Wszystkich Świętych. Zaduszki. Halloween

Dzień Wszystkich Świętych (łac. Festum omnium sanctorum) – święto na cześć chrześcijańskich świętych obchodzone 1 listopada. Od 610 do 731 roku naszej ery święto to obchodzono 1 maja, dopiero Papież Grzegorz III, w 731 roku, przeniósł to święto na 1 listopada. W krajach katolickich zwyczajowo w Dniu Wszystkich Świętych odwiedzamy rodzinne groby, czcząc pamięć zmarłych. Jest to dzień zadumy związany ze wspominaniem zmarłych. W kościele prawosławnym takim dniem jest Niedziela Wielkanocna. W krajach anglosaskich, natomiast, odpowiednikiem Dnia Wszystkich Świętych jest Halloween.
Dzień Zaduszny – to nazwa chrześcijańskiego święta wspomnienia zmarłych, przypadające 2 listopada. W Polsce związane jest ono ze zwyczajem Zaduszek. W Kościele katolickim Dzień Zaduszny ma rangę wspomnienia obowiązkowego, jako wspomnienia wszystkich wiernych zmarłych.
Halloween, Hallowe’en – zwyczaj związany z maskaradą i odnoszący się do święta zmarłych, obchodzony w wielu krajach nocą 31 października, czyli przed dniem Wszystkich Świętych. Odniesienia do Halloween są często widoczne w kulturze popularnej, głównie amerykańskiej. Halloween najhuczniej jest obchodzony w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Irlandii i Wielkiej Brytanii. Święto Halloween w Polsce pojawiło się w latach 90.
Niniejsza bibliografia w wyborze zawiera publikacje dotyczące świąt – Dnia Wszystkich Świętych, Dnia Zadusznego i Halloween, z uwzględnieniem materiałów repertuarowych. Materiał został opracowany na podstawie baz danych Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu oraz Biblioteki Narodowej w Warszawie. Wydawnictwa zwarte znajdujące się w zbiorach PBW w Opolu i jej filii zostały uzupełnione sygnaturami.

Wydawnictwa zwarte :

1. Europa bez granic i inne scenariusze uroczystości szkolnych dla gimnazjum /Jan Jakub Należyty. – Wyd. 1, dodr. – Warszawa :”Fraszka Edukacyjna”, 2004. – 136 s. : il., nuty ; 29 cm.

M 198955 – M 198957 (Opole)

2. Kalendarz polski / Józef Szczypka. – Wyd. 2. – Warszawa : „Pax”, 1980. – 342,[2] s. : il. ; 25 cm.

M 027576 (Brzeg), M 036556 (Nysa)

3. Kalendarz polski /Józef Szczypka. Wyd.3.Warszawa : „Pax”, 1984. – 334,[2] s. : il. ; 25 cm.

M 034712 (Brzeg), M 044059 (Kędzierzyn-Koźle), M 043831, M 044149 (Nysa), M 135138 – M 135139 (Opole)

4. Mitologia chrześcijańska : święta, rytuały i mity średniowiecza / Philippe Walter. – Warszawa : „Pax”, 2006. – 232 s. ; 21 cm

M 198019 (Opole)
5. Noc podświetlonej dyni : Halloween – neopogański biznes / Paolo Gulisano, Brid O’Neil ; [przeł. z jęz. wł. Paweł Borto]. – Kielce : Wydawnictwo „Jedność”, 2007. – 111, [3] s. ; 20 cm.

6. Pinokio…a jak myślisz ? : scenariusze uroczystości szkolnych podstawowych / Jan Jakub Należyty ; oprac. Lena Jankowska-Poleganow. – Wyd. 2. – Warszawa : „Fraszka Edukacyjna”, 2003. – 118 s. : il., nuty. ; 29 cm.

C 049351 (Brzeg), M 059910 (Kędzierzyn-Koźle), C 051415 (Kluczbork), M 062955 (Nysa), M 208917, M 209462 (Opole)

7. Polskie obrzędy i zwyczaje doroczne / Barbara Ogrodowska. – [Wyd. 5]. – Warszawa : „Sport i Turystyka” : “Muza”, 2009. – 273, [5] s. : 21 cm.

C 066032 (Nysa), S 207081 (Opole)

8. Polskie tradycje świąteczne / Ewa Ferenc. –Wyd. 2. – Poznań : Księgarnia Św. Wojciecha, 1997. – 210, [2] s. : il. ; 20 cm.

9. Polskie zwyczaje świąteczne / Renata Hryń-Kuśmierek. – Warszawa : „Podsiedlik-Raniowski i S-ka, 2000. – 63 s. : il. ; 30 cm.

10. Rozważania na dzień zaduszny / Teodor Szarwark. – Tarnów : Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej „Biblos”, 2002. – 155 s. ; 20 cm.

11. Scenariusze uroczystości szkolnych : szkoła podstawowa. Cz. 1 / pod red. Krystyny Radwan. – Kraków : „Rubikon”, 2003. – 181 s. ; 23 cm.

C 059404 (Kędzierzyn-Koźle)

12. Scenariusze uroczystości szkolnych : szkoła podstawowa. Cz. 2 / pod red. Krystyny Radwan. – Kraków : „Rubikon”, 2004. – 147 s. ; 23 cm.

13. Śmierć jako wydarzenie eschatyczne : zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe oraz zaduszkowe mieszkańców regionu opoczyńskiego i radomskiego / Zdzisław Kupisiński. – Lublin : Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2007. – 661 s., [8] k. tabl. fot. ; 24 cm.

M 195870 (Opole)

14. Święta polskie : tradycje i obyczaje / Barbara Ogrodowska. – Warszawa : „Alfa-Wero”, 2000. – 352 s. : il. ; 30 cm.

15. Uroczystości pełne radości : (dla klas 1-3) / wybór i oprac. Ryszard Przymus ; il. Marek Nadworny. – Łódź: „Juka”, 1995 158, [2] s. : 24 cm.

Sygn. C 047214 (Brzeg), C 060497 (Nysa)

16. Wyrzeczysko : o świętowaniu w Polsce / Tadeusz Maciej Ciołek, Jacek Olędzki, Anna Zadrożyńska. – Warszawa : „Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza”, 1976. – 308, [4] s. : il. 181 s. ; 30 cm

M 021482 (Brzeg), M 031745-6 (Kędzierzyn-Koźle), M 028302 (Kluczbork), M 028718 (Nysa), C 104265 (Opole)

17. „… z fantazją i humorem „ – czyli teatr w szkole” : scenariusze uroczystości szkolnych, spotkań poetyckich i propozycje spektakli dla młodzieży w każdym wieku / Anna Monika Szymańska, Anna Szymczak. – Rzeszów : Wydawnictwo Oświatowe „Fosze”, 2004. – 245 s. ; 23 cm.

M 048930 (Brzeg)

18. Zwyczaje świąteczne w Polsce : pytania i odpowiedzi /Małgorzata Kunecka. – Warszawa : Sport i Turystyka – Muza, 2011. – 174, [2] s. :il. (gł. kolor.) ; 26 cm.

M 211192 (Opole)

Artykuły z czasopism :

19. Halloween czy Święto Świętych / Romana Cynk // Wychowawca. – 2017, nr 11, s. 28-31

20. Halloween i inne populistyczne obyczaje /Szymon Bojko // Polska Sztuka Ludowa. – 1988, nr 1-2, s. 51-54

21. Halloween – popkulturowy fenomen, który zakorzenił się w Polsce /Marcin Teodorczyk // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2015, nr 9, s. 62-64

22. Halloween : scenariusz szkolnego widowiska / Barbara Wanda Jachimczak // Biblioteka w Szkole. – 2003, nr 9, s. 32-33

23. Historia formularza mszalnego uroczystości Wszystkich Świętych / Jan Szczych // Ruch Biblijny i Liturgiczny : [dwumiesięcznik : organ Sekcji Biblijno-Liturgicznej Polskiego Towarzystwa Teologicznego]. – R. 62, nr 3 (2009), strony 195-210

24. Ja minę, ty miniesz, on minie…: scenariusz wieczoru poetyckiego / Anna Wójcik, Renata Wojtalczyk // Biblioteka w Szkole. – 1999, nr 11, s. 14-15

25. Katechetyczne problemy z „Halloween Day” / Emilian Gołąbek // Katecheta. – 2007, nr 11, s. 55-64

26. Ja minę, ty miniesz, on minie…: Scenariusz wieczoru poetyckiego / Anna Wójcik, Renata Wojtalczyk // Biblioteka w Szkole. – 1999, nr 11, s. 14-15

27. Jack-o-lantern / Ireneusz Cieślik // Języki Obce w Szkole. – 2002, nr 4, s. 57-58

28. Kalendarzowy kram : propozycje repertuarowe / Wirginia Borodzicz // Wychowanie w Przedszkolu. – 2002, nr 8, s. 504-508

29. Katechetyczne problemy z “Halloween Day” / Emilian Gołąbek // Katecheta. – 2007, nr 11, s. 55-64

30. Materiały repertuarowe : zajrzyj do archiwum // Biblioteka w Szkole. – 2006, nr 10, s. 28-29

31. Mądrość drzew. Inscenizacja z okazji uroczystości Wszystkich Świętych / Małgorzata Gonciarz // Katecheta – 2004 nr 10, s. 43-44

32. Nasi umarli niechaj śpią w zieleni a żywym niechaj rosną serca od miłości : montaż poetycki na Święto Zmarłych /Maria Giemza-Żurawska // Poradnik Bibliograficzno-Metodyczny. – 2006, nr 4, s. 49-62

33. „Nie bądź pewny, że czas masz…” : scenariusz wieczoru poetycko-muzycznego poświęconego Zaduszkom / Beata Busz [et al.] // Biblioteka w Szkole. – 2003, nr 9, s. 30

34. „Nie przyszedłem nawracać” (problem śmierci) : montaż słowno-muzyczny / Barbara Jachimczak // Biblioteka w Szkole. – 1992, nr 7-8, s. 37-40

35. O śmierci i przemijaniu – bez patosu : scenariusz wieczoru poetyckiego przy świecach / Elżbieta Maszener, Elżbieta Książyk // Biblioteka w Szkole. – 2004, nr 9, s. 19-21

36. Obrzędowa funkcja miodu / Katarzyna Łeńska-Bąk // Literatura Ludowa. – 2006, nr 4-5, s. 31-48

37. Opis cmentarza w Dniu Święta Zmarłych : propozycja lekcji w klasie IV / Janina Rzeźnik // Język Polski w Szkole dla kl. IV-VIII. – 1994/1995, nr 1, s. 28-30

38. Pamięci zmarłych : (bibliografia w wyborze) / Elżbieta Trojan // Wychowawca. – 2013, nr 11, s. 29

39. Polskie „Halloween” czyli wspomnienie o zmarłych – scenariusz na podstawie opowiadania brata Tadeusza Rucińskiego / Anna Janik // Wszystko dla Szkoły. – 2004, nr 10, s. 15-16

40. Prochem nie jestem i nie będę : Wszystkich Świętych i Zaduszki / Wacław Oszajca // Tygodnik Powszechny. – 2011, nr 44, s. 16-17

41. Przemijanie : (montaż poetycko-muzyczny) / Weronika Ćwiertnia-Bernaś // Wychowawca. – 1999, nr 11, s. 28-30

42. Scenariusze na rozpoczęcie roku szkolnego : zestawienia bibliograficzne materiałów repertuarowych na rozpoczęcie roku szkolnego, zaduszki, Dzień Odzyskania Niepodległości, Dzień Nauczyciela, Boże Narodzenie, Jasełek, otrzęsin, pasowania na ucznia // Wszystko dla Szkoły. – 2006, nr 9, s. 4, 9, 14, 21

43. Scenariusze zaduszkowe : (zestawienia bibliograficzne materiałów repertuarowych) // Wszystko dla Szkoły. – 2006, nr 9, s. 4

44. Śpieszmy się kochać ludzi… : propozycja scenariusza na Dzień Zaduszny / Urszula Zdrojewska // Nowa Szkoła. – 2000, nr 8, s. 29-30

45. „Śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą” : scenariusz audycji radiowej (inscenizacji) z okazji Święta Zmarłych / Elżbieta Mordasewicz // Poradnik Bibliotekarza. – 2003, nr 11, s. 30-31

46. Świat żywych i umarłych / Andrzej Berezowski, Maria Berezowska-Mazur // Tygodnik Solidarność. – 2016, nr 44, s. 20-21

47. Święta, święta, święta – ćwiczenia o tematyce świątecznej /Mariola Oleszkiewicz, Monika Turczyn. – Bibliogr. // Języki Obce w Szkole. – 2009, nr 115-123

48. Tajemnica Przejścia według Jana Pawła II : scenariusz zaduszkowy / Barbara Wanda Jachimczak // Biblioteka w Szkole. – 2006, nr 9, s. 29-30

49. Tam słowa już nic nie znaczą : (montaż poetycki na Święto Zmarłych dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej oraz gimnazjum i szkół ponadpodstawowych) / Jadwiga Kieł-Fuglewicz // Wychowawca. – 2001 nr 10 s. 27-28

50. Time for a party – Halloween / Marta Wyszkowska // Języki Obce w Szkole. – 2002, nr 4, s. 58-60

51. Tradycje polskich świąt – Dnia Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznego – a amerykańska tradycja święta Halloween /Ewa Herbach // Języki Obce w Szkole. – 2001, nr 4, s. 79-80

52. Wspomnienia z Halloween / Krystyna Klemens // Języki Obce w Szkole. – 2002, nr 4, s. 52-53

53. Zaduszki artystyczne za zmarłych / Rafał Szymkowiak // Katecheta. – 2005, nr 11, s. 17-20

54. Ze świętymi oddajemy cześć Bogu – Uroczystość Wszystkich Świętych / Dominika Sikorska-Lis // Zeszyty Formacji Katechetów. R. 17, nr 4 (2017), s. 107-112

Oprac. Elżbieta Trojan – Regionalny Zespół Placówek Wsparcia Edukacji. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Opolu

Aktualizacja : lipiec 2020 r.