniczenia czy splot okoliczności? : jakościowa analiza procesu pozostawania bezdzietną / Monika Mynarska // Family Forum : roczniki Instytutu Nauk o Rodzinie WTUO. – T. 3 (2013), s. 55-77
Dostępne w Internecie : http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-fa0da6e4-d9c2-4df5-8e48-31d39df3ea08 [Dostęp: 5 kwietnia 2023 r.]
48. Bezdzietność z wyboru i jej związki z wybranymi zachowaniami konsumpcyjnego stylu życia mieszkańców wsi i miast = Childlessness by choice and its relationship with selected behaviors of the consumer lifestyle among rural and urban resident / Emilia Komorowska (Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej), Ewelina Kukawska (Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej) // Rozprawy Społeczne. – T. 9, nr 1 (2015), s. 70-78
Dostępne w Internecie: http://rozprawyspoleczne.edu.pl/pdf-111085-41284?filename=CHILDLESSNESS%20BY%20CHOICE.pdf [Dostęp: 5 kwietnia 2023 r.]
49. Bezdzietność z wyboru jako temat telewizji śniadaniowej / Elwira Anna Bonisławska // Media i Medioznawstwo. – 2013, nr 1, s. 45-56
50. Bezdzietność z wyboru w konfrontacji z podstawowymi wartościami małżeństwa. Perspektywa katolickiej teologii moralnej / Konrad Józef Glombik // Family Forum (Opole). – 2012, nr (2), s..11-29
51. Biopolityczne „dziecko” – monstrum i widmo „wolności od dzieci” /Bartosz Dąbrowski // Czas Kultury. – 2014, nr 6, s. 28-34
52. Cechy współczesnego macierzyństwa / Joanna Pawelska. – Bibliogr. // Małżeństwo i Rodzina. – 2005, nr 1-2, s. 28-39
53. Czy „pułapka niskiej dzietności” w województwie opolskim? Perspektywa socjologiczna / Teresa Sołdra-Gwiżdż // Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. – Nr 309 (2017), s. 39-48
54. Demograficzne przemiany rodziny – wyzwania dla współczesnych społeczeństw / Piotr Szukalski // Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny. – 2004, z. 4, s. [169]-186.
Dostępne w Internecie: http://repozytorium.amu.edu.pl:8080/bitstream/10593/6761/1/11_Piotr_Szukalski_Demograficzne%20przemiany%20rodziny_169-186.pdf [Dostęp: 5 kwietnia 2023 r.]
55. Dobrowolna bezdzietność a przemiany tożsamości płci współczesnych kobiet i mężczyzn / Emilia Garncarek // Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica. – [Z.] 51 (2014), s. 97-116
Dostępne w Internecie: https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/8701/097_116_garncarek.pdf?sequence=1&isAllowed=y [Dostęp: 5 kwietnia 2023 r.]
56. Dziecinny ruch : bezdzietność ma być modna : część z nich rezygnuje z potomstwa z troski o klimat, a część z troski o komfortowe życie : antydziecięcy ruch, czyniący cnotę z nieposiadania pociech, robi na Zachodzie coraz większą karierę / Piotr Artur Włoczyk // Do Rzeczy : tygodnik Lisickiego. 2019, nr 26, s. 78-79
57. Fenomen dobrowolnej bezdzietności we współczesnych wysoko rozwiniętych społeczeństwach / Krystyna Slany, Izabela Szczepaniak // Małżeństwo i Rodzina. – 2003, nr 5, s. 1-5
Dostępne w Internecie : https://psychologia.edu.pl/czytelnia/58-maestwo-i-rodzina/674-fenomen-dobrowolnej-bezdzietnosci-we-wspolczesnych-wysoko-rozwinietych-spoleczenstwach.html https://docplayer.pl/35791052-Krystyna-slany-izabela-szczepaniak.html [Dostęp: 5 kwietnia 2023 r.]
58. Historia bezdzietności / Justyna Sobolewska // Polityka. – 2020, nr 11, s. 74
59. Integralność, samodzielność i celibat / Agnieszka Gajewska // Czas Kultury. – 2014, nr 6, s. m12-19
60. Karieriowiczka i egoistka : opór polskich „bezkidek” wobec presji społecznej posiadania dzieci : analiza przekazów na platformie TikTok = Careerist and egotist : resistance of Polish”childfree’ women to social pressure of having children : analysis of the messages on TikTok platform / Monika Ryndzionek (Wydział Nauk Społecznych. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie) // Kultura i Edukacja = Culture and Education. – 2024, nr 1, s. 189-205
61. Kobiece ciało jako przedmiot kontroli społecznej / Emilia Garncarek . – Bibliogr. // Przegląd Socjologiczny. – T. 59, [z.] 3 (2010), s. 55-69
62. Kobieta-matka vs. kobieta nie-matka / Dorota Ruszkiewicz // Family Forum (Czasopismo elektroniczne). – 2020, T. 10, s. 159-178
Dostępne w Internecie : https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/ff/article/view/1940/2899
63. Korzyści wynikające z braku doświadczania macierzyństwa : poglądy kobiet bezdzietnych /Dorota Ruszkiewicz // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2015, nr 3, s. 37-44
64. Macierzyństwo niebiologiczne kobiet bezdzietnych / Dorota Ruszkiewicz // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2014, nr 10, s. 35-42
65. Małżeństwa bezdzietne z wyboru w świetle literatury psychologicznej / Alicja Kalus. – Bibliogr. // Problemy Rodziny. – 2001, nr 4-6, s. 15-19
66. Małżeństwo jako wartość. Studium empiryczne / Zofia Dąbrowska // Małżeństwo i Rodzina. – 2003, nr 1, s. 3-11
67. Matkujące światu inaczej, czyli dlaczego kobiety nie decydują się na dziecko / z Justyną Dąbrowska rozmawia Paulina Chołda // Charaktery. – 2022/2023, nr 12-1, s. 46-50
68. Negatywne aspekty niezrealizowania macierzyństwa – poglądy i odczucia kobiet bezdzietnych / Dorota Ruszkiewicz. – Bibliogr. // Pedagogika Rodziny. – 2015, nr 5-4, s. 169-183
Dostępne w Internecie: https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Pedagogika_Rodziny/Pedagogika_Rodziny-r2015-t5-n4/Pedagogika_Rodziny-r2015-t5-n4-s169-183/Pedagogika_Rodziny-r2015-t5-n4-s169-183.pdf [Dostęp: 5 kwietnia 2023 r.]
69. Nietypowe małżeństwa w Polsce / Zofia Dąbrowska // Małżeństwo i Rodzina. – 2005, nr 3, s. 3-12
70. O zjawisku bezdzietności z wyboru / Maria Engler // Remedium. – 2022, nr 10, s. 22-27
71. Planeta wolna od dzieci? Między pragnieniem wymarcia a nadzieją na nieśmiertelność / Monika Bakke // Czas Kultury. – 2014, nr 6, s. 4-10
72. Spóźnione poczęcie : czy grozi nam bezdzietność? / Nancy Gibbs, Janice M. Horowitz, Julie Rawe // Forum. – 2022, nr 16, s. 6-9
73. Sprawozdanie z I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Bezdzietność jako problem współczesnego świata ” / Ewa Kiełek-Rataj // Family Forum. – 2014, nr 4, s.305-308
74. Ślub, rozwód, kohabitacja w opinii Polek i Brytyjek / Dagmara Dobosz. Tab. – Bibliogr. // Pedagogika Społeczna. – 2012, nr 4, s. 83-96
75. Typy kobiecości a cele życiowe młodych bezdzietnych studentek Uniwersytetu Zielonogórskiego / Anna Gąsiorek, // Dyskursy Młodych Andragogów . – T.22 (2021), s. 367-378
76. Voluntarily childless men: socio-cultural reasons why young Poles are not assuming a parental role / Emilia Garncarek // Przegląd Socjologii Jakościowej. – T.18, nr 1 (2022), s. 112-130
Dostępne w Internecie: https://czasopisma.uni.lodz.pl/socjak/article/view/12863/12466 [Dostęp: 5 kwietnia 2023 r.]
77. Wojownicy strzelają ślepakami /Joanna Drosio-Czaplińska // Polityka. – 2014, nr 44, s. 31-33
Elżbieta Trojan – Regionalny Zespół Placówek Wsparcia Edukacji. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Opolu
Aktualizacja – październik 2024 r.
