Zestawienie bibliograficzne „Wychowanie do życia w rodzinie” obejmuje wybór literatury za lata 2000-2021 i składa się z 69 opisów bibliograficznych. Większość opisów dotyczy przedmiotu nauczania Wychowanie do życia w rodzinie, ale spis zawiera także publikacje nt. edukacji seksualnej i wychowania seksualnego w szkole.
Bibliografia została sporządzona na podstawie baz danych Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu oraz na podstawie baz Biblioteki Narodowej. Materiał bibliograficzny uporządkowany został alfabetycznie, z podziałem na wydawnictwa zwarte i artykuły w czasopismach. Książki dostępne w PBW w Opolu i/lub filiach oznaczone są sygnaturami.
Książki:
1. Edukacja seksualna osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi / Remigiusz J. Kijak // W : Dydaktyka specjalna : wybrane zagadnienia / red. nauk. Janina Wyczesany. – Gdańsk : Harmonia Universalis, 2014. – S. 211-232
C 054053 (Brzeg), M 054772 (Kluczbork), C 067244 (Nysa), M 211871 M 211872 M 211873 M 211874 (Opole)
2. Edukacja seksualna w polskiej szkole : perspektywa uczniów i dyrektorów / Mariola Bieńko, Zbigniew Izdebski, Krzysztof Wąż. – Warszawa : „Difin”, 2016. – 287, [2] s. : il. ; 24 cm. – (Engram)
M 64746 KK (Kędzierzyn-Koźle), M 068404 (Nysa), M 216098 M 216099 (Opole)
3. Film w edukacji seksualnej : na przykładzie polskich i skandynawskich produkcji / Aleksandra Żyłkowska, Żaneta Rachwaniec-Szczecińska. – Bibliogr. // W : Na tropach psychologii w filmie. Cz. 1, Film w edukacji i profilaktyce / red. nauk. Agnieszka Skorupa, Michał Brol, Patrycja Paczyńska-Jasińska. – Warszawa : Difin, 2018. – S. 97-107
M 218485/I M 218486/I (Opole)
4. „Inni” uczniowie, czyli Co wyróżnia młodzież uczęszczającą na lekcje wychowania do życia w rodzinie / Magdalena Wieczorek // W : Spotkanie z innym w szkole i na uczelni : o możliwościach porozumienia / redakcja naukowa: Włodzimierz Heller, Marlena Kaźmierska, Magdalena Wieczorek ; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Pedagogiczno-Artystyczny. – Poznań ; Kalisz : Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, 2020. – S. 128-140
5. Konstrukcje rodziny w podręcznikach do zajęć „Wychowanie do życia w rodzinie” / Barbara Jamrozowicz // W : Dobra edukacji i ich pedagogiczna eksploracja / pod redakcją Katarzyny Wrońskiej. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, copyright 2019. – S. 461-472
M 220440 (Opole)
6. Kulturowo-społeczny obraz rodziny w gimnazjalnych podręcznikach przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie” oraz w wybranych polskich czasopismach młodzieżowych (1999-2007) / Mariola Szybalska-Taraszkiewicz. – Jelenia Góra : Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa, 2012. – 517 s. ; 21 cm.
7. Ministerstwo Edukacji Narodowej o wychowaniu do życia w rodzinie / oprac. Krystyna Ostrowska ; oprac. Jolanta Dobrzyńska. – Warszawa : Ministerstwo Edukacji Narodowej, 2001. – 120 s. : wykr. ; 20 cm. – (Biblioteczka Reformy ; z. 31)
C 048554 (Brzeg), C 049972 (Kluczbork), M 059834 M 059835 M 060122 M 060123 (Nysa), M 182205 M 186063 (Opole)
8. Modele ról kobiety w podręcznikach do wychowania seksualnego / Dorota Pauluk. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005. – 150 s. ; 24 cm.
C 192300 (Opole)
9. Nauczyciel „wychowania do życia w rodzinie” w liceum ogólnokształcącym : jego rola oraz cechy pożądane przez uczniów / Halina Szeląg // W : Nauczyciel, przestrzeń, czas, szkoła : (zadania, funkcje, role dawniej i dziś) / redakcja naukowa Małgorzata Kabat, Ewa Pasterniak-Kobyłecka ; Uniwersytet Zielonogórski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. – Zielona Góra : Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii. Uniwersytet Zielonogórski, 2018. – S. 69-78
10. O seksie w szkole? : ale jak? / Blandyna Kołodziej, Renata Krupa. – Bibliogr. // W : Wezwani do działania : zasoby w profilaktyce zachowań destrukcyjnych / red. Iwona Niewiadomska, Mirosław Kalinowski ; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydział Nauk Społecznych. Wydział Teologii. – Lublin : Wydawnictwo KUL, 2010. – S. 333-346
11. O tak zwanej orientacji : nauczycielski dyskurs o nieheteroseksualności w edukacji seksualnej / Małgorzata Kot. – Bibliogr. // W : Polska transformacja seksualna / red. nauk. Anna Jawor, Anna Kurowicka. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2016. – S. 58-73
M 215122 (Opole)
12. Opinie rodziców i nauczycieli na temat wychowania do życia w rodzinie w kontekście dojrzewania i inicjacji seksualnej młodzieży / Małgorzata Marmola // W : Patologie edukacji: ideologia, polityka, biurokracja. 1 / Natasza Starik, Andrzej Zduniak (redakcja naukowa). – Poznań : Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa, 2016. – S. 179-189
13. Wychowanie do życia w rodzinie jako (nie)doceniany przedmiot w przestrzeni pracy szkoły / Magdalena Wieczorek // W : Ocenianie w szkole na cenzurowanym : badania – dylematy – inspiracje / redakcja naukowa Małgorzata Karwatowska, Małgorzata Latoch-Zielińska, Iwona Morawska. – Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2020. – S. 213-225
14. Wychowanie do życia w rodzinie : konstruowanie znaczeń / Barbara Jamrozowicz. – Wydanie I. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, copyright 2020. – 247, [1] strona ; 24 cm.
M 65233 KK (Kędzierzyn-Koźle)
15. Wychowanie do życia w rodzinie : słownik pojęć / pod red. Krystyny Ostrowskiej ; [aut. haseł Adamski Franciszek et al.]. – Kraków : Wydawnictwo Rubikon, 2004. – 215 s. ; 24 cm.
16.Wychowanie do życia w rodzinie w polskich szkołach / Paulina Rzewucka. – Bibliogr. // W : Kategorie (nie)obecne w edukacji / red. Agnieszka Domagała-Krecioch, Bożena Majerek. – Kraków : Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2017. – S. 271-278
M 064469 (Kędzierzyn-Koźle), M 217676 (Opole)
17. Wychowanie do życia w rodzinie w praktyce szkolnej. Cz. 1 / red. Janina Kościelny ; aut. Renata Haśkiewicz-Kudła. – Przemyśl : Podkarpacki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli. Oddział w Przemyślu, 2002. – 100 s. : il., 1 mapa, rys. ; 21 cm.
M 186472 (Opole)
18. Wychowanie do życia w rodzinie : wybrane zagadnienia etyczno-literacko-pedagogiczne / red. Ewa M. Szumilas ; [Uniwersytet Jan Kochanowskiego w Kielcach]. – Kielce : Uniwersytet Jana Kochanowskiego, 2012. – 338, [2] s. ; 24 cm.
19. Wychowanie seksualne w polskich szkołach drogą ku wolności czy odpowiedzialności? / Dorota Kulik-Nowak // W : Globalne konteksty poszanowania praw i wolności człowieka : współczesne problemy i dylematy : praca zbiorowa. 12 / pod redakcją Aleksandry Kuzior. – Gliwice : Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2020. – S. 149-159
20. Wychowanie seksualne w rodzinie i w szkole / Józef Augustyn. – Wyd. 4. – Kraków : Wydawnictwo WAM, 2015. – 128 s. ; 20 cm.
M 213691 (Opole)
21. Wychowanie seksualne w rodzinie i w szkole / red. Konrad Głombik ; Uniwersytet Opolski. Wydział Teologiczny. Instytut Nauk o Rodzinie. – Opole : Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2010. – 297 s. ; 24 cm. – (Człowiek, Rodzina, Społeczeństwo ; 16)
M 207927 (Opole)
22. Zapotrzebowanie na edukację seksualną dzieci w wieku przedszkolnym i młodzieży = The demand for sexual education of preschool and school children / Olga Dąbska, Angelina Rogala // W : Edukacja zdrowotna, przedszkole, szkoła / red. nauk. Barbara Wolny, Jozef Liba, Edmund Juśko ; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydział Zamiejscowy Prawa i Nauk o Społeczeństwie w Stalowej Woli. Instytut Pedagogiki. Katedra Pedagogiki Szkolnej i Zarządzania Oświatą. – Lublin : Wydawnictwo KUL, 2016. – S. 125-137
23. „Zrozumieć siebie i innych…”, czyli o tym w jaki sposób przedmiot wychowanie do życia w rodzinie wspiera poznanie uczuć i emocji / Magdalena Wieczorek // W : Dlaczego szkoła nie ufa emocjom? : dążenia emocjonalne w szkole i na uczelni / redakcja naukowa Włodzimierz Heller, Marlena Kaźmierska, Magdalena Wieczorek ; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Pedagogiczno-Artystyczny. – Poznań ; Kalisz : Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, 2019. – S. 148-159
Artykuły w czasopismach:
24. Autoedukacja nauczyciela wychowania do życia w rodzinie wobec wyzwań społeczeństwa wiedzy / Anna Zellma // Studia Warmińskie. – T. 52 (2015), s. 201-213
* Dostępne w Internecie: https://wmbc.olsztyn.pl/dlibra/publication/11775/edition/11442/content [dostęp: 8.06.2022 r.]
25. Bariery w edukacji seksualnej w okresie dojrzewania / Alicja Długołecka // Kwartalnik Pedagogiczny. – 2010, nr 2, s. 89-102
26. Dlaczego warto edukować seksualnie / Mariusz Z. Jędrzejko, Tomasz Kozłowski // Dyrektor Szkoły. – 2020, nr 10, s. 50-54
27. Dydaktyka wychowania do życia w rodzinie – między tradycją a współczesnością / Anna Zellma // Studia Redemptorystowskie. – Nr 15 (2017), s. 543-553
* Dostępne w Internecie: https://studia.redemptorysci.eu/mfiles/15591/28/0/z/SR2017.pdf [dostęp: 8.06.2022 r.]
28. 10 [Dziesięć] lat wychowania prorodzinnego w polskiej szkole / Teresa Król // Wychowawca. – 2008, nr 3, s. 9-11
29. Edukacja seksualna / Zbigniew Izdebski, Krzysztof Wąż // Edukacja. – 2011, nr 1, s. 47-60
30. Edukacja seksualna w wybranych krajach europejskich : charakterystyka / Urszula Kempińska, Anna Nowak. – Bibliogr. // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2021, nr 3, s. 3-17
31. Historia wychowania seksualnego w Polsce w latach 1945-2000 / Miroslawa Furmanowska // Przegląd Historyczno-Oświatowy. – 2001, nr 3-4, s. 105-108
* Dostępne w Internecie: https://pho.znp.edu.pl/files/2016/09/95-134.pdf [dostęp: 8.06.2022 r.]
32. Informacja na temat wdrażania przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie” / Jadwiga Markert-Depta // Problemy Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego. – 2000, nr 1, s. 140-144
33. Jak uczyć o seksie w czasach seksualnej depresji / Jarema Piekutowski // Więź. – 2021, nr 2, s. 31-40
34. Jak wychowywać do życia w rodzinie / Urszula Dudziak // Wychowawca. – 2017, nr 7-8, s. 5-7
35. Komandosi (bez) emocji? (pytania o kompetencje nauczycieli edukacji seksualnej) / Monika Staszewicz // Nowa Szkoła. – 2009, nr 8, s. 40-50
36. Kontrowersje wokół modelu wychowania seksualnego w Polsce / Dorota Pauluk. – Bibliogr. // Pedagogika Społeczna. – 2004, nr 1, s. 76-81
37. Kształcenie nauczycieli wychowania do życia w rodzinie – kontekst polski / Anna Zellma // Studia Redemptorystowskie. – Nr 13 (2015), s. 445-455
* Dostępne w Internecie: https://studia.redemptorysci.eu/mfiles/15579/28/0/z/StudiaRed_2015_2_.pdf [dostęp: 8.06.2022 r.]
38. Mądrze i skutecznie : ocena realizacji zajęć „wychowania do życia w rodzinie” w polskiej szkole / Małgorzata Bojarska // Wychowawca. – 2009, nr 4, s. 16-19
39. Męskość jako przedmiot narracji w wybranych podręcznikach do przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie : przekazy jawne, ukryte i pominięte / Joanna Dec-Piotrowska, Agnieszka Walendzik-Ostrowska // Dyskursy Młodych Andragogów. – [T.] 16 (2015), s. 369-382
* Dostępne w Internecie: http://www.dma.wpps.uz.zgora.pl/index.php?journal=DMA&page=article&op=view&path%5B%5D=151&path%5B%5D=114 [dostęp: 8.06.2022 r.]
40. Modele ról kobiety w podręcznikach do wychowania seksualnego / Dorota Pauluk. – Bibliogr. // Kwartalnik Pedagogiczny. – 2007, nr 3, s. 154-165
41. Na WDŻ-ecie bez zmian / Marta Szczygieł. – Bibliogr. // Sygnał. – 2018, nr 6, s. 44-47
42. Nastolatki, seks i WDŻ / Małgorzata Wylegała, Agata Matyjasek // Sygnał. – 2015, nr 10, s. 42-44
43. Nuda szkolnego wychowania do życia w rodzinie / Marzena Buchnat, Iwona Chmura-Rutkowska, Anna Gulczyńska // Studia Edukacyjne. – Nr 51 (2018), s. 127-152
* Dostępne w Internecie: http://cse.amu.edu.pl/wp-content/uploads/2019/08/51.pdf [dostęp: 8.06.2022 r.]
44. O możliwościach wspomagania szkolnego wychowania seksualnego : (między ugruntowaniem tego, co zastane, a włączeniem tego, co nowe) = The possibilities for a school-supported sex education : between consolidating assumptions and inclusion of the new / Barbara Smoter // Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce . – Vol. 11, nr 1 (2016), s. 9-25
* Dostępne w Internecie: https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/eetp/article/view/141/381 [dostęp: 8.06.2022 r.]
45. Obrazy kobiecości i męskości w podręcznikach do przedmiotu „wychowanie do życia w rodzinie” w gimnazjum – komunikat z badań / Agata Przybysz // Przegląd Pedagogiczny. – 2007, nr 1, s. 135-150
46. Organizacja zajęć przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie” w gimnazjach w Polsce / Krystyna Komosińska // Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości. – 2012, nr 3, s. 129-145
* Dostępne w Internecie: http://www.pracenaukowe.wwszip.pl/prace/prace-naukowe-19.pdf#page=131&view=Fit [dostęp: 8.06.2022 r.]
47. Podstawy programowe „wychowania do życia w rodzinie” – czy do zmiany? / Krystyna Kluzowa // Wychowawca. – 2015, nr 9, s. 10-13
48. Poglądy nauczycieli wychowania do życia w rodzinie na wybrane aspekty życia seksualnego człowieka / Lidia Hendler, Zbigniew Izdebski // Kwartalnik Pedagogiczny. – 2010, nr 2, s. 187-207
49. Potrzeba zmiany edukacji seksualnej / Katarzyna Krzysztofiak // Dyrektor Szkoły. – 2015, nr 10, s. 18-20
50. Próba eliminacji WdŻ z polskich szkół / Marek Dziewiecki // Wychowawca. – 2015, nr 9, s. 8-9
51. Przygotowanie nauczycieli do nauczania przedmiotu WDŻ = Training teachers in delivering FLE (Family Life Education) subject / Agnieszka Lewicka-Zelent // Wychowanie w Rodzinie. – 2019, t. 1, s. 207-223
* Dostępne w Internecie: https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/107126/download/ [dostęp: 8.06.2022 r.]
52. Quo vadis, polska edukacjo seksualna? / Barbara Jamrozowicz // Edukacja Humanistyczna. – 2019, nr 2, s. 115-132
* Dostępne w Internecie: https://bibliotekanauki.pl/articles/442247 [dostęp: 8.06.2022 r.]
53. Realizacja przedmiotu „wychowanie do życia w rodzinie” w Polsce a standardy edukacji seksualnej w Europie w kontekście zachowań ryzykownych podejmowanych przez młodzież / Krystyna Komosińska, Anna Kowalewska // Rocznik Lubuski. – T. 40, cz. 1 (2014), s. 211-226
* Dostępne w Internecie: http://www.roczniklubuski.uz.zgora.pl/wydania/tom_40/RL_T40_1_Komosinska_Kowalewska.pdf [dostęp: 8.06.2022 r.]
54. Realizacja treści przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie przez uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną na III etapie edukacyjnym / Marzena Buchnat, Katarzyna Waszyńska. – Bibliogr. // Szkoła Specjalna. – 2015, nr 3, s. 207-218
55. Rola zawodowa nauczyciela wychowania do życia w rodzinie / Anna Zellma // Studia Warmińskie. – T. 53 (2016), s. 205-217
* Dostępne w Internecie: https://wmbc.olsztyn.pl/Content/11816/15_rola_zawodowa_nauczyciela.pdf [dostęp: 8.06.2022 r.]
56. Różnice międzypłciowe w podręcznikach do życia w rodzinie / Barbara Jamrozowicz. – Bibliogr. // Edukacja. – 2018, nr 1, s. 19-34
57. Sto lat oświaty seksualnej w Polsce : ideologia i polityka a potrzeby społeczne / Ewelina Wejbert-Wąsiewicz, Joanna Stanisz. – Bibliogr. // Kultura i Edukacja. – 2009, nr 2, s. 27-52
58. Teacher of Education for Family Life as an innovator in the reformed system = Nauczyciel wychowania do życia w rodzinie jako innowator w reformowanej szkole / Anna Zellma // Family Forum. – 2018, t. 8, s. 197-212
* Dostępne w Internecie: https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/ff/article/view/265 [dostęp: 8.06.2022 r.]
59. Wybrane zagadnienia realizacji przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie” w szkolnictwie specjalnym / Iwona Nowak // Katecheza, Rodzina, Parafia i Szkoła. – T. 6 (2008), s. 133-145
60. Wychowanie do życia w rodzinie / Marian Wolicki // Studia Sandomierskie. – T. 9 (2002), s. 555-586
61. Wychowanie do życia w rodzinie czy edukacja seksualna? / Renata Krupa // Cywilizacja. – Nr 21 (2007), s. 141-153
62. Wychowanie do życia w rodzinie – opinie i postulaty byłych uczniów / Małgorzata Bereźnicka // Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Securitate et Educatione Civili. – [T.] 4 (2014), s. 14-33
* Dostępne w Internecie: https://studiadesecuritate.up.krakow.pl/wp-content/uploads/sites/43/2018/10/Folia-166-1.pdf [dostęp: 8.06.2022 r.]
63. Wychowanie do życia w rodzinie – realizacja i oczekiwania (komunikat z badań) / Dorota Dzieżak. – Tab. – Bibliogr. // Wychowanie na co Dzień. – 2003, nr 3, s. 16-18
64. Wychowanie do życia w rodzinie w opinii uczniów ponadgimnazjalnych : wyniki badania uczniów liceów i techników w Krakowie i Białymstoku / Szymon Czarnik // Wychowawca. – 2014, nr 10, s. 18-24
65. Wychowanie do życia w rodzinie w podręcznikach do katechizacji w szkołach ponadgimnazjalnych / Beata Parysiewicz // Katecheta. – 2006, nr 10, s. 3-9
66. Wychowanie do życia w rodzinie w systemie edukacyjnym szkoły / Małgorzata Urban // Zeszyty Formacji Katechetów. – 2002, nr 1, s. 49-54
67. Wychowanie seksualne jako „inny” w dyskursie edukacyjnym / Barbara Jamrozowicz // Podstawy Edukacji. – T. 11 (2018), s. 103-115
68. Wychowanie seksualne w szkole – którym uczniom bardziej potrzebne? / Marta Komorowska-Pudło // Wychowawca. – 2017, nr 7-8, s. 8-11
69. Wychowanie seksualne w szkole : opinie gimnazjalistów / Aneta Baranowska // Nowa Szkoła. – 2013, nr 4, s. 34-40
Zob. też: Scenariusze i konspekty lekcji wychowania do życia w rodzinie
Oprac. Anna Zacłona
Wydział Informacji, Bibliografii i Udostępniania Zbiorów
PBW w Opolu
