Książki:
1. Akropol i Wenecja : o podróżach imaginacyjnych i rzeczywistych Zbigniewa Herberta i Predraga Matvejevicia / Damian Kubik // W : Słowiańskie tropy : studia collectanea in honorem Juliani Kornhauser / pod red. Aleksandry Borowiec i Magdaleny Dyras. – Kraków : Wydawnictwo „Scriptum” Tomasz Sekunda, 2017. – S. 323-339
* Dot. m.in. książki Z. Herberta „Labirynt nad morzem”
2. Architektura dzieła i chwile wieczności – przedstawione w esejach Zbigniewa Herberta / Tomasz Bocheński // W : Twórczość Zbigniewa Herberta : studia / red. Marzena Woźniak-Łabieniec, Jerzy Wiśniewski. – Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, cop. 2001. – S. 149-170
M 186991 (Opole)
3. Ewolucja postaci Dionizosa w tekstach Zbigniewa Herberta / Piotr Krzyżowski // W : Dionizos i dionizyjskość : mit, sztuka, filozofia, nauka / pod red. Tomasza Drewniaka i Aliny Dittmann ; Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie, Viadukt – Verlag Gőrlitz. – Nysa : Oficyna Wydawnicza Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie ; Görlitz : Viadukt – Verlag, 2009. – S. 267-276
M 066625 (Nysa), M 213483 (Opole)
4. Funkcje nazw własnych w esejach Zbigniewa Herberta „Barbarzyńca w ogrodzie” (na przykładzie szkicu „U Dorów”) / Karolina Czemplik // W : Funkcje nazw własnych w kulturze i komunikacji / red. nauk. Irena Sarnowska-Giefing, Mieczysław Balowski, Magdalena Graf ; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej. – Poznań : Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej : Instytut Naukowo-Wydawniczy Maiuscula, 2015. – S. 119-126
5. Herbert-Hermes : konteksty nowoczesności w esejach, dramatach i wierszach Zbigniewa Herberta / Artur Grabowski. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013. – 320, [1] s. : il. ; 24 cm.
6. Herbert – znieruchomienia / Andrzej Skrendo // W : Nagła wyspa : studia i szkice o pisarstwie Zbigniewa Herberta / pod red. Pawła Próchniaka. – Lublin : Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, 2015. – S. 85-107
* „Martwa natura z wędzidłem”
7. Historia, filozofia, poezja – i z powrotem / Artur Grabowski // W : W ogrodzie świata : profesorowi Aleksandrowi Fiutowi na siedemdziesiąte urodziny / pod red. Łukasza Tischnera i Józefa Wróbla. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2015. – S. 339-352
* Dot. m.in. „Mistrz z Delft” i inne utwory odnalezione
8. Język esejów Herberta : między poezją a nauką / Jan Fellerer ; z franc. przetł. Barbara Sosień // W : Zbigniew Herbert i poetyka daru / pod red. Brigitte Gautier i Macieja Urbanowskiego. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2020. – S. 77-83
9. Kłusownik i myśliwi : prywatna historia sztuki Zbigniewa Herberta / pod red. Justyny Pyzi i Józefa M. Ruszara. – Kraków : Instytut Literatury, 2020. – 399, [1] s., [48] s. tablic : il. ; 24 cm.
M 059232 (Kluczbork), M 070262 (Nysa), M 221247 (Opole)
10. Kreacyjność i kreatywność języka literackiego i (plastycznego) na przykładzie twórczości Zbigniewa Herberta / Paweł W. Maciąg // W : Świat słów : jedność w różności / red. Małgorzata Pachowicz i Krystyna Choińska. – Tarnów : Wydawnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, 2017. – S. 363-371
11. Malarze farbą, pisarze słowem malują : nazwy barw w eseistycznej twórczości Zbigniewa Herberta / Magdalena Telążka // W : Kulturowy wymiar słowa, obrazu, dźwięku, milczenia i ciszy / pod red. Jolanty Bujak-Lechowicz. – Szczecin : Volumina.pl Daniel Krzanowski, 2015. – S. 123-137
12. O ekfrastycznych esejach Zbigniewa Herberta / Malwina Kochańska // W : Literatura i rzeczywistość : studenckie zmagania z literaturą / red. nauk. Martyna Ujma ; redaktorzy pomocniczy Izabela Kuśnierek, Julita Paprotna, Michał Wilk ; [copyright © for texts by Paulina Dukiewicz, Malwina Kochańska, Beata Kulej-Wachowska, Patrycja Musik, Łukasz Piskorski, Patrycja Rudzka, Michał Siciński, Martyna Ujma]. – Częstochowa : Koło Literackie Anafora, 2019. – S. 107-126
13. Od Akropolu do Sprawy Samos : polisemia i ambiwalencja mitu ateńskiego w „Labiryncie nad morzem” Zbigniewa Herberta / Anne-Marie Monluçon ; z fran. przetł. Barbara Sosień // W : Zbigniew Herbert i poetyka daru / pod red. Brigitte Gautier i Macieja Urbanowskiego. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2020. – S. 99-113
14. Od mitologii konieczności do niemitologii wyboru : o „Królu mrówek” Zbigniewa Herberta / Magdalena Przybylska // W : Cóż wiesz o pięknem? : szkice o literaturze, języku, muzyce i filmie / pod red. Tomasza Mizerkiewicza, Wiesława Ratajczaka. – Poznań, 2007. – S. 239-252
15. „Patrzeć aż do zawrotu głowy” : eseje, wiersze i sztuka kolażu / Józef Maria Ruszar // W : Kłusownik i myśliwi : prywatna historia sztuki Zbigniewa Herberta / pod red. Justyny Pyzi i Józefa M. Ruszara. – Kraków : Instytut Literatury, 2020. – S. 19-46
M 221247 (Opole)
16. Piero della Francesca „Madonna brzemienna” : wiersz Jana Polkowskiego w kontekście esejów Zbigniewa Herberta i prozy Gustawa Herlinga-Grudzińskiego / Józef Maria Ruszar // W : „Odcisk palca – rozległy labirynt” : prace ofiarowane profesorowi Wojciechowi Ligęzie na jubileusz siedemdziesięciolecia / red. Mateusz Antoniuk, Dorota Siwor. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2021. – S. 279-295
17. „Posłuszni własnym instynktom” : Etruskowie Herberta / Witold Dobrowolski // W : Kłusownik i myśliwi : prywatna historia sztuki Zbigniewa Herberta / pod red. Justyny Pyzi i Józefa M. Ruszara. – Kraków : Instytut Literatury, 2020. – S. 97-117
* „O Etruskach”
M 221247 (Opole)
18. Sens kobaltu : Zbigniewa Herberta i Tadeusza Różewicza spotkania z malarzami / Joanna Adamowska. Kraków : Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2018. – 316, [4] s., [16] s. tablic : fotografie ; 24 cm.
M 059251 (Kluczbork), M 070274 (Nysa), M 221267 (Opole)
19. Spór czy lament ? : wokół problemów aksjologicznych w eseistyce polskiej (1957-1986) : Stanisław Ossowski, Jan Strzelecki, Antoni Kępiński, Henryk Elzenberg, Leszek Kołakowski, Zygmunt Kubiak, Mieczysław Jastrun, Zbigniew Herbert, Andrzej Kijowski, Ludwik Flaszen, Jan Błoński / Dorota Heck. – Wrocław : Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, 1996. – 194, [1] s. ; 21 cm.
20. Świat gotyku w esejach Zbigniewa Herberta „Barbarzyńca w ogrodzie” / Maria Gołębiewska. – Gniezno : „Gaudentinum”, 1998. – 62, [1] s. ; 16 cm.
21. Tautologia i dysjunkcja : „Narcyz” Herberta / Tomasz Tomasik // W : Nie powinien przysyłać Syna : etyczne i metafizyczne aspekty twórczości Zbigniewa Herberta / pod red. Józefa Marii Ruszara. – Kraków : JMR Trans-Atlantyk : Instytut Myśli Józefa Tischnera, 2018. – S. 209-220
M 220676 (Opole)
22. Zbigniew Herbert w ogrodzie sztuk : szkice literackie / Jacek Rozmus. – Kraków : Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2007. – S. 164-207 : Słowo bez szansy wcielenia : o „Labiryncie nad morzem”
M 197216 (Opole)
23. Zbigniewa Herberta lekcja sztuki / Bogdana Carpenter // W : Poznawanie Herberta 2 / wybór i wstęp Andrzej Franaszek. – Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2000. – S. 213-226
M 59032 (Kędzierzyn-Koźle), M 050253/II (Kluczbork), M 058394/II (Nysa), C 178593/II M 179187/II (Opole)
24. „Zbliżyć się na odległość jednego człowieka…” : postkolonialna lektura esejów Zbigniewa Herberta / Michał Kopczyk // W : Świat piękny i bardzo różny : szkice o wojażach Pana Cogito / pod red. Józefa Marii Ruszara i Doroty Siwor. – Kraków : JMR Trans-Atlantyk : Instytut Myśli Józefa Tischnera, 2018. – S. 203-225
25. Zmienność i trwanie : o eseistyce Zbigniewa Herberta / Piotr Siemaszko. – Bydgoszcz : „Świadectwo”, 1996. – 179 s. ; 21 cm.
26. Znaczenie ekfrazy dla poetyki narracji eseistycznej : formy ocalania wartości i doświadczania piękna w eseistyce Zbigniewa Herberta / Jan Księżyk. – Lublin : Wydawnictwo KUL, 2017. – 129, [1] s. ; 21 cm.
Artykuły w czasopismach:
27. Dwa klucze do bogów antycznych (Herbert i Kubiak) / Paweł Czapczyk // Twórczość. – 2011, nr 4, s. 80-88
28. Dwa modele postrzegania historii : Herodot Cypriana Norwida i Tukidydes Zbigniewa Herberta / Tomasz Barszcz // Przegląd Humanistyczny. – 2020, nr 1, s. 19-32
* Dot. m.in. „Labiryntu nad morzem” Z. Herberta
Dostępne w Internecie: https://bibliotekanauki.pl/articles/971957 [dostęp: 16.11.2023 r.]
29. Epitafium dla poety / Marek Klecel // Twórczość. – 2018, nr 11, s. 134-139
* „Labirynt nad morzem”
Dostępne w Internecie: https://tworczosc.com.pl/artykul/epitafium-dla-poety/ [dostęp: 16.11.2023 r.]
30. Esej i ekfraza : (Herbert-Bieńkowska-Bieńczyk) / Roma Sendyka // Przestrzenie Teorii. – [Nr] 11 (2009), s. 41-61
* Dostępne w Internecie: https://bibliotekanauki.pl/articles/1392824 [dostęp: 16.11.2023 r.]
31. Esej podróżniczy jako świadectwo percepcji : na przykładzie eseistyki Zbigniewa Herberta / Joanna Przyklenk // Język Artystyczny. – T. 14 (2010), s. 83-97
* Dostępne w Internecie: https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Jezyk_Artystyczny/Jezyk_Artystyczny-r2010-t14/Jezyk_Artystyczny-r2010-t14-s83-97/Jezyk_Artystyczny-r2010-t14-s83-97.pdf [dostęp: 16.11.2023 r.]
32. Europejskie memento / Krzysztof Koc // Nowa Polszczyzna. – 2007, nr 4, s. 11-17
* Pamięć i tożsamość w kształceniu polonistycznym. Analiza tekstów: fragmenty „Szkiców piórkiem” Andrzeja Bobkowskiego, esej Zbigniewa Herberta „Lekcja łaciny”, szkic Ryszarda Kapuścińskiego „Będziemy pławić konie we krwi” oraz rozdział książki Wojciecha Tochmana „Jakbyś kamień jadła”
33. Filozofia nauczania, czyli o podmiotowości raz jeszcze/ Krzysztof Koc // Polonistyka. – 2010, nr 2, s. 26-31
* „Lekcja łaciny”
34. Herbert, Narcyz i mucha albo Proces tekstotwórczy jako praca reinterpretacji / Mateusz Antoniuk // Konteksty Kultury. – [Nr] 15, z. 1 (2018), s. 65-82
* „Narcyz”
Dostępne w Internecie: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/146979/antoniuk_herbert_2018.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 16.11.2023 r.]
35. Herbert, ten sam, ale trochę inny / Mateusz Antoniuk // Dekada Literacka. – 2008, nr 5/6, s. 138-145
* Zawiera rec. książki: Mistrz z Delft i inne utwory odnalezione / Zbigniew Herbert. – Warszawa, 2008
36. Herbertowska lekcja „czytania obrazu” : „Martwa natura z wędzidłem” / Małgorzata Imperowicz-Jurczak // Polonistyka. – 2007, nr 4, s. 32-36
37. Grecki labirynt Zbigniewa Herberta / Stanisław Kasprzysiak // Zeszyty Literackie. – 2002, nr 4, s. 134-141
* Dot. książki „Labirynt nad morzem”
38. Jak został wyciosany „Kamień z katedry” Zbigniewa Herberta / Dorota Bielawska // Twórczość. – 2004, nr 2/3, s. 226-231
39. Kondycja „barbarzyńcy”, czyli w „świecie” „relegere” Zbigniewa Herberta (esej „O albigensach, inkwizytorach i trubadurach”) / Dariusz Konrad Sikorski // Świat Tekstów Rocznik Słupski. – Nr 10 (2012), s. 103-114
* Dostępne w Internecie: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-b0c02a16-ad42-4c3c-8754-e83b1d7e8e12 [dostęp: 16.11.2023 r.]
40. „Król mrówek” – Herberta traktat o dojrzałej miłości / Piotr Sobolczyk // Dekada Literacka. – 2010, nr 1/2, s. 156-165
41. [Król mrówek – recenzja] / Adam Poprawa // Odra. – 2001, nr 10, s. 106-107
42. [Król mrówek – recenzja] / Anna Arno, Anna Świderkówna // Zeszyty Literackie. – 2002, nr 1, s. 90-93, 169-171
43. [Król mrówek – recenzja] / Jerzy Gizella // Topos. – 2002, nr 1/2, s. 188-190
44. [Król mrówek – recenzja] / Marta Wyka // Nowe Książki. – 2001, nr 8, s. 30-31
45. [Król mrówek – recenzja] / Mirosław Dzień // Kwartalnik Artystyczny : Kujawy i Pomorze. – 2001, nr 3, s. 191-196
46. [Król mrówek – recenzja] / Ryszard Matuszewski // Więź. – 2001, nr 8, s. 180-186
47. [Król mrówek – recenzja] / Tomasz Garbol // Ethos. – 2001, nr 3, s. 251-259
48. „Labirynt nad morzem” / Zbigniew Herbert ; rozm. przepr. Andrzej Babuchowski // Zeszyty Literackie. – 2001, nr 1, s. 115-118
49. [Labirynt nad morzem – recenzja] / Anna Legeżyńska // Polonistyka. – 2001, nr 6, s. 370-374
50. [Labirynt nad morzem – recenzja] / Gertruda Wichary // Warsztaty Polonistyczne. – 2001, nr 1, s. 116-118
51. [Labirynt nad morzem – recenzja] / Iwona Misiak // Fraza. – 2001, nr 1/2, s. 301-302
52. [Labirynt nad morzem – recenzja] / Janusz Drzewucki // Twórczość. – 2001, nr 1, s. 99-106
53. [Labirynt nad morzem – recenzja] / Mirosław Dzień // Kwartalnik Artystyczny. – 2001, nr 1, s. 171-175
54. [Labirynt nad morzem – recenzja] / Jacek Łukasiewicz // Nowe Książki. – 2001, nr 1, s. 11-12
55. [Labirynt nad morzem – recenzja] / Janusz Drzewucki // Twórczość. – 2001, nr 1, s. 99-106
56. Martwa natura w wędzidle stereotypu : wizje sztuki holenderskiej Zbigniewa Herberta i problem z ich recepcją / Piotr Oczko // Biuletyn Historii Sztuki. – 2016, nr 1, s. 93-114
57 [Martwa natura z wędzidłem – recenzja] / Anna Łukowska // Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio I, Philosophia-Sociologia. – Vol. 19 (1994), s. 174-178
58. [Martwa natura z wędzidłem – recenzja] / Stefan Kiedroń // Acta Universitatis Wratislaviensis. Neerlandica Wratislaviensia. – Nr 9 (1996), s. 105-107
59. Mitologia codzienności, mitologia prywatności : kulturowy dialog z tradycją europejską, czyli „Król mrówek” Zbigniewa Herberta / Martyna Markowska // Topos. – 2004, nr 3/4, s. 207-210
60. Niedoceniona mitologia niedocenionych : refleksje o „Królu mrówek” Zbigniewa Herberta, czyli tragiczna próba oswojenia okrucieństwa bogów / Jakub Jurkowski // Colloquia Litteraria. – 2015, [nr] 2, s. 85-104
* Dostępne w Internecie: https://bibliotekanauki.pl/articles/624158 [dostęp: 16.11.2023 r.]
61. Nie-rzeczywistość : o eseistyce Zbigniewa Herberta / Łukasz Musiał // Przegląd Polityczny. – Nr 89 (2008), s. 30-34
62. Podróże Pana Cogito : (o eseistyce Zbigniewa Herberta) / Andrzej Kaliszewski // Pismo Literacko-Artystyczne. – 1987, nr 4, s. 36-50
63. Poetyka mitu Herberta : na marginesie „Króla mrówek” / Roman Bobryk // Conversatoria Litteraria. – R. 1 (2007), s. 193-204
64. „Prawda widzenia” o zmyśle wzroku w esejach Zbigniewa Herberta / Dorota Kozicka // Ruch Literacki. – 2006, z. 6, s. 597-616
65. Przeciw „tryumfowi antropomorficznej bestii” : (prywatnie o „prywatnej mitologii” Zbigniewa Herberta) / Katarzyna Kuczyńska-Koschany // Polonistyka. – 2001, nr 9, s. 531-536
* „Król mrówek” jako lektura szkolna
66. Przypisy do historii : dzieje świata w esejach Zbigniewa Herberta („Barbarzyńca w ogrodzie”, „Martwa natura z wędzidłem”, „Labirynt nad morzem”) / Dorota Poślednia // Filologia Polska. – [T.] 5 (2013), s. 211-219
67. Radość ponownego spojrzenia : kategoria powtórzenia w esejach Zbigniewa Herberta / Michał Kopczyk // Teksty Drugie. – 2013, nr 5, s. 216-233
* Dostępne w Internecie: https://rcin.org.pl/Content/62237/WA248_79313_P-I-2524_kopczyk-radosc_o.pdf [dostęp: 16.11.2023 r.]
68. Sacrum i dzieło – lekcja z obrazem / Monika Kołosińska // Polonistyka. – 2001, nr 9, s. 554-557
* Lekcja dotycząca obrazu Piero della Francesca „Narodzenie Chrystusa” oraz fragmentu eseju Zbigniewa Herberta „Piero della Francesca” ze zbioru „Barbarzynca w ogrodzie”
69. Sekret życia, tajemnica sztuki / Paweł Czapczyk // Twórczość. – 2010, nr 1, s. 113-115
* Zawiera rec. książki: „Mistrz z Delft” i inne utwory odnalezione / Zbigniew Herbert. – Warszawa, 2008
70. Siena w literaturze polskiej XX wieku : Iwaszkiewicz – Miłosz – Herbert / Helena Markowska // Pamiętnik Literacki. – 2017, z. 2, s. 99-111
* Dot. m.in. eseju „Siena” Zbigniewa Herberta
Dostępne w Internecie: https://www.rcin.org.pl/dlibra/publication/83222/edition/64677/content [dostęp: 16.11.2023 r.]
71. Sztuka czy rzemiosło? : wokół eseju Zbigniewa Herberta / Ewa Kujaszewska // Język Polski w Gimnazjum. – 2012/2013, nr 3, s. 90-98
* Analiza eseju „Cena sztuki” pochodzącego ze zbioru „Martwa natura z wędzidłem”
72. Test polonistyczny jako narzędzie przydatne do sprawdzania i kształcenia umiejętności analizy i interpretacji eseju literackiego / Bożena Mlonka // Język Polski w Liceum. – 2003/2004, nr 1, s. 62-79
73. Tulipanów gorzki zapach / Andrzej Zawada // Odra. – 1993, nr 11, s. 99-101
* Zawiera rec. książki: Martwa natura z wędzidłem / Zbigniew Herbert. Wrocław, 1993
74. Tulipomania / Michał Komar // Tygodnik Powszechny. – 2001, nr 51/52, s. 26-27
* Dot. m.in. eseju „Tulipanów gorzki zapach”
75. „W historii nic nie zamyka się ostatecznie” / Jolanta Malczewska // Polonistyka. – 2000, nr 3, s. 161-165
* „Obrona Sokratesa” Platona i „Obrona Templariuszy” Zbigniewa Herberta
76. [Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998 – recenzja] / Andrzej Franaszek // Znak. – 2002, nr 4, s. 113-119
77. [Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998 – recenzja] / Dorota Heck // Nowa Okolica Poetów. – R. 5, nr 1 (2002), s. 242-245
78. [Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998 – recenzja] / Dorota Kozicka // Dekada Literacka. – 2002, nr 1/2, s. 94-97
79. [Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998 – recenzja] / Janusz Drzewucki // Twórczość. – 2002, nr 1, s. 89-96
80. [Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998 – recenzja] / Kazimierz Nowosielski // Przegląd Polityczny. – Nr 55 (2002), s. 218-220
81. [Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998 – recenzja] / Piotr Matywiecki // Więź. – 2003, nr 1, s. 131-135
82. [Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998 – recenzja] / Rafał Węgrzyniak // Zeszyty Literackie. – 2002, nr 2, s. 167-171
83. „Zaklinacz deszczu” czyli o Herbercie i Myrmidonach / Mirosław Dzień// Kresy. – 1998, nr 3(35), s. 18-29.
* Temat wyższości prostoty i prawości nad intelektualizmem w utworach Herberta (m.in. „Król mrówek”)
84. Zbigniewa Herberta eseistyczne egzegezy dzieł sztuki (przykłady) / Maria Cyran // Język Polski w Liceum. – 2016/2017, nr 1, s. 23-37
Netografia:
Książki eseistyczne Zbigniewa Herberta. Dostępne w Internecie: https://fundacjaherberta.com/zbigniew-herbert/tworczosc/eseje/ksiazki-eseistyczne-zbigniewa-herberta/ [dostęp: 16.11.2023 r.]
Oprac. Anna Zacłona
Wydział Informacji, Bibliografii i Udostępniania Zbiorów
PBW w Opolu
