Zdrowie psychospołeczne dzieci i młodzieży

Zdrowie psychospołeczne obejmuje emocjonalny, psychiczny oraz społeczny dobrostan. Przejawia się dobrym samopoczuciem, pewnością i wiarą w siebie, poczuciem własnej wartości. Ogólna kondycja psychiczna wpływa na sposób myślenia, odczuwania, a także codziennego funkcjonowania w relacjach społecznych.
Niniejsza bibliografia “Zdrowie psychospołeczne dzieci i młodzieży” gromadzi piśmiennictwo w wyborze z lat 1993-2020 i zawiera 79 opisów bibliograficznych. Materiał bibliograficzny uporządkowany został alfabetycznie, z podziałem na wydawnictwa zwarte oraz artykuły z czasopism. Dane bibliograficzne zostały zaczerpnięte z katalogu KaRo (Katalog Rozproszony Bibliotek Polskich) oraz bazy bibliograficznej Omnibus RZPWE Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu.

Wydawnictwa zwarte:

1. Bezpieczeństwo: program promocji / Bruno Hołyst. – Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2017.

2. Bufory stresu : jak rozwijać odporność psychiczną dziecka / Iwona Sikorska. – Kraków : Wydaw. Edukacyjne, cop. 2011.

3. Być przyjacielem czy mieć przyjaciela? : sposób na poznanie siebie samego i innych / Valerio Albisetti ; tł. Marzena Radomska. – Kielce : “Jedność”, 2006.

4. Cyberchoroby : jak cyfrowe życie rujnuje nasze zdrowie / Manfred Spitzer ; przełożyła [z nm.] Małgorzata Guzowska. – Słupsk : “Dobra Literatura”, 2016.

5. Cyfrowa demencja : w jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci / Manfred Spitzer ; przełożył Andrzej Lipiński. – Słupsk : Wydaw. Dobra Literatura, 2016.

6. Depresja i samobójstwa dzieci i młodzieży : żyć nie umierać : poradnik dla rodziców i nauczycieli / Joanna Chatizow. – Żyć nie umierać : poradnik dla rodziców i nauczycieli
Warszawa : „Difin”, 2018.

7. Dzieci a stres : istota zagadnienia / Rosemarie Portmann ; przekł. [z niem.] Ewa Martyna. – Kielce : “Jedność”, 2007.

8. Dzieci i młodzież w kłopocie : poradnik nie tylko dla psychologów / Julian Elliott , Maurice Place ; tł. Małgorzata Babiuch. – Warszawa : Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne, cop. 2000.

9. Dziecko grzeczne i niegrzeczne : dlaczego dziecku potrzebne są wartości ? / Brigitte Beil ; tł. Andrzej Czarnocki. – Warszawa : “Pax”, 2000.

10. Dziecko z zaburzeniami lękowymi w szkole i przedszkolu : informacje dla pedagogów i opiekunów / Ida Derezińska, Monika Gajdzik. – Warszawa : Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2010.

11. Dzielne dzieci! : wspieranie odporności psychicznej w wieku przedszkolnym / Iwona Sikorska, Jolanta Sajdera, Marta Paluch-Chrabąszcz. – Kraków : Wydawnictwo Edukacyjne, 2017.

12. Edukacja zdrowotna : podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka / redakcja naukowa Barbara Woynarowska. – Wyd. 1, 1 dodr. – Warszawa : Wydaw. Naukowe PWN, 2018.

13. Emocje dzieci i młodzieży z trudnościami w rozwoju i zachowaniu / redakcja naukowa Barbara Winczura. – Wyd. 2. Kraków : “Impuls”, 2017.

14. Jak nauczyć dziecko optymizmu : 35 ćwiczeń dla dzieci w wieku 3-10 lat / Gilles Diederichs ; [tł. z jęz. fr. Monika Szewc-Osiecka]. – Kielce: „Jedność”, cop. 2016.

15. Jak nauczyć dziecko sztuki życia / Paul Lewis ; przekł. [z ang.] Zbigniew Kościuk. – Warszawa : “Rodzinny Krąg”, 1995.

16. Jak zadbać o jakość w profilaktyce: system rekomendacji programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego / [redakcja merytoryczna Janina Węgrzecka-Giluń ; autor Krzysztof Ostaszewski, Katarzyna Okulicz-Kozaryn, Marcin J. Sochocki, Maria Sokołowska, Joanna Szymańska]. – Wyd. uaktualnione. – Warszawa : ETOH Fundacja Rozwoju Profilaktyki, Edukacji i Terapii Problemów Alkoholowych, cop. 2016.

17. Jak zmieniać zachowania dzieci i młodzieży / Artur Kołakowski, Małgorzata Dąbrowska-Kaczorek, Nancy Rappaport, Jessica Minahan, Jessica Minahan i Jerome J. Schultz, Eliza Wasilewska, Bogdan Guziński ; red. Ewa Niezgoda. – Gdańsk ; Warszawa : Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczej i Behawioralnej Dzieci, Młodzieży i Rodzin ; Wydaw. Fraszka Edukacyjna, 2016.

18. Komunikowanie społeczne w edukacji : zagrożenia podmiotowe i psychospołeczne / pod red. Kazimierza Czerwińskiego, Mariana Fiedora, Jana Kubiczka. – Toruń: Wydaw. Adam Marszałek, cop. 2010.

19. Mózg nastolatka : jak przetrwać dorastanie własnych dzieci / Frances E. Jensen z Amy Ellis Nutt ; przeł. Katarzyna Sosnowska. – Warszawa : Wydawnictwo W.A.B. – Grupa Wydawnicza Foksal, 2016.

20. Nastolatek a depresja : praktyczny poradnik dla rodziców i młodzieży / Konrad Ambroziak, Artur Kołakowski, Klaudia Siwek. – Sopot : Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2018.

21. Odporność psychiczna : strategie i narzędzia rozwoju / Doug Strycharczyk, Peter Clough ; przekład Sylwia Pikiel. – Sopot: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2017.

22. Odporność psychiczna w okresie dzieciństwa / Iwona Sikorska. – Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.

23. Optymistyczne dziecko / Martin E. P. Seligman ; z Karen Reivich, Lisą Jaycox, Jane Gillham ; przeł. [z ang.] Andrzej Jankowski. – Poznań : “Media Rodzina of Poznań”, cop. 1997.

24. Optymizmu można się nauczyć : jak zmienić swoje myślenie i swoje życie / Martin E. P. Seligman ; przeł. Andrzej Jankowski. – Poznań: Media Rodzina, cop. 2017.

25. Profilaktyka zachowań dewiacyjnych dzieci i młodzieży / red. Adam Szecówka, Bronisława Ogonowski ; Uniwersytet Wrocławski, Miejski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Opolu. – Wrocław : Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe Atla 2, 2013.

26. Psychiatria dzieci i młodzieży / red. Irena Namysłowska ; aut. Wanda Badura-Madej [et al.]. – Warszawa : Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005.

27. Psychologia dorastania : zmiany rozwojowe w dobie globalizacji / Anna Oleszkowicz, Alicja Senejko. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013.

28. Psychologia zdrowia dzieci i młodzieży : perspektywa kliniczna / pod red. Władysławy Pileckiej. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2011.

29. Psychopatologia wieku dziecięcego / Daniel Marcelli ; współpr. David Cohen ; [tł. z jęz. fr. Ewa Bielańska, Andrzej Gardziel, Romana Mackiewicz]. – Wyd. 1 pol. /red. Hanna Jaklewicz. – Wrocław: Elsevier & Partner, cop. 2013.

30. Psychospołeczne aspekty życia rodzinnego / red. nauk. Teresa Rostowska, Aleksandra Peplińska. – Warszawa: „Difin”, 2010.

31. Samoregulacja w szkole : spokój, koncentracja i nauka / dr Stuart Shanker ; [przekład: Natalia Fedan, Agnieszka Piskozub-Piwosz]. – Warszawa : „Mamania”, cop. 2019.

32. Self-Reg : jak pomóc dziecku (i sobie) nie dać się stresowi i żyć pełnią możliwości / Stuart Shanker oraz Teresa Barker ; [tłumaczenie Natalia Fedan]. – Warszawa : „Mamania”, cop. 2016.

33. Stres dziecka, czyli jak pomóc w trudnych sytuacjach / Kalinowska, Dorota. – Warszawa : “Świat Książki”, 2014.

34. Stres dziecięcy : czym jest, jak się przejawia, jak mu zaradzić / Georgia Witkin ; przeł. z ang. Norbert Radomski. – Poznań: „Rebis”, 2000.

35. Stres w środowisku edukacyjnym młodzieży / Stanisław Korczyński. – Warszawa : „Difin”, cop. 2015.

36. Środowisko, młodzież, zdrowie : pedagogiczne i psychologiczne wymiary zagrożeń życia i rozwoju młodzieży / red. nauk. Jan A. Malinowski, Aleksander Zandecki ; Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Studium Pedagogiczne. – Toruń: „Akapit”, 2007.

37. Szkoła bez stresu! / Vera F. Birkenbihl ; tł. [z niem.] Maria Lubaczewska. – Katowice : “KOS”, 1999.

38. Terapia traumy i traumatycznej żałoby u dzieci i młodzieży / Judith A. Cohen, Anthony P. Mannarino, Esther Deblinger ; tł. Robert Andruszko. – Kraków : Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2011.

39. Uwarunkowania radzenia sobie młodzieży w sytuacjach zagrożenia wykluczeniem społecznym / Agnieszka Wilczyńska. – Katowice : Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego, 2013.

40. Uważne uczenie się : zredukuj stres i zwiększ produktywność mózgu, by uczyć się efektywnie / Craig Hassed i Richard Chambers ; przekł. Agata Redlicka i Oskar Kaczmarek. – Warszawa : Wydaw. Studio Blok, 2018.

41. Uzależnienia medialne, czyli o patologicznym wykorzystaniu mediów i ich wpływie na nasze zdrowie oraz życie naszych dzieci / Agnieszka Ogonowska. – Kraków: Wydaw. Edukacyjne, 2014.

42. W trosce o zdrowie dziecka w okresie przedszkolnym : obszary promocji zdrowia i propozycje metodyczne / Magdalena Madej-Babula. – Kraków : Akademia Ignatianum : Wydaw. WAM, 2016.

43. Współczesne zagrożenia rozwojowe dzieci i młodzieży / pod red. Aleksandry Chudzik. – Łódź : Wydaw. Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, 2008.

44. Zagrożenia rozwoju dzieci i młodzieży (analiza biomedyczna i psychologiczno-społeczna) / Ludwika Sadowska, Lidia Mościcka. – Warszawa: Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej, 1993.

Artykuły z czasopism:

45. Apteczka Pierwszej Pomocy Emocjonalnej / Tadeusz Pulcyn // Świat Problemów. – 2020, nr 1, s. 11-13
* Program promocji zdrowia psychicznego adresowany do dzieci w wieku 5-8 lat

46. Czy depresja sezonowa występuje u dzieci? / Natalia Tadych, Tomasz Hanć // Remedium. – 2011, nr 4, s. 4-5

47. Czynniki ochronne i czynniki ryzyka w profilaktyce zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży / Ewelina Michalak // Dyrektor Szkoły. – 2018, nr 12, dod. “Myślę pozytywnie. Profilaktyka zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży”, s. 7-8

48. Depresja wśród dzieci i młodzieży / Sylwia Pawłowska // Remedium. – 2018, nr 10, s. 2-4

49. Dobrze nie robić nic / Kinga Tucholska // Charaktery. – 2018, nr 6, s. 16-25

50. Edukacja do zdrowia psychicznego / Izabela Tabak // W : Edukacja zdrowotna ; podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka / redakcja naukowa Barbara Woynarowska. – Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017. – s. 311-333

51. Jak wspierać ucznia z objawami depresji / Małgorzata Łuba // Świat Problemów. – 2017, nr 2, s. 24-27

52. Mamo, tato – tu jestem! / Agnieszka Widera-Wysoczańska // Psychologia w Szkole. – 2008, nr 4, s. 91-98

53. Mediacja w profilaktyce zdrowia psychicznego uczniów i nauczycieli / Iwona Grelka. – Bibliogr. // Dyrektor Szkoły. – 2018, nr 12, dod. “Myślę pozytywnie. Profilaktyka zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży”, s. 8-9

54. Metody w profilaktyce zdrowia psychicznego / Zuzanna Sentkowska. – Bibliogr. // Dyrektor Szkoły. – 2018, nr 12, dod. ” Myślę pozytywnie. Profilaktyka zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży”, s. 5-6

55. Młodzi łatwopalni / Przemysław Wilczyński // Tygodnik Powszechny. – 2018, nr 17, s. 10-15
* Zdrowie psychiczne młodych Polaków

56.  “Myślę pozytywnie” – program profilaktyki zdrowia // Dyrektor Szkoły. – 2018, nr 12, dod. “Myślę pozytywnie. Profilaktyka zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży’, s. 2-3

57. Obserwuję, nazywam, uprawomocniam : o profilaktyce depresji wśród dzieci i młodzieży / Julia Kawalec // Edukacja i Dialog. – 2015, nr 3/4, s. 48-50

58. Poszukiwanie, przyjmowanie i dawanie wsparcia / Agnieszka Małkowska-Szkutnik // W : Edukacja zdrowotna ; podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka / red. nauk. Barbara Woynarowska. – Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017. – S. 346-357

59. Profilaktyka między wierszami / Małgorzata Łuba // Świat Problemów.-2018, nr 6, s. 20-23
Rozwijanie własnych umiejętności psychospołecznych, dbałość o kondycję psychiczną, stabilność emocjonalną, nabywanie i pielęgnacja kompetencji miękkich -warunkiem skutecznej pracy wychowawczej z dziećmi i młodzieżą.

60. Profilaktyczna samoocena / Małgorzata Łuba // Świat Problemów. – 2018, nr 8, s. 21-24

61. Próby samobójcze i samookaleczenia / Tomasz Garstka. – Bibliogr. // Dyrektor Szkoły. – 2019, nr 4, s. 73-78
* Zawiera kwestionariusz twierdzeń na temat samobójstw

62. Przyjaciele Zippiego / Elżbieta Nerwińska // Remedium. – 2016, nr 12, s. 9-11
* Założenia międzynarodowego programu promocji zdrowia psychicznego dla dzieci w wieku 5-8 lat “Przyjaciele Zippiego”

63. “Przyjaciele Zippiego” / Katarzyna Stępniak // Wychowanie w Przedszkolu. – 2006, nr 5, s. 15-17
* Program promujący zdrowie psychiczne i emocjonalne małych dzieci

64. “Przyjaciele Zippiego” : refleksje i doświadczenia związane z realizacją III edycji międzynarodowego programu promocji zdrowia emocjonalnego małego dziecka / Dorota Kamińska // Meritum. – 2009, nr 1, s. 78-81

65. Relacja nauczyciel – uczeń jako element procesu promocji zdrowia psychicznego / Robert Kowalczyk . – Bibliogr. // Dyrektor Szkoły. – 2018, nr 12, dod. “Myślę pozytywnie. Profilaktyka zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży”, s. 8-9

66. Rola doświadczeń wczesnodziecięcych w kształtowaniu zdrowia psychicznego / Monika Dąbkowska // Kultura i Edukacja. – 2013, nr 4, s. 41-52

67. Rozwijanie umiejętności życiowych – profilaktyka zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży / Agnieszka Leszcz-Krysiak. – Bibliogr. // W : Profilaktyka zachowań dewiacyjnych dzieci i imłodzieży / red. Adam Szecówka, Bronisława Ogonowski ; Uniwersytet Wrocławski, Miejski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Opolu. – Wrocław : Wrocławskie Wydaw. Naukowe Atla 2, 2013. – S. 126-143

68. Stres i trudności szkolne / Magdalena Goetz // Głos Nauczycielski. – 2013, nr 11, s. 13

69. System rekomendacji programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego w Polsce / Agnieszka Pisarska. – Bibliogr. // Serwis Informacyjny Uzależnienia. – 2019, nr 1, s. 8-13

69. Uczeń z objawami depresji / Małgorzata Łuba // Głos Pedagogiczny. – 2018, nr 101, s. 20-23

70. W podskokach do dobrego samopoczucia / M. Małgorzata Jankowska // Głos Pedagogiczny. – 2019, nr 111, s. 18-22
* Promocja i profilaktyka zdrowia psychicznego

71. W stronę ucznia / Aneta Zdunek // Świat Problemów. – 2008, nr 12, s. 21-23

72. Wspieranie uczniów z problemami natury psychicznej / Małgorzata Łoskot // Głos Pedagogiczny. – 2018, nr 102, s. 6-10

73. Wspieranie zdrowia psychicznego dziecka / Iwona Sikorska, Agnieszka Miklewska // Wychowanie w Przedszkolu. – 2010, nr 5 s. 8-14

74. Współczesne problemy zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży / Anna Wawrzyniak // Poradnik Bibliograficzno-Metodyczny. – 2019, nr 4, s. 25-44
* Zestawienie bibliograficzne

75. Zagrożenia zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży / Krzysztof Kubiak // Dyrektor Szkoły. – 2018, nr 12, dod. “Myślę pozytywnie. Profilaktyka zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży”, s. 11-12

76. Zdrowie najmłodszych i edukacja prozdrowotna w Niemczech / Katarzyna Tomasik-Abdelsamie // Edukacja i Dialog. – 2015, nr 3/4, s. 56-59

77. Zdrowie psychiczne, higiena psychiczna : edukacja dla dobrostanu psychicznego : aktualność koncepcji i poglądów Kazimierza Dąbrowskiego / Ewa Syrek. – Bibliogr. // Pedagogika Społeczna. – 2019, nr 3, s. 223-235

78. Zdrowie psychiczne uczniów. Rola psychologa szkolnego / Małgorzata Taraszkiewicz // Sygnał. – 2019, nr 9, s. 43-47

79. Zdrowie psychiczne w szkole / Marcin Jaroszewski // Remedium. – 2018, nr 2, s. 27-29

Oprac. Joanna Baran
RZPWE PBW Filia w Kluczborku