Wysiedlenie, deportacja, zesłanie

Książki:

1.Ból fantomowy : “Transfer!” Jana Klaty jako teatralny dokument o doswiadczeniu przesiedleń w Europie Środkowo-Wschodniej / Łukasz Jaroń // W : Słowianie w podróży. T. 1, Język i kultura / pod red. Reginy Wyżkiewicz-Maksimow i Jolanty Dziuby. – Gdańsk : Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2016. – S. 273-284
M 216061 (Opole)

2. Droga krzyżowa Polaków : motyw zsyłek na Sybir i do łagrów sowieckich w literaturze polskiej / Piotr Żbikowski. – Rzeszów : Wydaw. Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1996. – 31, [1] s. ; 21 cm.

3. Inny świat ludzkiej nadziei : “Szkice” Adama Szymańskiego na tle literatury zsyłkowej / Bogdan Burdziej. – Toruń : nakł. Autora, 1991. – 252, [3] s. ; 24 cm.

4. Polsko-niemiecka wspólnota losów : uciekinierzy, wysiedleni, wypędzeni w niemieckiej “literaturze wypędzenia” i polskiej literaturze kresowej : konferencja literacka : Gliwice, 21-23 listopad 1996 / [tł. Wolfgang Jöhling, Stanisław Bieniasz]. – Gliwice : Wydawnictwo “Wokół Nas”, 1996. – 219 s. ; 21 cm.

5. Romantyzm : od poetyki do polityki : interpretacje i materiały / Zofia Trojanowiczowa ; wybór i red. Anna Artwińska, Jerzy Borowczyk, Piotr Śniedziewski. – Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych “Universitas”, 2010. – S. 243-255 : “Dróg krzyżowych biegi” : Mickiewicz o wygnańcach syberyjskich; S. 423-437 : Świadectwo poezji zesłańczej
M 205453 (Opole)

6. Syberia infernalna – mity i oblicza rzeczywistości / red. Małgorzata Cwenk we współpr. z Janem Trynkowskim ; Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II. Wydział Nauk Humanistycznych. – Lublin : Wydawnictwo KUL, 2014. – 184 s. ; 21 cm.

7. Zesłańcy : losy zesłańców w prozie G. Herlinga-Grudzińskiego, A. Wata, I. Newerlego, H. Auderskiej, J. Krzysztonia i A. Sołżenicyna / [aut. Janusz Termer]. – Warszawa : “Współczesność”, 1990. – 31 s. ; 16 cm. – (Polubić Lektury ; nr 4)

 

Artykuły w czasopismach:

8. Aleksander Sochaczewski i jego malarski reportaż z zesłania / Barbara Pokorska // Zesłaniec. – Nr 43 (2010), s. 19-40

9. “Anioł Stróż pamięci” : o pamięci wschodniopruskich wypędzonych na przykładzie wiersza Agnes Miegel “Za Wielką Wydmą przeszłość” / Rafał Żytyniec // Borussia. – Nr 33/34 (2004), s. 77-84

10. Biografie sybiraków / Czesław Hernas // Teksty Drugie. – 1991, nr 3, s. 139-145
* Nt. relacji Polaków z zesłania na Sybir w latach 1939-1956; omówienie poetyki, wątków, motywacji pamiętnikarskich

11. Choroba migrantów – literacka epikryza i patogeneza (na przykładzie narracji osadniczej i postosadniczej) / Małgorzata Mikołajczak // Teksty Drugie. – 2014, nr 6, s. 18-39
* Literaturę, która porusza problematykę powojennego osadnictwa na tzw. ziemiach odzyskanych czytać można jako epikryzę, rejestrującą uwarunkowania, objawy oraz przebieg choroby migrantów, przy czym sposób ujęcia tego zjawiska różnicuje narrację powstającą przed rokiem 1989 i współcześnie

12. Cierpienia tak, naród ofiar – nie : rozrachunki na ekranie / Ian Kershaw ; rozm. przepr. Christian Schlüter // Forum. – 2007, nr 11, s. 50-52
* Film “Die Flucht”

13. Droga przez mękę czy atrakcyjna podróż? : obrazy wędrówki na Sybir w literaturze i we wspomnieniach dziewiętnastowiecznych zesłańców / Mariusz Chrostek // Wrocławskie Studia Wschodnie. – T. 11 (2007), s. 9-32

14. Ewolucja wygnańczej psychiki : przyczynek do duchowego portretu dziewiętnastowiecznego zesłańca / Mariusz Chrostek // Zesłaniec. – Nr 29 (2007), s. 3-23

15. Heimat znaczy swojszczyzna / Krzysztof Masłoń // Sycyna. – 1996, nr 26, s. 6-7
* Konferencja literacka “Wspólnota losów wysiedlonych i wypędzonych Polaków i Niemców” w Gliwicach

16. “I Bóg o nas zapomniał…” : literacki dokument o polskich zesłańcach na Sybir / Joanna Sularz // Irydion. – T. 1 (2015), s. 125-135

17. Ile Syberii? : w poszukiwaniu znaczeń romantycznego mitu / Dariusz Zięba // Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Historia Literatury. – Z. 1 (2002), s. 54-67

18. Konferencja literacka w Gliwicach / Rafał Żytniec // Borussia. – Nr 15 (1997), s. 338-341
* “Polsko-niemiecka wspólnota losów: uciekinierzy, wysiedleni, wypędzeni w niemieckiej literaturze wypędzenia i polskiej literaturze kresowej”

19. Kraj lat dziecinnych / Anna Maria Krajewska // Guliwer. – 2014, nr 4, s. 22-25
* Zawiera rec. książki: Syberyjskie przygody Chmurki / Dorota Combrzyńska-Nogala. – Łódź, 2014

20. Literatura wobec utraconych “małych ojczyzn” / Hubert Orłowski // Odra. – 1998, nr 2, s. 16-22

21. O asymetrii deprywacji : ucieczka, deportacja i wysiedlenie w niemieckiej i polskiej literaturze po 1939 roku / Hubert Orłowski // Borussia. – 1994, nr 8, s. 68-82

22. Obraz polskiego zesłańca-katolika w XIX-wiecznych listach i pamiętnikach z Sybiru / Anna Milewska-Młynik // Niepodległość i Pamięć. – 1998, nr 2, s. 61-75

23. Obraz wypędzenia Niemców z terenów byłych Prus Wschodnich w literaturze niemieckiej : stan badań literaturoznawczych / Grażyna Szurczak // Studia Niemcoznawcze. – T. 46 (2010), s. 481-488

24. Pamiętnik malarski Aleksandra Sochaczewskiego / Magdalena Szczęsny-Mrówczyńska // Wiedza i Życie. – 1996, nr 1, wkł. s. 1-5

25. Polska literatura zsyłkowa (karty stare i nowe) / Wiktoria Śliwowska // Arka. – 1992, nr 37/38, s. 118-133
* W świetle wspomnień, relacji i nielicznych dzienników uczestników zsyłek

26. Polsko-irkucka historia / Antoni Kuczyński // Kresy Literackie. – 1994, nr 1/2, s. 32-36
* Relacje polskich zesłańców o Syberii i Irkucku; autorzy relacji: Józef Kopeć, Adam Kamieński Dłużyk, Faustyn Ciecierski

27. Porównanie relacji pamiętnikarskich z zesłania na Syberię Fiodora Dostojewskiego i Szymona Tokarzewskiego / Magdalena Wilkołaska-Karpierz // Przestrzenie Teorii. – [Nr] 11 (2009), s. 239-235

28. Sterylny obraz Syberii / Konrad Starczewski // Pamięć.pl. – 2013, nr 4, s. 18-19
* Zawiera rec. filmu: Syberiada polska / reż. Janusz Zaorski, 2013

29. Syberia nie tylko mroźna i głodna / Danuta Świerszczyńska-Jelonek // Nowe Książki. – 2014, nr 12, s. 96
* Zawiera rec. książki: Syberyjskie przygody Chmurki / Dorota Combrzyńska-Nogala. – Łódź, 2014

30. Syberiada polska / Tomasz Jopkiewicz // Kino. – 2013, nr 4, s. 76-77
* Zawiera rec. filmu: Syberiada polska / reż. Janusz Zaorski, 2012

31. Trajektoria pamięci “zachodniokresowej” po roku 1989 / Kinga Siewior // Teksty Drugie. – 2014, nr 6, s. 4063
* Rertospektywne utopie kresowe

32. Ucieczka od pojednania : telenowela o wypędzonych // Forum. – 2007, nr 10, s. 50-51
* Serial “Die Flucht”

33. Wnuki wypędzonych : młoda proza niemiecka o przesiedleniach i Polsce / Anna Artwińska, Michael Segner // Topos. – 2005, nr 1-2, s. 125-134

34. Wokół literatury “wypędzonych” z ojczyzny / Agnieszka Centkowska // Zbliżenia Polska-Niemcy. – 2005, [nr] 1, s. 63-69
* Literatura niemiecka

35. Wypędzenie w twórczości Ruth Storm : los i jego przezwyciężanie / Eugeniusz Klin ; tł. z niem. Joanna Rostropowicz // Zeszyty Eichendorffa. – Z. 19 (2007), s. 20-39

36. Zsyłka na Sybir w rosyjskiej i polskiej literaturze / Eugenia Kucharska // Mazowieckie Studia Humanistyczne. – 1996, nr 2, s. 95-102
* M. in. w twórczości: Józefa Czapskiego, Adama Dłużyka-Kamieńskiego, Gustaw Herlinga-Grudzińskiego, Adama Mickiewicza, Beaty Obertyńskiej, Zofii Orłowskiej, Anny Soboty

 

Zob. też hasło: Syberia

 

Oprac. Anna Zacłona

Wydział Informacji i Bibliografii, PBW w Opolu