Zestawienie bibliograficzne „Liczba Pi” opracowane zostało z okazji Dnia Liczby Pi, który obchodzony jest 14 marca. Datę tę wybrano nieprzypadkowo – w Stanach Zjednoczonych zapisuje się ją jako 3.14, co stanowi przybliżoną wartość liczby Pi.
Pi (3,14) jest jedną z pierwszych odkrytych przez człowieka liczb niewymiernych. Oznacza stosunek długości obwodu koła do długości jego średnicy. Jako pierwszy wartość liczby Pi, z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku, obliczył najprawdopodobniej Archimedes w III w. p.n.e. Jednak odkryli ją ci, którzy wymyślili koło, czyli Sumerowie. Informacje o Pi znajdują się też w Piśmie Świętym, bo liczba ta pojawia się przy okazji budowy świątyni Salomona. Pi badali również Egipcjanie, którzy podawali, że jest to 16/9 podniesione do kwadratu, co było już dosyć dokładnym przybliżeniem tej liczby.
Na początku XVII w. niemiecki matematyk Ludolph van Ceulen, podał jej rozwinięcie z dokładnością do 35 miejsc po przecinku. Po śmierci uczonego liczbę Pi wyryto na jego nagrobku i właśnie dzięki niemu liczba Pi bywa nazywana „ludolfiną”. Pod koniec XIX w. brytyjski matematyk amator William Shanks obliczył wartość liczby Pi z dokładnością do 707 miejsc po przecinku. Ponieważ obliczenia prowadził ręcznie, osiągnięcie to zajęło mu 15 lat.
(źródło: https://dzieje.pl/rozmaitosci/swieto-liczby-pi )
Poniżej prezentowane zestawienie bibliograficzne w wyborze liczy 39 opisów bibliograficznych. Bibliografia została sporządzona na podstawie baz danych Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu i baz Biblioteki Narodowej. Materiał bibliograficzny uporządkowany został alfabetycznie, z podziałem na wydawnictwa zwarte i artykuły w czasopismach. Książki dostępne w PBW w Opolu i/lub filiach oznaczone są sygnaturą.
Książki:
1. Los i reguła, czyli porządek z chaosu (Ordo ab Chao) / Mieczysław Szyszkowicz // W : Efekt motyla. 3, Od teorii chaosu deterministycznego do indeterminizmu praktyki literackiej i artystycznej : studia / pod red. Kordiana Bakuły i Doroty Heck. – Kraków : Księgarnia Akademicka, cop. 2017. – S. 27-37
2. Opowiadanie o liczbie pi. Cz. 1 / Krystyna Dałek. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1991. – 30, [2] s. : il. ; 21 cm.
3. Pi : biografia najbardziej tajemniczej liczby na świecie / Alfred S. Posamentier, Ingmar Lehmann ; przeł. Joanna i Adam Skalscy ; posł. autorstwa Herberta A. Hauptmana, laureata Nagrody Nobla. – Warszawa : Prószyński Media, 2016. – 319 s. : il. ; 21 cm. – (Na Ścieżkach Nauki)
4. [Pi] 3,14… / Paweł Jarek [et al.]. – Toruń : „Aksjomat” : Towarzystwo Upowszechniania Wiedzy i Nauk Matematycznych. Wydział Matematyki i Informatyki UMK Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, cop. 2004. – 88 s. : rys., wykr. ; 24 cm. – (Miniatury Matematyczne ; 14)
5. Pi razy drzwi czyli Dziwne przypadki matematyki / Mickaël Launay ; przekład: Krzysztof Rejmer. – Łódź : Feeria Science / Wydawnictwo JK, 2017. – 308, [1] s. : il. ; 21 cm.
M 218969 (Opole)
6. Świętujemy z liczbą π / Anna Cerasoli ; ilustracje: Federico Mariani ; przekład: Agnieszka Liszka-Drążkiewicz. – Gdańsk : Adamada, 2022. – 90, [6] s. : il. ; 23 cm.
7. Tajemnice liczby π : dlaczego niemożliwa jest kwadratura koła? / Joaquín Navarro ; przeł. Wiktor Bartol. – Barcelona : RBA Coleccionables ; Warszawa : Buka Books Sławomir Chojnacki, cop. 2012. – 142, [1] s. : il. ; 24 cm. – (Świat Jest Matematyczny ; t. 6)
8. Żywot Pitagorasa : historia liczby π : inscenizacje matematyczne / Bożena Prystupa. – Opole : „Nowik”, 2001. – 48 s. : il. ; 21 cm.
M 182652 (Opole)
Artykuły w czasopismach:
9. Adrian z Metzu – π po raz dziewiąty / Witold Więsław // Matematyka. – 2001, nr 5, s. 270-271
10. Christian Huygens – π po raz dziesiąty / Witold Więsław // Matematyka. – 2001, nr 6, s. 328-329
11. Euler i jego kwadratury – π po raz czternasty / Witold Więsław // Matematyka. – 2002, nr 4, s. 201-202
12. Europejskie początki : π po raz szósty / Witold Więsław // Matematyka. – 2001, nr 2, s. 72-73
13. Ferdinand Lindemann : π po raz dziewiętnasty / Witold Więsław // Matematyka. – 2003, nr 3, s. 139-140
14. Igła Buffona : π po raz dwudziesty / Witold Więsław // Matematyka. – 2003, nr 4, s. 203-203
15. Indie, czyli π po raz czwarty / Witold Więsław // Matematyka. – 2000, nr 5, s. 266-267
16. Islam, czyli π po raz piąty / Witold Więsław // Matematyka. – 2001, nr 1, s. 12-13
17. Jak Archimedes zmierzył koło? / Witold Więsław // Matematyka. – 1998, nr 4, s. 203-206
18. John Wallis – π po raz trzynasty / Witold Więsław // Matematyka. – 2002, nr 3, s. 137-139
19. Koła w zeszycie – π po raz dwudziesty drugi / Witold Więsław // Matematyka. – 2003, nr 6, s. 326-328
20. Kontemplacja liczby „pi” jako przykład otwarcia się na prawdę o rzeczywistości / Zdzisław Pluta // Koszalińskie Studia i Materiały. – Nr 9 (2006), s. 249-261
21. Konstrukcja Viety : π po raz siódmy / Witold Więsław // Matematyka. – 2001, nr 3, s. 140
22. Liczba Pi : [wiersz] / Wisława Szymborska // Matematyka. – 1996, nr 6, s. 3 okł.
23. Ludolfina – π po raz ósmy / Witold Więsław // Matematyka. – 2001, nr 4, s. 205
24. Magia wzorów : π po raz dwudziesty pierwszy / Witold Więsław // Matematyka. – 2003, nr 5, s. 265-266
25. Międzynarodowy Dzień Liczby PI: scenariusz otwartej lekcji matematyki dla uczniów klas I-II szkoły ponadgimnazjalnej oraz dla gimnazjalistów klas III / Anna Maliszewska, Anna Rajkowska, Magdalena Olczyk // Wszystko dla Szkoły. – 2012, nr 9, s. 4-5
26. O kole i walcu, czyli π po raz pierwszy / Witold Więsław // Matematyka. – 2000, nr 2, s. 74
27. O kole, kuli i walcu, czyli π po raz drugi / Witold Więsław // Matematyka. – 2000, nr 3, s. 135-136
28. O kole po chińsku, czyli π po raz trzeci / Witold Więsław // Matematyka. – 2000, nr 4, s. 203-204
29. O liczbie π równej 3.141592653589793238462… z perspektywy teorii prawdopodobieństwa i nie tylko. Cz. 1 / Ryszard Rębowski // Zeszyty Naukowe – Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy. – Nr 7 (2011), s. 29-51
* Dostępne w Internecie: https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Zeszyty_Naukowe_Panstwowej_Wyzszej_Szkoly_Zawodowej_im_Witelona_w_Legnicy/Zeszyty_Naukowe_Panstwowej_Wyzszej_Szkoly_Zawodowej_im_Witelona_w_Legnicy-r2011-t7/Zeszyty_Naukowe_Panstwowej_Wyzszej_Szkoly_Zawodowej_im_Witelona_w_Legnicy-r2011-t7-s29-51/Zeszyty_Naukowe_Panstwowej_Wyzszej_Szkoly_Zawodowej_im_Witelona_w_Legnicy-r2011-t7-s29-51.pdf [dostęp: 5.03.2024 r.]
30. O liczbie π równej 3.141592653589793238462… z perspektywy teorii prawdopodobieństwa i nie tylko. Cz. 2 / Ryszard Rębowski // Zeszyty Naukowe – Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy. – Nr 7 (2011), s. 53-69
31. Pi-storia (czyli historia liczby Pi) / Tadeusz Ostrowski // Prace Gorzowskiego Stowarzyszenia Naukowego. – [Z.] 1 (2007), s. 151-156
32. Polskie wątki – π po raz dwunasty / Witold Więsław // Matematyka. – 2002, nr 2, s. 70-71
33. Rekordy : π po raz siedemnasty / Witold Więsław // Matematyka. – 2003, nr 1, s. 11-13
34. Rozwijamy myślenie matematyczno-ekonomiczne : szkolny tydzień matematyki / Ilona Jabłkowska // Biblioteka w Szkole. – 2020, nr 2, s. 30-32
35. Słynne wzory – π po raz szesnasty / Witold Więsław // Matematyka. – 2002, nr 6, s. 334-335
36. 3.14 : czyli imieniny liczby π / Ryszard Rębowski // Zeszyty Naukowe – Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy. – Nr 7 (2011), s. 21-28
37. Wzór Viety – π po raz jedenasty / Witold Więsław // Matematyka. – 2002, nr 1, s. 13-13
38. Ułamki łańcuchowe : π po raz osiemnasty / Witold Więsław // Matematyka. – 2003, nr 2, nr 2, s. 82-83
39. Wyniki jakościowe – π po raz piętnasty / Witold Więsław // Matematyka. – 2002, nr 5, s. 265-266
Oprac. Anna Zacłona
Wydział Informacji, Bibliografii i Udostępniania Zbiorów
PBW w Opolu
